De positie van een wereldmacht: jullie vragen over China beantwoord
Vraag van Berry: Ik werk al ruim twintig jaar in de import van artikelen vanuit China en heb het land enorm zien veranderen. Drie van de zorgwekkendste veranderingen die ik opmerk zijn de vergrijzing in China, het aantrekken van de binnenlandse markt en het feit dat de 'jeugd' naar de grote steden trekt en het productiewerk niet meer wil verrichten.
In hoeverre zijn deze genoemde situaties zorgwekkend voor de toekomst van China als productieland voor het Westen, en in zekere zin voor China zelf?
Frans-Paul van der Putten: "De ontwikkelingen die je noemt, hebben volgens mij inderdaad een grote invloed op de rol van China als productieland. De Chinese regering heeft de afgelopen tien jaar nadrukkelijk gestreefd naar de overgang van laagwaardige naar hoogwaardige productie, en van primair op export gerichte productie naar productie die op zowel de interne markt als de wereldmacht is gericht. De productie van relatief eenvoudige en arbeidsintensieve producten vertrekt van China naar landen waar de productiekosten lager zijn."
"Voor het Westen betekent dit meer concurrentie, want Chinese bedrijven worden sterk op het gebied van hoogwaardige producten zoals elektrische auto's en mobiele telefoons. Het betekent ook een machtsverschuiving binnen internationale productieketens, waardoor westerse bedrijven vaak wat minder invloedrijk worden en Chinese bedrijven juist invloedrijker."
"Dat veel Chinese bedrijven bij hun productie omschakelen naar robots betekent, in combinatie met het weggaan van arbeidsintensieve productie, dat er in China minder banen zijn in de industrie."
Vraag van Provinciaal70: China manifesteert zich de afgelopen jaren meer en meer als supermacht en koopt bijvoorbeeld over de hele wereld havens op. Het land heeft nu wereldwijd heel veel invloed. Is dat een zorgwekkende ontwikkeling en zo ja, wat kunnen we als EU daartegen ondernemen?
"De opkomst van China als nieuwe wereldmacht kan op twee belangrijke manieren negatieve gevolgen hebben voor de EU. De eerste is dat de EU aan economische concurrentiekracht kan verliezen en dat internationale regels gunstiger worden voor China, maar minder gunstig voor de belangen van de EU."
"De tweede is dat de opkomst van China een krachtige tegenreactie van de VS veroorzaakt en dat internationale organisaties hun werk niet meer kunnen doen doordat China en de VS elkaar tegenwerken. Dat is een probleem, want internationale organisaties zijn noodzakelijk voor economische stabiliteit en het aanpakken van pandemieën en klimaatverandering. In het ergste geval ontstaat er een oorlog tussen China en de VS."
"Wat we als EU kunnen doen tegen deze twee gevaren is zorgen dat we een krachtige speler zijn op het wereldtoneel, zodat we enerzijds (samen met anderen) een tegenwicht kunnen vormen tegen de groeiende macht van China en anderzijds verdere escalatie van de spanningen tussen China en de VS kunnen tegengaan."
Vraag van InformedNL: Rusland en China hebben recent afgesproken hun (militaire) banden aan te halen. Wat betekent dit voor een eventueel conflict in bijvoorbeeld Oekraïne, maar ook in Taiwan? Komt de NAVO onder leiding van de VS dan tegenover zowel Rusland als China te staan?
"China en Rusland stemmen op strategisch gebied steeds nauwer met elkaar af, maar ze zijn geen militaire bondgenoten. Ik verwacht niet dat China zich zou mengen in een eventueel gewapend conflict in Oekraïne."
"Als de VS door zo'n conflict gedwongen wordt zijn aandacht meer op Rusland te richten, zou dat kunnen leiden tot een afname van de spanningen tussen China en de VS in Oost-Azië, zoals dat ook na 9/11 gebeurde in 2001. Verder zou een breuk in de economische banden tussen Rusland en het Westen ertoe leiden dat Rusland economisch meer op China aangewezen raakt. Er is voor China geen motief om zich in een Europees conflict te mengen, en ik denk ook niet dat Rusland in staat is om China ertoe te bewegen dat wel te doen."
Vraag van Sanneke: Buiten China is er veel verontwaardiging over de situatie rondom de Oeigoeren. Hoe omschrijft China deze situatie en weert het zich tegen de internationale kritiek?
"De Chinese regering omschrijft de buitenlandse kritiek als inmenging in interne zaken van China die deels voortkomt uit onbegrip en beperkte kennis van China, en deels uit politiek opportunisme waarbij de situatie in de regio Xinjiang wordt aangegrepen door met name de VS om China onder druk te zetten."
"Bovendien ligt buitenlandse inmenging gevoelig in China als gevolg van de historische ervaring van het land met koloniale mogendheden. De houding van de Chinese regering is onverzettelijk. Daardoor, en doordat de visies erg ver uiteen liggen, is er nauwelijks of geen ruimte voor een dialoog met buitenlandse critici over mensenrechten in Xinjiang."
Vraag van Max: De grootste chipmaker ter wereld is gevestigd in Taiwan, wat betekent dit voor de wereld als China Taiwan overneemt?
"De technologie van het Taiwanese bedrijf TSMC zou een waardevolle bijdrage vormen voor de Chinese chipsector. Maar een overname van Taiwan zou waarschijnlijk gepaard gaan met een militair conflict en westerse economische sancties tegen China, dus het is de vraag in welke staat TSMC zou verkeren na zo'n overname. Ik denk dat China heel terughoudend is wat betreft een conflict met Taiwan."
Vraag van Humano: Hoe komt het dat de mensenrechten wat betreft China anders bekeken worden dan bijvoorbeeld de mensenrechten in de VS? Ik krijg daarnaast het gevoel dat alles wat vanuit China komt in twijfel getrokken wordt. Kunt u mij uitleggen waarom dit zo is?
"China heeft een heel andere politieke geschiedenis en cultuur dan de VS. De Chinese staat bestaat al duizenden jaren en er is een lange traditie waarin de positie van de leider bijna onaantastbaar is. Vroeger was dat de keizer en in het moderne China is die rol overgenomen door de Communistische Partij. Het collectieve belang, ook als dat ten koste gaat van individuele en minderheidsbelangen, speelt ook een centrale rol in de politieke traditie van China."
"Op een korte periode in 1912-1913 na heeft China nooit een democratisch politiek systeem gehad. Verder is het ook zo dat de staat in het huidige China erg machtig is ten opzichte van burgers, en dat politieke oppositie onderdrukt wordt. Er is een andere kijk op mensenrechten, maar er is ook weinig ruimte voor mensenrechten in China."
"De reden voor de twijfel en de aanhalingstekens is denk ik dat er nauwelijks onafhankelijke informatiebronnen in China zijn. Alle informatie komt direct of indirect van de Chinese overheid en is daarom gekleurd door de politieke belangen van de Communistische Partij."
