Hoe NU.nl factcheckt

NU.nl factcheckt al sinds 2017 en de resultaten publiceren we hier. Dat doen we onder de naam NUcheckt. Van honderden beweringen, foto's en video's hebben we inmiddels laten zien waar ze vandaan kwamen en of ze - op basis van wat we op dat moment wisten - klopten.

Onze artikelen kunnen over veel verschillende onderwerpen gaan. Gezondheidsadviezen die mogelijk niet kloppen of zelfs schade kunnen toebrengen, zijn een belangrijk thema voor NUcheckt. Dit is één van de redenen dat we ook veel aandacht besteden aan het coronavirus.

Daarnaast schrijven we over beweringen die maatschappelijk relevant zijn of omdat we denken dat de NU.nl-lezer de informatie interessant vindt.

Niet alles is te checken. We gaan alleen aan de slag met berichten die een feitelijke claim bevatten. We controleren geen meningen zoals: "Ik vind de toon in dit debat zeer onfatsoenlijk."

Daarnaast moet ook enige twijfel bestaan over datgene wat wordt beweerd. Zo kan de redacteur die het stuk schrijft twijfels hebben. Maar ook twijfel onder NU.nl-bezoekers, politici of anderen in het publieke debat kan een aanleiding voor een artikel zijn.

We bepalen niet op basis van politieke voorkeur, godsdienst of andere persoonlijke overtuigingen wat wel en niet gecheckt wordt.

Relevante feitelijke beweringen, die publiekelijk worden gedaan, komen allemaal in aanmerking voor een factcheck. Maar we richten ons voornamelijk op beweringen die rondgaan op bijvoorbeeld Facebook, Twitter en WhatsApp.

Of we een bericht op sociale media checken, hangt - naast de genoemde overwegingen - ook af van hoe wijdverspreid het bericht is. We kijken eerder naar een bericht dat tienduizend keer is gedeeld dan een bericht dat honderd keer is gedeeld.

We vinden het belangrijk dat berichten die door zoveel mensen worden gelezen kritisch worden bekeken. We proberen ervoor te zorgen dat als je een dubieus bericht van je vrienden krijgt doorgestuurd, je daar snel betrouwbare informatie over kunt vinden bij NUcheckt. We zijn op dit moment het enige grote Nederlandse nieuwsmedium dat regelmatig berichten op sociale media checkt.

Tips die lezers via het mailadres factcheck@nu.nl en NUjij doorgeven, zijn ook belangrijk om te kunnen bepalen met welke onderwerpen we aan de slag gaan.

Als we hebben besloten dat we een bewering gaan checken, dan is de eerste stap altijd nagaan waar de bewering vandaan komt. Soms komen we er dan al achter dat de bewering onwaar is. Bijvoorbeeld omdat de originele bron satirisch is, een foto of video in de verkeerde context wordt gebruikt of omdat we zien dat een wetenschappelijk onderzoek verkeerd is geïnterpreteerd.

Vaak is echter meer uitzoekwerk nodig. We raadplegen dan zelf bronnen en bellen regelmatig met experts. Deze experts helpen bijvoorbeeld bij de inschatting of een onderzoek op basis waarvan een uitspraak is gedaan goed is uitgevoerd.

In een NUcheckt-artikel is altijd na te lezen op basis van welke informatie wij tot onze conclusie zijn gekomen. Als we een onderzoek of rapport aanhalen, linken we hier altijd naar. Daardoor kun jij het als lezer makkelijk zelf raadplegen.

Daarnaast werkt NU.nl volgens de Code van Bordeaux.

NUcheckt vermeldt de conclusie van het artikel altijd in de kop. Ook in de eerste alinea's wordt duidelijk gemaakt tot welke conclusie we zijn gekomen. Hierna volgt een beschrijving van hoe we tot deze conclusie zijn gekomen.

Als je een klacht hebt over een NUcheckt-artikel, of denkt dat er een fout staat in één van de NUcheckt-artikelen, dan kan je mailen naar factcheck@nu.nl. Deze mailbox wordt op werkdagen bekeken door de vaste redacteur van NUcheckt. Als deze redacteur twijfelt of er op een mail actie moet worden ondernomen, wordt met een andere redacteur of de redactiechef overlegd.

Alle mails worden gelezen, maar vanwege het aantal mails dat we binnenkrijgen wordt niet alles beantwoord. We reageren niet op niet onderbouwde klachten en persoonlijke aanvallen op de auteur. Ook reageren we niet op gescheld.

Als blijkt dat we inderdaad een fout hebben gemaakt, dan verbeteren we die in het bewuste artikel. Wanneer de fout tot een andere interpretatie van (een deel van) het artikel kon leiden, leggen we in een schuingedrukte tekst in het artikel uit wat we hebben aangepast.

Als door de fout(en) de conclusie van de factcheck niet klopt, dan herschrijven we het stuk en lichten we uitgebreider toe wat er is misgegaan en hoe we dit hebben opgelost. In dat geval vermelden we voor de duidelijkheid ook in de kop dat het om een verbeterd artikel gaat.

Als we naar aanleiding van jouw klacht een wijziging hebben gemaakt in een artikel, proberen we je dit binnen enkele werkdagen te laten weten.

Als we na een inhoudelijke klacht hebben besloten het artikel niet te wijzigen, proberen we je dit ook binnen enkele werkdagen te laten weten. We gaan na deze mail in het algemeen niet verder in discussie.

NUcheckt heeft één vaste redacteur, Shannon Bakker. Shannon werkt sinds 2018 bij NU.nl als factchecker. Ze studeerde Journalistiek en Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden en heeft eerder als datajournalist gewerkt. NUcheckt-artikelen worden soms ook door stagiairs of andere journalisten bij NU.nl geschreven. Shannon controleert artikelen die door stagiairs worden geschreven altijd.