CETA staat voor Comprehensive Economic and Trade Agreement (letterlijk: breed economisch- en handelsakkoord) en bestaat grotendeels uit de opheffing van veel handelsbarrières tussen Canada en de EU.

Welke zijn dat precies? De belangrijkste veranderingen op een rij.

Vrijwel alle douanerechten worden afgeschaft.

Vanaf de inwerkingtreding op 21 september wordt meer dan 98 procent van de Canadese en EU-importtarieven afgeschaft. Dit betekent dat Nederlandse producenten goedkoper kunnen exporteren naar Canada, en producten uit Canada naar verwachting goedkoper worden voor Nederlandse consumenten.

Alleen voor bepaalde landbouwproducten blijven de heffingen bestaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor de Nederlandse varkensvleessector. Uit onderzoek van de rijksoverheid blijkt dat er in die sector mogelijk banenverlies kan optreden door oneerlijke concurrentie uit Canada.

Ook in sommige andere gevallen mogen landen hun eigen markt beschermen. Er mag bijvoorbeeld een aanvullend tarief worden opgelegd als een buitenlandse producent grote hoeveelheden van een product onder de marktprijs verkoopt. Dit was eerder bijvoorbeeld het geval met staal uit China.

Uiteindelijk moet 99 procent van de importheffingen worden afgeschaft.

Dienstverleners kunnen makkelijk in Canada terecht

Nederlandse dienstverleners kunnen makkelijker hun diensten aanbieden in Canada. De markt voor bijvoorbeeld architecten en ingenieurs wordt opengesteld.

Daarnaast wordt het ook mogelijk met een diploma uit de EU in Canada te solliciteren en tijdelijk in Canada te verblijven, en andersom.

Bedrijven kunnen meedingen naar opdrachten van elkaars overheden

Het wordt voor Europese bedrijven mogelijk om opdrachten van de Canadese overheid te krijgen. Zo kan een Nederlands bouwbedrijf bijvoorbeeld meedoen bij de aanbesteding van een groot overheidsbouwproject in Canada, en vice versa.

Kwaliteitstesten worden als gelijkwaardig geaccepteerd

Bij import en export over en weer, wordt een dubbele kwaliteitstest overbodig. Het is dus niet nodig om een geïmporteerd product in het land van verkoop opnieuw aan een test te onderwerpen.

Een voorwaarde is wel dat de veiligheid van het product gegarandeerd blijft. Daarbij mag de EU geen strengere eisen stellen aan Canadese producten dan aan Europese producten.

Investeerders krijgen meer bescherming

Sommige afspraken van CETA treden pas in werking als alle EU-lidstaten het akkoord hebben geratificeerd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de afspraken over investeringsbescherming.

Buitenlandse investeerders en investeerders uit het eigen land moeten volgens de afspraken in CETA gelijk worden behandeld. Bij onteigening moet een redelijke schadevergoeding worden toegekend.

Als er regels worden geschonden, kunnen investeerders naar het Investment Court System stappen. Dit is een speciale rechtbank voor geschillen die te maken hebben met internationale handelsverdragen.

Omstreden

Volgens voorstanders van het handelsverdrag kan CETA voor groei van de economie en meer werkgelegenheid zorgen. De handel tussen de EU en Canada zou vanwege het verdrag met 25 miljard euro per jaar kunnen groeien. Ook zou CETA in Europa voor veertienduizend nieuwe banen kunnen zorgen.

Tegenstanders vinden die mogelijke voordelen niet opwegen tegen de nadelen. 

Organisaties zoals Greenpeace, Milieudefensie, Foodwatch en vakbonden hebben actiegevoerd tegen CETA. Ze verwachten dat het vrijhandelsverdrag vooral goed is voor grote bedrijven en juist nadelige gevolgen heeft voor gewone burgers.

Het handelsverdrag met Canada wordt bovendien beschouwd als blauwdruk voor TTIP. De onderhandelingen over dat laatste verdrag stuiten op kritiek en verlopen mede daarom allesbehalve soepel.

Op het Investment Court System is ook commentaar. Critici zeggen dat een multinational een land kan aanklagen als nieuwe wetgeving de verwachte winst in de weg staat. Europese rechters stellen zelfs dat de clausule een gevaar vormt voor de Europese rechtsstaat.