Uit de Discriminatie Arbeidsmonitor 2021 van Nationale Vacaturebank blijkt dat er nog steeds gediscrimineerd wordt op de werkvloer. Ruim een derde van de tweeduizend Nederlanders die ondervraagd werden over het onderwerp heeft weleens gedacht dat zij op iets anders werden beoordeeld dan hun werkervaring, opleiding of competenties.

De cijfers laten ook zien dat steeds meer werkgevers discriminatie als probleem erkennen. In 2020 gaf 42 procent van de bedrijven dat nog aan, dit jaar is dat 64 procent. De helft van de Nederlandse organisaties hanteert ook een diversiteitsbeleid. Toch zijn we er nog niet: 65 procent van de werkgevers én werknemers heeft behoefte aan meer bewustwording en kennis rond het thema.

Een diversiteitsbeleid is slechts een begin, zegt hoogleraar Diversiteit en Integratie Halleh Ghorashi van de Vrije Universiteit Amsterdam. Een organisatie die diverser wil worden, zal meer uit de kast moeten halen en binnen het bedrijf structureel iets moeten veranderen.

"Je kan wel meer verschillende mensen binnenhalen in je organisatie, maar als je structureel niets verandert, dan gaan ze uiteindelijk weer weg omdat ze zich bijvoorbeeld buitengesloten voelen", zegt Ghorashi. "Diversiteit gaat hand in hand met inclusieve structuren."

Alleen iets doen tegen ongepaste grappen of opmerkingen is daarbij niet voldoende. Discriminatie komt in meer vormen voor, zegt Ghorashi. "Het gaat vooral mis bij het normdenken. Er wordt binnen de organisatie op bepaalde normen gefixeerd, waardoor er geen plaats meer is voor meerdere stemmen. Dat is vaak zo onzichtbaar en subtiel dat het onderdeel wordt van de routine binnen een bedrijf."

Werknemers met een andere achtergrond dan de norm worden daardoor vooral als afwijking gezien en moeten zich maar zien aan te passen. "Daarmee sluit je meerstemmigheid uit. Daarnaast is het ook nog eens onmogelijk om te worden zoals de rest, als je constant als 'de ander' wordt gezien." Maak die norm dus bespreekbaar, zegt Ghorashi. "Het gaat uiteindelijk om het verbreden van je horizon als werkgever."

Meer diversiteit binnen de organisatie creëren is noodzakelijk als je relevant wil blijven. Het onderzoek van Nationale Vacaturebank laat zien dat bedrijven die stil blijven zitten en niet mee veranderen daarmee jongere generaties werknemers afschrikken. Van alle ondervraagden zegt 21 procent niet te gaan werken bij bedrijven die geen diversiteitsbeleid hanteren. Bijna een kwart van deze respondenten valt binnen de leeftijdscategorie 18 tot 34 jaar.

Maar, zegt Ghorashi, als je diverser wordt als organisatie, dan krijg je ook met spanning te maken, omdat je diverse werelden toelaat in je bedrijf. "Dan is het vervolgens de vraag hoe je je voordeel uit die spanningen haalt, in plaats van ze in een conflict uit te laten monden."

Bedrijven zullen de dingen zoals ze die doen opnieuw moeten evalueren. "Je zal in verschillende lagen van de organisatie moeten analyseren hoe het gaat. Kijk bijvoorbeeld kritisch naar hoe je vergaderingen organiseert. Wat doen jullie als er mensen bijkomen die andere ervaringen en perspectieven meebrengen?"

Daarbij zijn de kleine onderdelen binnen de organisatie volgens Ghorashi net zo belangrijk als de grote. "Wil je zorgen dat iedereen zich even welkom voelt, denk dan ook na over de kleine facetten. Zoals hoe je elkaar begroet op het werk en welke hapjes je serveert bij de borrel."

Lees hier de volledige resultaten van het onderzoek Discriminatie Arbeidsmonitor 2021 van Nationale Vacaturebank.