Dit is het tweede overzicht van onwaarheden over het coronavaccin dat NU.nl maakte, lees het vorige artikel hier terug.

Op Facebook wordt beweerd dat een Amerikaanse verpleegkundige, die duizelig werd na het krijgen van een coronavaccin, is overleden. Dit is onwaar.

Op 17 december werden in een ziekenhuis in de Amerikaanse staat Tennessee, in het bijzijn van lokale media, drie artsen en drie verpleegkundigen als eerste van het ziekenhuis gevaccineerd tegen COVID-19. Een van de verpleegkundigen, Tiffany Dover, werd duizelig tijdens het geven van een interview nadat ze gevaccineerd was, waardoor ze even op de grond moest gaan liggen.

Dit werd gefilmd door de lokale zender WRCB en online geplaatst. Enkele minuten na het incident legde Dover aan de lokale zender uit dat ze een aandoening heeft waardoor ze regelmatig duizelig wordt van pijnprikkels, zoals een teen stoten, of een prik in de arm krijgen. Het duizelig worden had niets met dit specifieke vaccin te maken.

Op maandag 21 december bevestigde het ziekenhuis waar ze werkt dat het nog steeds prima met Dover gaat. Ze plaatsten ook een filmpje waarin Dover met haar collega's te zien is. Dover is dus niet overleden.

Via de mail kregen we de vraag of het klopt dat Australië gestopt is met het vaccinatieprogramma, omdat mensen na vaccinatie positief zouden zijn getest op hiv, het virus dat aids veroorzaakt. Ook op Facebook gaat dit gerucht rond. Je krijgt geen hiv van een coronavaccin, maar waar komt dit verhaal vandaan?

De Universiteit van Queensland in Australië maakte op 11 december bekend dat ze stoppen met het ontwikkelen van een eigen coronavaccin. Er waren nog maar enkele mensen in onderzoeksverband ingeënt met dit vaccin en de eerste resultaten zagen er, wat betreft bescherming tegen COVID-19, gunstig uit.

Alleen testten sommige mensen ten onrechte positief op hiv na het ontvangen van dit vaccin. Dit kwam doordat dit vaccin gebruikmaakt van een eiwit dat in het hiv-virus zit. Dat is om het vaccin stabieler te maken. Van alleen dit eiwit kan je niet ziek worden, maar de Australische onderzoekers zagen wel dat er na vaccinatie door het immuunsysteem werd gereageerd op dit eiwit. Dit zorgde voor positieve hiv-testen, terwijl de deelnemers geen hiv hadden.

Als dit vaccin op grote schaal zou worden ingezet, zou dit problemen opleveren met het hiv-screeningsprogramma in Australië en ongerustheid veroorzaken bij mensen die door het vaccin mogelijk ten onrechte denken dat ze hiv hebben. Om deze redenen is de ontwikkeling van dit coronavaccin stopgezet. Dit is een probleem dat specifiek is voor de techniek die werd gebruikt voor het experimentele Australische vaccin. Het Pfizer-vaccin dat deze week werd toegelaten in de Europese Unie bevat het hiv-eiwit niet.

Volgens verschillende berichten op Facebook en Twitter gaat de Franse infectioloog Eric Caumes zich niet laten vaccineren, omdat de vaccins te veel bijwerkingen zouden hebben. Dit bericht is achterhaald.

Het verhaal is gebaseerd op een interview dat Caumes op 9 december gaf aan de Franse krant Le Parisien. Caumes vertelt in dit interview dat hij het niet goed vindt dat vaccinontwikkelaars Moderna en Pfizer hun onderzoeksresultatenresultaten eerst via persberichten naar buiten brengen, in plaats van via wetenschappelijke tijdschriften. Artikelen in wetenschappelijke tijdschriften moeten namelijk, in tegenstelling tot persberichten, aan bepaalde eisen voldoen en kennen een zogenaamde peerreview, wat betekent dat andere wetenschappers controleren of er in het onderzoek geen fouten zijn gemaakt.

Caumes geeft in hetzelfde interview aan zich zorgen te maken over het vaccin van Pfizer, omdat dit vaccin relatief veel bijwerkingen kent, zoals tijdelijke vermoeidheid en koorts. Op 10 december, een dag na het interview met Caumes, publiceerde Pfizer zijn onderzoeksresultaten in het wetenschappelijke tijdschrift New England Journal of Medicine. Naar aanleiding van deze publicatie vertelde Caumes in de Franse media dat hij gerustgesteld is, vertrouwen heeft in het vaccin van Pfizer en dat hij zich wel degelijk graag hiermee laat inenten.

Op verschillende alternatieve nieuwswebsites, zoals Xandernieuws en Eindtijdklok, staat een bericht waarin wordt beweerd dat de coronavaccins levensgevaarlijk zijn. Als bewijs hiervoor wordt een lijst ziekten op de website van de FDA aangevoerd. De FDA is het instituut dat bepaalt of een vaccin goed genoeg is voor toelating in de VS. Op de FDA-lijst staan bijvoorbeeld ernstige auto-immuunziekten. Dit zijn volgens Xandernieuws de mogelijke bijwerkingen van het coronavaccin.

Er is alleen helemaal geen aanwijzing dat de coronavaccins deze ernstige bijwerkingen veroorzaken. De coronavaccins die nu zijn toegelaten in de VS, zijn op tienduizenden mensen getest. Hierdoor kennen we de veelvoorkomende bijwerkingen van deze vaccins.

Heel zeldzame bijwerkingen, die bijvoorbeeld slechts bij 1 op de 50.000 mensen voorkomen, zijn op basis van vaccinonderzoek voor toelating nooit uit te sluiten. Om deze reden blijft de FDA het vaccin in de gaten houden terwijl Amerikanen worden gevaccineerd. Bij dit monitoren wordt er specifiek op een aantal ernstige aandoeningen gelet. Deze aandoeningen staan op de lijst waar onder andere Xandernieuws naar verwees. De FDA verwacht niet dat een coronavaccin een van de aandoeningen op de lijst veroorzaakt, maar het instituut let hier voor de zekerheid wel op, bijvoorbeeld omdat andere vaccins in het verleden met deze aandoeningen in verband zijn gebracht.

De voornaamste bijwerkingen die verwacht worden bij het Pfizer-vaccin zijn een pijnlijke arm en tijdelijke vermoeidheidsklachten. Wil je meer over de bijwerkingen van dit vaccin weten, lees dan dit stuk.

Regelmatig krijgt NUcheckt vragen over of het klopt dat er kwik in coronavaccins zit. Er worden op dit moment ruim vijftig verschillende coronavaccins onderzocht. We kennen niet de volledige ingrediëntenlijst van al deze vaccins, dus we kunnen niet uitsluiten dat in een van deze vaccins kwik wordt gebruikt. Van de vaccins die al in de EU of de VS zijn goedgekeurd, kennen we de volledige ingrediëntenlijst. Hierdoor weten we dat de vaccins van Moderna en Pfizer geen kwik bevatten.

In het verleden werd zogenaamd ethylkwik regelmatig gebruikt in vaccins, omdat het een desinfecterende werking heeft. Ethylkwik is, in tegenstelling tot het verwante methylkwik, in kleine hoeveelheden niet schadelijk. Dit komt volgens het RIVM doordat ethylkwik zich niet in het lichaam ophoopt en snel weer wordt uitgescheiden.

Vaccins in het rijksvaccinatieprogramma, zoals de prik tegen bof, mazelen en rode hond, bevatten geen kwik.

Heb jij ook een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag. Een overzicht van het nepnieuws over het coronavirus vind je hier.