Tot deze groep succesvolle mensen die gevoeliger zijn voor verslaving behoren advocaten, CEO's, medisch specialisten, ondernemers en piloten. Deze zogenoemde high performers raken sneller verslaafd dan 'gewone' werknemers.

Zo laat een Amerikaans onderzoek zien dat drugsgebruik onder leidinggevenden 40 procent vaker voorkomt dan in andere beroepen. Volgens EWA (European Workplace and Alcohol) heeft een op de vier bedrijfsleiders een alcoholprobleem.

Het probleem heeft verschillende oorzaken, zegt Tjeerd de Jong van The Youturn, een bedrijf dat high performers met verslavingsproblemen helpt. "Succes zorgt voor dopamine. We zijn eigenlijk allemaal dopamine verslaafd, high performers zijn dat in nog grotere mate."

Mensen met veel succes zijn van nature enorm resultaatgericht, werken met gemak tachtig uur per week en kunnen zich moeilijk ontspannen. Een recept voor verslaving, weet De Jong. Hij behoorde twintig jaar geleden zelf nog tot de doelgroep.

"Veel mensen denken dat verslaving door stress komt. Onderzoeken laten zien dat dat absoluut niet zo is. Het is hoe iemands brein in elkaar zit, de opvoeding en ervaringen en de beschikbaarheid van middelen in iemands omgeving."

Dat er een verband is tussen succes en verslaving, ziet ook Stephan Roelofs van Be-Responsible en AnoniemeZorg.nl, bedrijven die organisaties helpen met alcohol- en drugsvrij werken. "Ten eerste: als je succesvol bent, valt er meer te vieren. Maar het hebben van succes levert ook veel spanning en stress op. Alcohol bijvoorbeeld zorgt dan voor ontspanning."

In een bedrijf dat gericht is op presteren en succes, zullen verslavingsproblemen eerder voorkomen, zegt Roelofs. "De werkdruk is hoog, je maakt lange dagen. Dan zijn er stimulerende middelen die je helpen om door te gaan of juist verdovend werken. Zo krijgt het middel een functie."

Roelofs benadrukt dat high performers hun verslaving rechtvaardigen met de successen die ze behalen. "Daar gaat de omgeving vaak ook in mee, die heeft zoiets van: 'Wat is het probleem, we zijn nu toch succesvol?' Maar verslaving wordt alsmaar erger. Ook groeien de gevoelens van schaamte en angst alleen maar."

High performers zijn bang om hun goede reputatie te verliezen, stelt Roelofs. Ze hebben aanzien, een goede functie en veel succes. Dat maakt het extra lastig om uit de kast te komen. "High performers hebben veel bereikt, dat willen ze niet kwijt. Ik had het ook voor elkaar als ondernemer en woonde in een mooi huis in 't Gooi."

De drempel om hulp te zoeken is voor high performers heel hoog. Als deze mensen al hulp durven te zoeken, vinden ze volgens De Jong niet de hulpverlening die ze nodig hebben. "In een verslavingskliniek zien ze de gemiddelde verslaafde zitten, iemand die de bodem al raakt. En dan kom je daar, als succesvolle advocaat uit de Zuidas. De meesten lopen net zo hard weer weg."

Werkgevers moeten zich volgens Roelofs actief met dit probleem bezighouden. "Werknemers hebben de plicht om goed voor zichzelf te zorgen, maar een werkgever heeft ook een zorgplicht naar het personeel toe. Bedrijven moeten alert zijn op de signalen en proberen de drempel te verlagen om hulp te zoeken."

The Youturn belooft complete anonimiteit en private zorg. De organisatie kan iemand dezelfde dag nog helpen en zorgt ervoor dat een behandeling helemaal aansluit bij iemands behoefte, om de drempel zo laag mogelijk te maken. "Sommigen moeten nog veel naar het buitenland, daar bouwen we dan het behandelplan omheen."

De Jong hoopt dat high performers sneller 'uit de kast komen'. "Verslaving doet heel veel met iemand, je wordt egocentrisch en kan geen goede beslissingen meer nemen. Dat maakt het tot een maatschappelijk probleem en daar moeten we het over hebben."

Dat vindt ook Roelofs. "Het stigma moet eraf. In Nederland is het normaal om te drinken, maar zodra het over verslaving gaat, gaan de gordijnen dicht. En dat is jammer, want zo gaat er veel talent verloren."