
'Retail, autodealers en winkelketens in vrije val in 2014'
"Dat is een zorgwekkende tendens. Vorig jaar was het de bouw, nu de detailhandel. Kijk naar Schoenenreus, Free Record Shop, Siebel, Polare en Halfords, om er een paar te noemen."
Volgens Deterink heeft de sector het "buitengewoon moeilijk" door de opkomst van webwinkels en doordat ketens veel filialen moeten huren en daarvoor ondanks de daling van de waarde van onroerend goed nog altijd de hoofdprijs moeten betalen. Daarnaast heeft de detailhandel nog steeds last van de zuinige consument.
"Heel veel winkels hebben de afgelopen jaren niets verdiend, hun reserves raken op en banken willen geen verliezen financieren", aldus Deterink, die zich al ruim veertig jaar bezighoudt met faillissementen en herstructureringen. Hij was onder meer betrokken bij de afwikkeling van het bankroet van Fokker, DAF en LG Philips Displays.
Ziekenhuizen
Ook in 2015 zal de detailhandel nog geplaagd worden door faillissementen, zo voorziet Deterink. "Daarnaast verwacht ik dat meerdere ziekenhuizen failliet zullen gaan. Van een aantal is de vermogenspositie ver onder de maat."
In 2013 bereikte het aantal faillissementen in Nederland een recordhoogte en legden ruim twaalfduizend bedrijven het loodje. In 2014 zal het aantal bedrijven dat failliet gaat naar schatting 10 tot 20 procent lager uitvallen dan vorig jaar. Met name in de bouw en de industrie daalt het aantal faillissementen.
Spraakmakende faillissementen in 2014 waren volgens Deterink onder meer dat van kinderopvangorganisatie Estro, aluminiumbedrijf Aldel, garnalenleverancier Heiploeg, autodealer holdings Koops Furness en Pouw Automotive, adviesbureau BoerCroon en busbedrijf Oad, dat weliswaar eind 2013 op de fles ging, maar ook in 2014 nog veel publiciteit kreeg. Ook Aldel ging aan het eind van 2013 failliet.
Informele reorganisaties
"Hele grote faillissementen zoals eind vorige eeuw nog wel voorkwamen, zijn er niet meer", aldus de curator. "Banken worden steeds succesvoller bij work-outs, informele reorganisaties waarmee een faillissement voorkomen wordt. Estro is een uitzondering op die regel, met zo’n 3.500 werknemers."
Estro werd in juli failliet verklaard, na eerst uitstel van betaling te hebben gekregen. De kinderopvangorganisatie kondigde meteen een doorstart aan onder de naam Smallsteps. 250 van de 380 filialen bleven hierdoor open en voor zo’n 2.600 medewerkers bleef werkgelegenheid bestaan.
Aldel maakte in november van dit jaar bekend begin volgend jaar opnieuw te starten. Doordat er binnen drie jaar een stroomkabel komt tussen Duitsland en Delfzijl kan het bedrijf profiteren van goedkopere stroom.
Heiploeg
Voor Heiploeg, naar eigen zeggen de grootste garnalenleverancier van Europa, viel in januari het doek. Ook dit bedrijf maakte meteen een doorstart, als onderdeel van het Katwijkse visverwerkingsbedrijf Parlevliet & Van der Plas.
De helft van de filialen van Koops Furness heeft een doorstart gemaakt. Ook vond een doorstart plaats van onderdelen van Pouw Automotive.
Bij dienstverlener BoerCroon ging alleen de adviestak failliet. Het bedrijf maakte bekend alleen met de management- en de corporate finance-activiteiten verder te gaan. Bijna de helft van de honderd werknemers is hierdoor zijn baan verloren.
Oad ging in september 2013 op de fles, maar nog altijd zijn er onduidelijkheden rond de toedracht. De curatoren kijken onder meer naar de rol van huisbankier Rabobank en die van het bestuur en de toezichthouders. De aandeelhouders hebben Rabobank aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van het faillissement.
Pre-pack
Bedrijven kunnen zo snel een doorstart realiseren, door gebruik te maken van de zogenoemde pre-packmethode. Dit was het geval bij onder meer Heiploeg, Estro en Schoenenreus.
Met behulp van pre-pack kan een bedrijf een week of drie, vier voor een verwacht faillissement alvast naar de rechtbank stappen en om het aanstellen van een stille bewindvoerder vragen. Deze kan erop toezien dat er een doorstart wordt voorbereid die direct na het faillissement kan plaatsvinden.
"Met een pre-pack voorkom je kapitaalvernietiging en behoud je werkgelegenheid, maar het is niet transparant", aldus Deterink. "Het is van groot belang dat onder supervisie van de beoogd curator een transparant en toegankelijk verkoopproces plaatsvindt en dat concurrenten hierbij niet worden buitengesloten."
Minister Opstelten heeft in 2013 een wetsvoorstel ingediend over de pre-packmethode. Dit zal naar verwachting in 2015 worden aangenomen. Vooruitlopend hierop staat een aantal rechtbanken de methode al toe.