Oordeel: grotendeels waar

Dat zwaar drinken niet gezond is, is bekend. Maar Gewoonvoorhem.nl meldt op 13 juni dat excessief drinken wel heel slecht is voor je hersenen: zware drinkers zouden drie keer vaker dan gemiddeld dementie krijgen.

Dit nieuws werd al eerder dit jaar ook door andere media gemeld. In februari schreven Metro en de Telegraaf dat zware drinkers een grotere kans hebben om dementie te ontwikkelen. De bron is een grootschalig Frans onderzoek naar de ziekenhuisgegevens van 32 miljoen Fransen die tussen 2008 en 2013 in het ziekenhuis zijn opgenomen.

Uit dit onderzoek bleek dat er een verband was tussen problematisch drinkgedrag en dementie. Overmatige drinkers hadden inderdaad drie keer zoveel kans om gediagnosticeerd te worden met dementie. Mensen hebben volgens de onderzoekers last van problematisch drinkgedrag als zij regelmatig schadelijk drinken of afhankelijk zijn van alcohol.  Wanneer iemand precies in één van deze groepen valt wordt in het artikel niet verder uitgelegd. 

Dit is een van de redenen dat de resultaten van het Franse onderzoek mogelijk niet geheel betrouwbaar zijn: het is niet duidelijk hoeveel de overmatige drinkers drinken, het is alleen bekend dat ze een alcoholprobleem hebben. Daarnaast werden alleen mensen onderzocht die in het ziekenhuis waren beland. Overmatige drinkers die niet in het ziekenhuis zijn geweest werden niet meegenomen in het onderzoek. Dit kan ook invloed hebben gehad op de conclusies van het onderzoek.

Dit betekent alleen niet dat we de resultaten zomaar terzijde kunnen schuiven. Volgens Dinant Bekkenkamp, teamleider wetenschappelijk onderzoek bij Alzheimer Nederland, is alcohol inderdaad slecht voor je hersenen. "Alcoholgebruik heeft invloed op de kans dat je dementie ontwikkelt en de leeftijd waarop je dementie krijgt. Vooral langdurig zwaar drinken en regelmatig grote hoeveelheden op één avond drinken zorgen voor een grotere kans op dementie." De reden hiervoor is volgens Bekkenkamp dat alcohol giftig is en je hersencellen beschadigt. 

Ook Hanneke Rhodius-Meester, onderzoeker en klinisch geriater bij het Alzheimercentrum van het Amsterdam UMC bevestigt dat zwaar alcoholgebruik de kans op dementie verhoogt. "Alcohol kan op meerdere manieren een rol spelen bij het ontstaan van dementie. Ten eerste is alcohol inderdaad een giftige stof voor de hersenen. Daarnaast eten zware drinkers vaak ongezonder, waardoor er een vitaminetekort kan ontstaan wat de kans op dementie verhoogt. Tot slot vergroot overmatig alcoholgebruik ook de kans op allerlei andere aandoeningen aan bijvoorbeeld het hart en de lever, deze ziekten zouden ook een negatief effect kunnen hebben op de gezondheid van de hersenen."

Maar is bij zwaar drankgebruik de kans op dementie ook drie keer zo groot? Bekkenkamp legt uit dat het lastig is om een exact cijfer te noemen, bijvoorbeeld omdat de definitie van overmatig drinken verschilt per onderzoek. "Maar dit soort cijfers worden ook in andere onderzoeken gevonden, soms is de kans nog wel iets hoger." Ook Rhodius-Meester zegt een drie keer zo grote kans realistisch te vinden.

Hoe zit het trouwens met mensen die niet zwaar drinken? Kan je wel vier glazen wijn op je vrijdagavond drinken, zonder dat dit gevolgen heeft voor je hersenen? Waarschijnlijk niet. Volgens Bekkenkamp is het het beste om helemaal niet te drinken, maar waarschijnlijk heeft één glas per dag nog niet echt nadelige gevolgen. "Maar meer dan dat wordt gevaarlijk, alcohol is een gifstof en de schade die het aanricht bouwt zicht op en wordt lastig hersteld." Rhodius-Meester legt uit dat onderzoek steeds meer laat zien dat hoe meer je drinkt, hoe slechter dit voor je gezondheid is en dat het inderdaad gezonder is om helemaal niet te drinken.

Zwaar drinken zorgt voor een hoger risico op dementie omdat alcohol een gifstof is die de hersenen kan beschadigen. Daarnaast kan zwaar alcoholgebruik ervoor zorgen dat mensen slechter eten en andere ziekten ontwikkelen, wat ook voor een hoger risico op dementie zorgt. Hoe veel groter de kans op dementie door overmatig drinken precies is, is niet te zeggen. Maar experts van Alzheimer Nederland en het Alzheimercentrum zeggen dat het realistisch is dat de kans op dementie drie keer zo groot wordt door zwaar alcoholgebruik.

Om deze reden beoordelen wij de bewering "overmatige drinkers hebben drie keer zoveel kans om dement te worden" als grotendeels waar.

Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.