Als zzp'er sta je er vaak alleen voor. Zaken zoals een pensioen of doorbetaling bij ziekte moet je allemaal zelf regelen. Hoe zorg je voor een gezonde bedrijfsvoering en blijf je psychisch overeind als de zaken minder goed gaan?

Volgens arbeidspsycholoog een ondernemerscoach Tosca Gort zijn financiën de grootste bron van stress bij zzp'ers. Ze ziet soms dat sommigen hun boekhouding niet goed hebben geregeld. "Toch moet je van de onderneming kunnen leven en wat geld opzij kunnen zetten."

Sommige zzp'ers willen volgens Gort ook niet toegeven dat ze niet genoeg geld kunnen verdienen met het werk waar ze hun hart en ziel instoppen en blijven daarom te lang aanmodderen. "Bedrijfje spelen is heel simpel", zegt ze. "Je moet óf een betere prijs hebben óf een beter product. In het begin moet je het meestal hebben van de lagere prijs en heel veel verkopen."

Maar op de lange termijn is dat niet houdbaar. "Daarom moet je ervoor zorgen dat je ergens beter in wordt dan de rest, zodat je het uurtarief steeds wat kunt opkrikken." Naast de financiële basis benadrukt ze ook het belang van een gezonde levensstijl: "Genoeg slapen, bewegen, gezond eten én goed voor jezelf zorgen door dingen te doen waar jij je fijn door gaat voelen."

Noodgedwongen ondernemer geworden

Zzp'er Koen Haringa zag ook veel mede-zelfstandigen worstelen met de vraag hoe ze hun bedrijf op een duurzame en fijne manier kunnen voortzetten. Om ze hierbij te helpen begon hij het creatieve zzp-collectief Mooiedingenmakers.

Haringa: "Veel zzp-ers worden zelfstandig, omdat ze het werk inhoudelijk interessant vinden of creatief bezig willen zijn. In de creatieve sector worden sommigen noodgedwongen ondernemer, omdat hun werk niet of nauwelijks in loondienst bestaat." Denk bijvoorbeeld aan een kunstenaar of fotograaf.

Het collectief, dat Haringa opzette met zijn zakenpartner Henk Rigter, telt inmiddels 200 leden. Haringa: "Leden hebben bijvoorbeeld problemen met financieel ondergewaardeerd worden, of weten niet hoe je opdrachten binnenhaalt of hoe ze hun uurtarief moeten bepalen." Maar ook de belastingaangifte blijkt vaak heel pittig. "Je mag daar weinig fout doen. Bij mij leidde dit in mijn eerste jaar als zzp'er tot flinke schulden."

In een later stadium van het ondernemerschap duiken er volgens Haringa weer andere problemen op: "Zoals het scheiden van werk en privé, 'nee' durven zeggen of conflicten met opdrachtgevers. Dit laatste kan vaak erg stressvol zijn, omdat grote organisaties intimiderend kunnen zijn als je er alleen tegenover staat."

Met andere zzp'ers praten over gedeelde zorgen

Bij het collectief winnen leden advies in bij een jurist, en krijgen ze korting op de boekhouding, arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en festivals. Er zijn online leermodules en lezingen met thema's als 'hoe blijf ik mentaal gezond als zzp'er?' tot 'hoe maak ik een jaaroverzicht?' Ook heeft het collectief een gezamenlijke WhatsApp-groep. "Je ziet dat de leden elkaar nu zowel online als offline weten te vinden met een hulpvraag", vertelt Haringa.

Met andere zzp'ers praten over gedeelde zorgen en elkaar ondersteunen, is volgens Gort een van de beste manieren om weerbaar te worden als zzp'er. "Evolutionair gezien is iets helemaal alleen doen geen goede strategie", legt ze uit. "De mensheid is ervoor gemaakt om elkaar te helpen."

Uitdaging blijven opzoeken

Als je het gevoel hebt dat je in een sleur terecht bent gekomen, dan is dit niet zomaar op te lossen met een vakantie, vertelt Gort. Als zzp'er is het dus belangrijk om mentaal fit te blijven. "Je moet jezelf juist blijven uitdagen en prikkelen. Vooral als zzp'er komt die taak op je eigen schouders terecht."

Om te weten waar de uitdaging in jouw onderneming ligt, raadt Gort aan om jezelf de volgende vraag te stellen bij een zakelijke keuze: 'Krijg ik hierdoor meer respect voor mezelf?' Gort: "Zo'n eis helpt in een later stadium bij het stellen van prioriteiten." Ook Haringa heeft een laatste tip voor creatieve zzp'ers: "Zelfstandig is niet hetzelfde als alleen, elkaar helpen maakt een enorm verschil."