Stress hoort erbij, zowel op het werk als daarbuiten. Pas als je na een stressvolle periode niet meer kunt ontspannen, is dat een teken dat je het rustiger aan moet doen, zegt Lidewy Hendriks, psycholoog bij MIND Korrelatie.

Heb je een burn-out, dan voelen de simpelste dingen al als te veel. Alles kost energie en je raakt uitgeput van de kleinste dingen. Ook kan het zijn dat prikkels van beelden of geluid te hard binnenkomen.

Doordat de symptomen zo gevarieerd zijn, is het niet mogelijk ze allemaal te benoemen, zegt Hendriks. "We zijn allemaal anders, dus ook in de manier waarop spanning zich uit in je lichaam. Bij de een kan dat in de armen zijn, bij de ander in de buik."

"Het is in ieder geval belangrijk om te bedenken of je veel last hebt van stress als je je niet lekker voelt." Zoals gezegd hoeft stress niet altijd slecht te zijn. "Stress is gezond, zolang je dat gevoel afwisselt met periodes van ontspanning."

Pas als je ook na een weekend goed slapen of rustig aan doen niet meer herstelt, of als je je verward voelt zonder goede reden, is dat een rode vlag. Dat zegt Nicolette Verheem, gezondheidscoach en auteur van het binnenkort te verschijnen boek Survivalgids voor burn-out, duurzaam herstel in 6 stappen.

Verder kan het zijn dat je minder goed functioneert, dat je meer moeite moet doen voor hetzelfde werk en dat je meer fouten maakt. "Dat hoeft niet meteen erg te zijn, maar als je merkt dat deze klachten langer dan een paar weken aanhouden, wordt het tijd het rustiger aan te doen", zegt Verheem.

Voordat je in een burn-out raakt, ben je overspannen. "Op dat moment is het nog mogelijk om een stapje terug te doen", zegt Hendriks. "Merk je dat je minder goed slaapt, dat je misschien ietwat emotioneel reageert, of minder vaak kunt lachen of blij bent, probeer dan tot rust te komen."

Neem bijvoorbeeld een dagje vrij, ga op tijd naar bed, probeer het in het weekend rustiger aan te doen of spreek met vrienden af. Hendriks ziet dat mensen ondanks deze signalen niet altijd ingrijpen als ze merken dat het niet goed gaat.

Ze denkt dat dat komt doordat je door die gespannenheid het gevoel met je lichaam kan kwijtraken. "En sociale media helpen ook niet mee. Daar zie je alleen maar perfecte plaatjes van mensen met perfecte levens. Het kan dan misschien snel voelen alsof jij de enige bent die het moeilijk heeft."

Wil je een burn-out voorkomen, dan is het ook goed om de oorzaak aan te pakken. En die kan per persoon verschillen, weet Verheem. "Jonge mensen staan niet alleen de hele dag 'aan' door sociale media. Ze kunnen door de prestatiemaatschappij ook het gevoel hebben dat ze zichzelf moeten bewijzen. Terwijl ouderen daar als het goed is minder last van hebben."

Heb je het gevoel dat er veel van je wordt verwacht, probeer dan te bedenken dat iedereen weleens moeite heeft om mee te komen. Als we daar meer open over zijn, durven we daar ook sneller voor uit te komen, denkt Hendriks.

"Help elkaar met verwachtingen temperen. Het valt en staat allemaal met eerlijk zijn over je zwakkere kanten en rottigheden. Wees eerlijk als je eens niet lekker in je vel zit of slecht hebt geslapen."

Lukt het niet meer om op tijd een stap terug te doen en kom je ziek thuis te zitten, is het belangrijk dat je weer leert ontspannen. "Zowel in je lijf als in je hoofd", zegt Hendriks. "En dat kost tijd. Je moet bij het begin beginnen en weer opnieuw leren hoe je naar je lijf leert luisteren."