AMSTERDAM - Zeventig kledingbedrijven, waaronder C&A, Primark en Timberland, kopen kleren bij bedrijven in India die zich schuldig maken aan uitbuiting van minderjarigen. Dat stellen twee Nederlandse organisaties in een onderzoeksrapport dat donderdag verschijnt.
Volgens de onderzoekers van de Landelijke India Werkgroep en SOMO (Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen) krijgen meisjes van 14 tot 18 jaar in de zuidelijke deelstaat Tamil Nadu vaak 'achtergesteld loon', waarbij het salaris soms pas na vijf jaar uitbetaald wordt.
Volgens internationale regels mogen kinderen van 14 jaar en ouder wel werken, maar wel voor het minimumloon en onder veilige omstandigheden. "Deze meisjes uit de kastenloze Dalit-bevolking verdienen vaak 2 euro per dag, waar 3 euro is voorgeschreven", vertelt Gerard Oonk, directeur van de Landelijke India Werkgroep.
In twee fabrieken zou sprake zijn van kinderarbeid door meisjes onder de 14 jaar. Oonk spreekt over 'Chinese toestanden', waarbij kinderen verplicht op het fabrieksterrein moeten wonen, waar ze "niet of nauwelijks vanaf mogen". "Ze hebben weinig contact met hun familie, laat staan met vakbonden of non-gouvernementele organisaties."
Spinnerijen
In totaal werden vier Indiase kledingfabrieken (SSM, Eastman Exports, KPR Mill en Bannari Amman) onderzocht, waarbij 180 interviews werden afgenomen. De meeste misstanden doen zich voor in de verderop in de productieketen 'verstopte' katoenspinnerijen en plekken waar kleding geverfd wordt.
Andere bekende merken die bij SSM afnemen zijn GAP, Marks&Spencer en Tommy Hilfiger. Die kregen van SOMO en de Landelijke India Werkgroep het rapport opgestuurd, waarop de meeste een reactie stuurden, vertelt Oonk. "Sommige bedrijven reageren uitgebreid, anderen vrij summier."
C&A behoort volgens Oonk tot de meer bereidwillige bedrijven om de problemen te onderzoeken. "Het is moeilijk om door te dringen in de diepere lagen van de productieketen. Maar we zien al dat meer bedrijven meer hun best doen om verder te kijken dan alleen de locaties waar de kleding zelf wordt gemaakt."
Kosten
De kosten van arbeid zijn vrij klein, stelt Oonk, maar er wordt keihard onderhandeld over de marges. "Het is bizar hoe weinig het scheelt, een paar dubbeltjes, om mensen een goed leven te bezorgen."
Volgens Oonk behoren de mensen uit de Dalit-kaste tot de laatsten die nog bereid zijn om onder slechte omstandigheden te werken. "Die worden vaak geminacht en vernederd en zijn dus de meest kwetsbare groepen."
De organisaties proberen nu bedrijven en overheden te laten samenwerken om de problemen uit de wereld te helpen. "Dit rapport heeft in een Indiase krant al tot nieuws geleid, die dynamiek willen we op gang brengen", aldus Oonk.
