Vooralsnog werd alleen de zwarte lijst uitgebreid. De tegoeden van personen en bedrijven op deze sanctielijst werden bevroren en in sommige gevallen werd een EU-inreisverbod doorgevoerd.

Nederland liet echter weten dat niets zwaardere maatregelen in de weg staat. Dit kan gevolgen hebben voor de levendige handel met Rusland.

Economische sancties, gericht op importverboden op Russische goederen en een exportverbod voor Europese goederen, worden tot dusverre gemeden maar kunnen in de toekomst niet worden uitgesloten.

Vooral de agrarische sector kent in Rusland een belangrijke afzetmarkt, met een aandeel van 12 procent van de Nederlandse export. Twee derde van de export naar Rusland (4,6 miljard euro) bestaat uit machines, waarbij vooral landbouwmachines gretig aftrek vinden.

Plus4Progress is een Nederlands consortium van agrarische bedrijven dat al jaren handel voert in Rusland en Oekraïne. Volgens voorzitter Herman Vermeer ondervinden agrarische bedrijven, die bijvoorbeeld landbouwmachines, -grondstoffen en -kennis exporteren, nu al gevolgen van de huidige sancties.

"Je ziet dat bijvoorbeeld bij Farm Frites. Twee banken konden door de boycotmaatregelen geen krediet meer aan hen verlenen. Zij hebben grote belangen bij een fabriek in Rusland en de aanbouw daarvan ligt nu stil."

Wanneer er export- en importverboden zouden worden doorgevoerd, zijn de gevolgen echter nog vele malen groter, schetst Vermeer.

"Wij onderscheiden ons van concurrenten doordat we naast goederen ook trainingsprogramma’s aanbieden in Rusland en Oekraïne. Als dat niet meer kan, valt dat concurrentievoordeel weg. Die dreiging voel je wel."

APH Group uit Heerenveen, een exporteur van grote landbouwmachines, zou bijvoorbeeld nadelige consequenties kunnen ondervinden van dergelijke verboden, zegt Vermeer.

"Zij hebben eigen mensen in Rusland die machines verkopen en installeren. Dat heeft veel toegevoegde waarde. Die kunnen ze in het geval van sancties mogelijk niet aanhouden."

Het is niet zo dat de landbouwbedrijven per definitie tegen sancties zijn, legt Vermeer uit. "Als sector begrijpen we dat dit gebeurt. Het zou echter logisch zijn als maatregelen zich beperken tot de energiemarkt. Het zou onzinnig zijn als sancties mkb-bedrijven treffen. Daar lachen de grote bedrijven alleen maar om."

Vermeer benadrukt dat de verstandhouding met de lokale Russische bedrijven ondanks alle rumoer nog altijd goed is. "We kennen hen goed en hebben via Facebook na de vliegramp veel verdrietbetuigingen gekregen. Die relatie staat niet onder druk."

Rusland is voor Nederland een belangrijke handelspartner. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bedroeg de export in de eerste elf maanden van 2013 6,4 miljard euro.

In totaal exporteerden in 2013 zo’n vierduizend bedrijven goederen naar Rusland. De invoer uit Rusland had volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in de eerste elf maanden van 2013 een waarde van 18,8 miljard euro. Nederlandse bedrijven voeren met name minerale brandstoffen in, waaronder ruwe olie.

"Als de EU vandaag besluit tot sancties tegen Rusland zullen deze worden gesteund door de Nederlandse ondernemingsorganisaties", zeggen ondernemersorganisatiesn VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland.

"Als de vrede en de veiligheid in Europa in het geding zijn, zoals de Raad van Ministers in Brussel heeft vastgesteld, is dit de enige keuze." 

Drie economische scenario's voor de situatie in Oekraïne | 'Sancties tegen Rusland schadelijk voor Europa'