Heb je schulden en kun je geen regeling treffen met schuldeisers? Dan kunnen je schuldeisers - of jij zelf - een faillissement aanvragen bij de rechtbank. De rechter benoemt een curator die alle beslissingen en geldzaken van je overneemt.

Failliet verklaren heeft veel impact op je leven en is wel echt het uiterste middel, zegt KVK-ondernemersadviseur Paul van Eijck: "Failliet, liever niet. Er zijn tussenoplossingen denkbaar. Maar vooral belangrijk: trek op tijd aan de bel."

Het belangrijkste advies van Van Eijck: zorg dat je administratie goed op orde is. "Dat scheelt veel onrust en werk wanneer je naar oplossingen zoekt voor je betalingsproblemen."

Toch blijkt - in de praktijk - dat de administratie bij veel ondernemers niet op orde is. "Durf als ondernemer te zeggen dat je ergens minder verstand van hebt, bijvoorbeeld van de boekhouding. De administratie is de spiegel van je bedrijf, zorg dus dat deze up to date is. Daar zijn ook hulpmiddelen voor, zoals het KVK Geldboek en het Handboek Ondernemen van de Belastingdienst."

Voor ondernemers is het soms lastig om problemen te delen. Van Eijck: "Ondernemers zijn vaak trots. Je succes delen is toch makkelijker dan praten over de mindere kanten. Toch moet je de problemen niet voor jezelf houden."

In het geval van betalingsproblemen bij een eenmanszaak bestaan er wettelijke procedures zoals een minnelijk traject, waarbij je met hulp van de gemeente de schulden kan regelen, en de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wnsp). "Maar voordat je deze regelingen inzet, moet je zelf in actie komen. Laat zien dat je je inzet en werk mee waar nodig", adviseert Van Eijck.

En als je schulden hebt, denk dan goed na of je wil doorgaan met je bedrijf. "Zie je nog steeds groei voor jouw onderneming? Zo ja, hoe kan je dit bereiken?", zegt advocaat Bruno Tideman. "Mijn belangrijkste tip: steek je kop niet in het zand. Vraag om hulp. Er zijn veel instanties waar je terechtkunt, zoals het landelijke consortium Equitize Value."

Ook Van Eijck wijst op instanties waar ondernemers terechtkunnen: "Denk aan mkb Doorgaan en het ecosysteem 'Ondernemer in zwaar weer' van KVK. Hier kun je zien welke organisaties helpen bij financiële problemen."

Betalingsproblemen hoeven niet het einde van je onderneming te betekenen. De problemen kunnen van tijdelijke aard zijn. Pas je dan aan de omstandigheden aan en wees creatief, zegt Van Eijck. "Je kunt als ondernemer hopen op betere tijden, maar je kan ook aan een ander verdienmodel denken. Zoek als zzp'er bijvoorbeeld tijdelijk ander werk of ga in loondienst zodat je inkomsten hebt en je schulden hiermee kunt aflossen."

Tideman is het daarmee eens: "Als je goed kunt uitleggen dat je problemen worden veroorzaakt door externe factoren, zoals corona of een oorlog, dan kunnen de schuldeisers daar soms best begrip voor opbrengen." Ook helpt het om te laten zien hoe je de problemen wilt aanpakken. "Transparante communicatie wekt vertrouwen bij schuldeisers. Zij hebben daar ook baat bij, schuldeisers willen immers graag hun geld zien."

Dus zijn je betalingsproblemen op te lossen en heb je het vertrouwen dat er nog iets moois uit je onderneming kan groeien? Ga er dan voor, vindt Tideman. "Is je onderneming niet te rot? Dan kan er nog wat moois uitgroeien en kun je beslissen om een doorstart te maken. Zelf of met iemand anders."

"Stel jezelf dan wel de vraag: is het je allemaal waard om door te gaan?", zegt Tideman, "Financiële problemen kunnen veel doen met je geestelijke gesteldheid." Onderzoek dus ook waar het is misgegaan. Waren het externe factoren of mis je zelf bepaalde skills? Van Eijck: "Ondernemers hebben altijd betere en mindere periodes, maar over het algemeen moet je wel energie krijgen van je eigen zaak. Wees daar eerlijk in."