Tot voor kort werkte illustrator en schrijver Marloes de Vries (35) in drukke periodes zeker zo'n zeventig uur per week. "Ik nam alle opdrachten aan die voorbijkwamen omdat ik bang was om zonder werk te komen zitten", legt ze uit. Zo'n werkpiek kon soms wel weken duren. Maar wanneer ze het daarna weer iets rustiger had, kon ze daar eigenlijk niet van genieten. "Als er dan niet direct nieuw werk kwam, schoot ik al snel weer in de paniekmodus. Ook voelde ik me dan schuldig dat ik niet werkte."

De Vries is niet de enige freelancer die ermee worstelt een balans te vinden tussen extreem drukke en juist hele rustige periodes. Wanneer je op internet op zoek gaat naar lijstjes met nadelen van het freelancersbestaan, staat dit punt vaak ergens bovenaan.

'Als freelancer is het nu eenmaal hollen of stilstaan', zal menig freelancer zeggen. Daar zit wat in. Maar betekent dit dat je je hierbij moet neerleggen? Pierre Spaninks is zzp-expert en hij vindt van niet. Hij onderzoekt de rol van de zelfstandige binnen de samenleving en economie. Hier schrijft en geeft hij advies over.

"Dat er het ene moment meer werk op je afkomt dan het andere is inherent aan het freelancen", zegt hij. "Maar dat betekent niet dat je geen invloed hebt op hoe je hiermee omgaat."

Periodes van topdrukte zijn misschien financieel even lekker, maar volgens Spaninks kun je jezelf hier beter tegen beschermen. "Het is niet gezond om twaalf uur op een dag te moeten werken." Hoe je dit kunt voorkomen? "Door scherpere keuzes te maken", legt hij uit. "Wanneer je op alles 'ja' zegt, geef je eigenlijk de regie van je leven uit handen."

Bovendien zijn die rustige periodes volgens Spaninks juist hard nodig. Om uit te rusten, maar ook omdat je dan de tijd hebt om verder te groeien als professional. "Dat je even geen betaald werk hebt, betekent niet dat je niet kunt werken aan je bedrijf", legt hij uit.

"Het betekent dat je tijd hebt voor dingen waar je normaal gesproken niet aan toekomt, zoals je website een update geven of een bepaalde cursus volgen." Hij vervolgt: "Door te investeren in dat soort dingen groei je als zelfstandig ondernemer. Hierdoor trek je weer nieuwe klanten aan die beter bij je passen of beter betalen."

Ook PR-expert Suzanne van Duijn (31) gebruikt rustigere periodes voor dingen waar ze normaal gesproken niet aan toe komt. Zo schreef ze op het moment dat ze minder werk had een e-book over hoe je zorgt voor meer klanten en ontwikkelde ze een online cursus voor mensen die locatie-onafhankelijk willen werken. "Ik vond het leuk om te doen en het leverde me later weer nieuwe klanten op", legt ze uit.

Essentieel is wel dat je een financiële buffer hebt zodat je een rustige periode zonder al te veel stress door kunt komen. Hoelang dit duurt, kun je tot op een bepaalde hoogte zelf in de hand hebben. "Om ervoor te zorgen dat opdrachten blijven komen, moet je ook wanneer je het druk hebt acquisitie blijven doen", legt Van Duijn uit. "Als je dit pas gaat doen wanneer je om werk verlegen zit, ben je eigenlijk al te laat." Zelf is ze daarom altijd actief op sociale media. Ook schrijft ze twee keer per week een blog. "Daar krijg ik ook weer nieuwe klanten door."

Hoewel De Vries een flinke financiële buffer heeft, vindt ze periodes met weinig werk nog steeds lastig. "Ik raak snel in paniek." Toch heeft ook zij geleerd om tijdens topdrukte niet meer alles aan te nemen wat er langskomt. "Daardoor werk ik mezelf niet langer over de kop en doe ik klussen die beter bij me passen", legt ze uit. Rust haalt ze uit twee vaste klussen. "Hierdoor weet ik dat er elke maand in ieder geval genoeg binnenkomt om mijn vaste lasten mee te kunnen betalen."