Hoe ziet u deze crisis?

"Ik denk dat we een complete reset van de wereld krijgen. Ik heb nog nooit zoiets extreems meegemaakt. Ik ben al heel jong gaan ondernemen en ben zelf in 1987 al door de crisis en alle crises daarna gegaan. Tijdens elke crisis wordt de business altijd wel een tijdje een beetje minder. Maar het is nog nooit voorgekomen dat bedrijven van de ene op de andere dag stilgelegd werden.

Twee weken geleden moest de horeca dicht. Dat betekent dat sommige techstarters ook moeten stoppen. Ik zit in een it-bedrijf dat planningssystemen maakt voor de hotelbusiness. Als de hotels en de horeca dichtgaan, stopt zo'n bedrijf ook. Dan is het gewoon afgelopen. Ik heb nog nooit meegemaakt dat de wereld stilgelegd werd. Dat heeft veel grotere gevolgen dan mensen nu durven te voorzien.

Ik roep al drie weken tegen mijn start-ups dat ze er rekening mee moeten houden dat ze in april en mei stilliggen. En dat ze daarna heel langzaam gaan opstarten. Bijvoorbeeld 25 procent in juni, 50 procent in juli en daarna heel langzaam gaan terugschalen. Ik verwacht dat de wereldwijde economie over een jaar 10 of 15 procent gekrompen is. Zo'n impact hebben we nog niet eerder meegemaakt. Ik denk dat er hele rare dingen gaan gebeuren."

Uit een peiling van Techleap (een organisatie die starters in tech ondersteunt, red. ) onder 445 Nederlandse start-ups blijkt dat het grootste deel op korte termijn in financiële problemen komt door de coronacrisis omdat ze moeite hebben investeerders aan te trekken.

"Tech-start-ups hebben eigenlijk altijd geld tekort. Als het sentiment goed is, is het vrij gemakkelijk om investeerders ervan te overtuigen dat ze geld in jouw bedrijf moeten steken. Als het economisch slechter gaat, wordt het moeilijker om geld los te krijgen. Want iedereen die geld heeft, wordt opeens heel zuinig en voorzichtig. Mijn les voor jonge ondernemers is dat je altijd moet zorgen dat je een gezond bedrijf aan het bouwen bent, dat je een goede cashflowplanning hebt en dat je voldoende runway hebt.

Met wat voor activiteiten moeten start-ups in crisis stoppen?

"Allerlei marketingacties die veel kosten en niks opleveren, bijvoorbeeld. Sommige dingen kun je uitstellen. De kern van je bedrijf kun je echter niet uitstellen. Daar moet je mee doorgaan. Als je het als start-up goed voor elkaar hebt, zorg je dat je die kernactiviteit altijd voor minstens een jaar kunt laten overleven. Als een start-up acuut in de problemen raakt, heb ik daar mijn bedenkingen bij."

Je zei dat er rare dingen gaan gebeuren. Wat voor rare dingen?

"Het kan zo zijn dat je afhankelijk bent van een bepaald bedrijf en dat dit straks niet meer bestaat, waardoor je bepaalde faciliteiten opnieuw moet bouwen. Toen wij Booking oprichtten, moesten we zelf datacenters bouwen. Toen Uber gebouwd werd, had je heel veel standaardtools zoals voor customer service, data centers, de cloud. Als je nu kijkt: ik zit in heel veel tech-start-ups. Er zijn heel veel vanzelfsprekende voorzieningen, waarover je als starter helemaal niet meer hoeft na te denken. Het kan best zo zijn dat start-ups over een jaar van een koude kermis thuiskomen omdat ze gewend zijn aan services die er dan niet meer zijn. Aan de andere kant raken we nu gewend aan online werken. Er komen fundamentele maatschappelijke veranderingen die nu moeilijk zijn in te schatten."

Zoals?

"We zitten nu in een soort lockdown. Maar wat als die is afgelopen? Krijgen we dan weer events? Ik zat gisteren in een bedrijfskantine waarvan de stoelen meters uit elkaar stonden."

Bedoelt u dat we blijven anticiperen op besmettingsgevaar?

"Er wordt ons nu bijgebracht dat we niet bij elkaar moeten zijn. De eerste week hadden we het daar moeilijk mee. Sommige verkopers zeiden dat ze niet konden verkopen als ze niet met de klant aan tafel zaten. Nu blijken ze dat ook op afstand te kunnen, via de computer. Dat gaat ook goed. Twee maanden geleden zei iedereen: dat gaat nooit werken. Sommige dingen die we gewend waren om te doen, zijn over een paar maanden fundamenteel veranderd."

Ziet u kansen voor innovatie in deze crisis?

"Kijk naar de situatie op de ic's. Ze zeiden in eerste instantie dat ze niet snel nieuwe beademingsapparaten konden maken. Dat blijkt nu toch te kunnen. We zijn anders gaan samenwerken omdat het niet anders kan. Elke crisis leidt tot innovaties omdat de situatie om oplossingen vraagt die er daarvoor niet waren."