Verkiezingsprogramma: Waar staat GroenLinks voor?

Door NU.nl

23 feb 2021 om 09:15 Update: 3 jaar geleden

Waar staat GroenLinks van lijsttrekker Jesse Klaver voor? NU.nl biedt je een overzicht van het verkiezingsprogramma van GroenLinks zodat je tijdens de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart goed geïnformeerd het stemhokje ingaat.

Ontvang meldingen bij verkiezingsnieuws

Coronacrisis
Grote bedrijven en aandeelhouders betalen de rekening. De Europese Unie (EU) gaat in de economie investeren. Introductie van een landelijke basisfinanciering voor de GGD.

Zorg
Voor terugwerking of afschaffing marktwerking. Investeren in extra verpleeghuisplekken. Loon voor zorgmedewerkers verhogen. Loonschalen verbeteren. Stimuleringsfonds voor vrijwilligers en mantelzorgers.

Zorgverzekering
Eigen risico afbouwen. Zorgpremie fors verlagen.

Jeugdzorg en ggz
Extra specialistische behandelcentra openen. Investeren in bewezen effectieve behandelmethoden. Kleinere groepen creëren. Een zelfgekozen vertrouwenspersoon voor jongeren. Leeftijdsgrens van achttien jaar versoepelen. Lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg oplossen door de administratiedruk en financiële problemen van zorgaanbieders te verlagen. Bekostiging via diagnose-behandelcombinaties vervangen door een vergoeding op basis van de daadwerkelijke kosten. Complexe ggz-behandelingen en acute zorg op regionaal niveau, betaald uit reguliere zorgbudgetten.

Wonen
Investeren in een miljoen nieuwe woningen voor 2030, waarvan minstens 40 procent sociale huur. Inkomensgrens voor toegang tot een sociale huurwoning verlagen. Vrije marktwerking in de huursector grotendeels afschaffen. Vaste huurovereenkomsten als norm.

Vast werk, flexwerk en zzp-schap
Vast contract als norm. Tijdelijke contracten duurder maken voor werkgevers. Schijnzelfstandigheid onmogelijk maken. Stoppen met "doorgeslagen flexibilisering". Payrolling, contracting en nulurencontracten afschaffen. Werkgevers en opdrachtgevers betalen pensioenpremie voor zzp'ers. 1.050 euro per maand voor zzp'ers en flexwerkers zonder recht op een werkloosheidsuitkering.

Minimumloon
Verhogen tot 14 euro per uur. Recht op het minimumloon vanaf achttien jaar. Uiteindelijk 60 procent van het gemiddelde loon.

Pensioenen
AOW-uitkering verhogen. Aanvulling op het inkomen voor ouderen zonder aanvullend pensioen. Werkgevers en opdrachtgevers betalen voor alle werknemers pensioenpremie. Wettelijke wachttijd voor een pensioenregeling schrappen.

Toeslagen en belastingen
Toeslagenstelsel vereenvoudigen. Kinderopvangtoeslag en zorgtoeslag afschaffen. Huurtoeslag behouden. Huurtoeslag voor jongeren die een dure studentenkamer of onzelfstandige woning huren. Eerlijk belastingstelsel door inkomen uit grote vermogens even zwaar te belasten als inkomen uit werk. Inkomstenbelasting voor werkenden met lage en middeninkomens verlagen en voor topverdieners en expats verhogen.

Belastingontwijking
Ontsnappingsroutes voor belastingontwijking sluiten. Digitaks invoeren, zodat grote techbedrijven ook eerlijk belasting moeten betalen over hun omzet. De basis voor betalen van winstbelasting overal in de EU hetzelfde maken. Grote bedrijven verplichten in ieder land waar ze actief zijn publiekelijk te rapporteren over de belasting die ze betalen en de subsidies die ze krijgen.

Onderwijs en kinderopvang
Tienerscholen of meerjarige brede brugklassen waarbij pas in het derde jaar van de middelbare school een niveau gekozen wordt. Herinvoering studiebeurs van maximaal 400 euro per maand. Loon in het voortgezet speciaal onderwijs gelijktrekken met regulier voortgezet onderwijs. Verhogen beloning leraren en ondersteunend personeel in vmbo en mbo en op scholen met veel kwetsbare kinderen en meer mogelijkheid om door te stromen naar een hogere schaal. Artikel 23 van de Grondwet (Vrijheid van Onderwijs) moderniseren. Onderscheid tussen bijzonder en openbaar onderwijs laten vervallen. Scholen mogen leraren en leerlingen niet weigeren op basis van hun identiteit.

Kunst en cultuur
Verhogen budget. Meer investeren in beloningen, jong talent en zekerheid. Subsidiestelsel overzichtelijker en cultuurinstellingen en - onderwijs toegankelijker maken.

Klimaat en energie
60 procent minder CO2-uitstoot in 2030 dan in 1990. Hele samenleving klimaatneutraal in 2045. Klimaatfonds van 60 miljard euro. CO2-belasting boven op de huidige Europese heffing. Voldoen aan de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs. Stimuleren van een circulaire economie. Tegen de bouw van kerncentrales. Investeren in groene energie.

Stikstof
Uitstoot van stikstof halveren in 2030. Wettelijk vastleggen. De luchtvaart dwingen de uitstoot te verminderen. Heffing op stikstof in de landbouw.

Migratie en integratie
Meer bijdragen aan de opvang van kwetsbare vluchtelingen. Voor een eerlijke verdeling van vluchtelingen over de lidstaten. Sneller uitsluitsel bij een asielaanvraag. Minister voor Migratie aanstellen. Taallessen en andere cursussen tijdens de asielprocedure. Mogelijkheid om vrijwilligerswerk te doen of tijdelijk te werken.

Diversiteit en inclusiviteit
Excuses maken voor het koloniale- en slavernijverleden. Meer aandacht aan de Holocaust en hedendaags antisemitisme besteden in het onderwijs. Institutioneel racisme en discriminatie bij de overheid en bij andere bedrijven aanpakken. Voor een lhbti-emancipatiebeleid. Loonkloof dichten.

Europese Unie
Richten op groene investeringen. Socialer en democratischer. Betalen van belasting door Europese bedrijven eerlijker maken. Hard optreden tegen landen waar de rechtsstaat wordt bedreigd door subsidies in te trekken en procedures bij het Europese Hof van Justitie aan te spannen. Sterk front vormen tegen bedreigingen vanuit landen als China en Rusland. EU onafhankelijker maken van de Verenigde Staten. Streven naar een eerlijk en groen handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk.

Democratie
Voor nieuwe vormen van een (directe) democratie, zoals burgerraden, -begrotingen en -loting en een bindend correctief referendum. Leeftijdsgrens voor actief stemrecht verlagen naar zestien jaar. Voorstander van de republiek. Voor afschaffing van de Eerste Kamer zodra er constitutionele toetsing is.

Veiligheid en justitie
Investeren in meer capaciteit bij de politie. De wijkagent als gezicht van de buurt. Investeren in opvoedingsondersteuning, onderwijs, jeugd- en jongerenwerk, jeugdzorg en de samenwerking met de politie. Het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtspraak krijgen meer middelen. Meer capaciteit en kennis voor de politie om cybercriminaliteit via het internet op te sporen.

Drugs
Voor legalisering softdrugs. Zorgen voor betere voorlichting. Georganiseerde drugsmisdaad hard aanpakken door topcriminelen op te pakken en crimineel geld af te pakken. Langjarige aanpak door de politie, het OM, de Belastingdienst, gemeenten en woningbouwcorporaties.

Digitale privacy
Publieke data door iedereen te gebruiken. Nationale coördinator dataverzameling aanstellen. Meer capaciteit bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) om privacy te beschermen en illegale datahandel te bestrijden.