Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zaterdag 4 februari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Inbraak

NUcheckt: Waarom cijfers over dalende criminaliteit worden gewantrouwd

Door Shannon Bakker

04 jan 2020 om 08:06
nujij comment380 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Naar verwachting zijn de criminaliteitscijfers in 2019 voor het zevende jaar op rij gedaald. Toch wordt door politici en burgers gewaarschuwd dat de criminaliteit toeneemt. Waarom worden de criminaliteitscijfers niet vertrouwd?

RTL Nieuws meldde op 23 december dat de criminaliteit in Nederland in 2019 waarschijnlijk opnieuw is afgenomen en de Volkskrant schreef eind december dat het aantal mensen dat slachtoffer is geworden van misdrijven als woninginbraak en mishandeling in het afgelopen decennium met een kwart is gedaald.

Toch werd de 'toenemende criminaliteit' als onderwerp aangedragen toen NU.nl in december aan lezers vroeg waar we meer aandacht aan moeten besteden. En volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is er veel wantrouwen over de dalende criminaliteitscijfers. Maar hoe zit het nu met de criminaliteitscijfers? Dalen de cijfers echt? En waarom vertrouwt een deel van de mensen die niet?

Neemt de criminaliteit af?

Het CBS schrijft in een onderzoek uit 2018 dat de door de politie geregistreerde criminaliteit tot de jaren negentig steeg en sinds de eeuwwisseling bijna ieder jaar daalt. Ook uit een groot tweejaarlijks vragenlijstonderzoek naar slachtofferschap onder bijna 150.000 Nederlanders, de Veiligheidsmonitor, blijkt dat steeds minder mensen slachtoffer zijn van een misdrijf.

Klopt het dan echt dat de criminaliteitscijfers dalen? Marc Schuilenburg, criminoloog aan de Vrije Universiteit, legt uit dat de politie niet alle in Nederland gepleegde misdaden kan registreren - bijvoorbeeld doordat er geen aangifte wordt gedaan - en dat de geregistreerde criminaliteit dus geen overzicht van alle criminaliteit in Nederland biedt. "Maar een duidelijke aanwijzing dat de criminaliteit echt daalt, is dat ook bij misdaad die heel goed wordt geregistreerd, zoals moord, maar ook woninginbraak, waar vanwege de verzekering bijna altijd aangifte van wordt gedaan, te zien is dat er steeds minder misdrijven worden gepleegd."

"Bovendien zien we in andere West-Europese landen en in de VS eenzelfde sterke daling van de criminaliteit. Ook uit meerdere slachtofferonderzoeken, zoals de Veiligheidsmonitor, blijkt dat er in Nederland een daling van de criminaliteit is." Dit meldde hoogleraar Jan van Dijk van Tilburg University in 2019 ook op de site van Universiteit van Nederland.

Waarom reageert een groep mensen sceptisch op criminaliteitscijfers?

Schuilenburg herkent het wantrouwen als het over criminaliteitscijfers gaat. "Als ik in het journaal vertel dat we in een heel veilig land leven, dan krijg ik de volgende dag mails met de vraag of ik krankjorum ben, en waarom ik überhaupt op tv mag komen. Alleen cijfers over dalende criminaliteit overtuigen mensen niet."

Schuilenburg vertelt dat het wantrouwen jegens criminaliteitscijfers deels te verklaren is door wat hij de "succesparadox" noemt. Volgens Schuilenburg zijn we steeds bezorgder over criminaliteit: hoe veiliger een samenleving is, hoe meer zorgen er zijn over het laatste beetje onveiligheid, luidt zijn verklaring. Schuilenburg noemt buurtpreventieteams als voorbeeld: "Dit zijn vaak WhatsApp-groepen waar buurtbewoners samen in zitten om elkaar te waarschuwen voor verdachte situaties. Deze buurtpreventieteams zijn vooral te vinden in wijken die al heel veilig zijn, niet in de wijken waar je ze op basis van de criminaliteitscijfers zou verwachten."

Volgens Schuilenburg spelen ook sociale media als Facebook en Twitter een rol bij hoe we over veiligheid in Nederland denken. "Facebook beloont sensationele en spraakmakende berichten over bijvoorbeeld mishandelingen of inbraken door ze bovenaan de tijdlijn te plaatsen. Dit soort berichten spelen sterk in op ons gevoel en versterken bij veel mensen een gevoel van onveiligheid."

We voelen ons wel degelijk veiliger

Er zijn dus een aantal redenen waarom we bezorgder zijn over criminaliteit in het algemeen, maar het klopt niet dat Nederlanders zichzelf gemiddeld steeds onveiliger zijn gaan voelen. Uit de Veiligheidsmonitor blijkt dat we ons in de afgelopen twintig jaar zowel in onze eigen buurt als in het algemeen gemiddeld veiliger voelen. De daling van de criminaliteit merken mensen dus misschien toch wel.

Marnix Eysink Smeet (docent Publiek Vertrouwen in Veiligheid bij Hogeschool Inholland) en Ben Vollaard (econoom aan Tilburg University) schreven in 2015 al dat onveiligheidsgevoelens afnemen in Nederland en de rest van Noordwest-Europa. Tegelijkertijd schrijven ze dat de aanleiding voor gevoelens van onveiligheid ook verandert. Volgens deze wetenschappers worden onveiligheidsgevoelens steeds minder bepaald door criminaliteit en steeds meer door bijvoorbeeld terrorisme en de instroom van vluchtelingen.

Waarom daalde de criminaliteit eigenlijk?

Wat is er in in de afgelopen twintig jaar eigenlijk veranderd waardoor we minder kans hebben om slachtoffer te worden van criminaliteit? Volgens het CBS zijn de toegenomen welvaart, toegenomen aandacht voor criminaliteitspreventie en veranderingen in drugsproblematiek mogelijke oorzaken voor de afgenomen criminaliteitscijfers.

Deze factoren herkent Schuilenburg: "Er wordt bijvoorbeeld door burgers en bedrijven veel meer gedaan om misdaad te voorkomen. Zo hebben veel auto's startonderbrekers en hebben veel huizen twee sloten."

"Ook zie je bijvoorbeeld dat groepen die in de jaren tachtig en negentig veel criminaliteit pleegden, zoals heroïneverslaafden, nog amper bestaan", aldus Schuilenburg.

  • Korpschef Akerboom: 'Als drugsgebruiker sponsor je een wereld vol geweld'
    Zie ookKorpschef Akerboom: 'Als drugsgebruiker sponsor je een wereld vol geweld'
Beeld: Getty Images
nujij comment380 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

NUchecktBinnenland

NUjij: Uitgelichte reacties

Gijsmans
Projectmanager
04 jan 2020 om 12:00
Nederland is één van de veiligste landen ter wereld. Maar daarmee zegt niemand dat er nooit iets kan gebeuren. En ik kan me niet voorstellen dat de mens ooit in een volkomen misdaadvrije en 100% veilige omgeving gaan leven. Dus er is “gewoon” criminaliteit in Nederland. Kijk ook nog maar eens naar het vandalisme rond oud & nieuw. Is elke criminele actie opgenomen in de statistieken? Natuurlijk niet. Niet eens alles wordt gemeld bij de politie. De veiligheidsmonitor lijkt me een objectievere methode. Maar ik denk dat in het artikel ook al gemeld wordt waarom we de cijfers wantrouwen. Een gevoel is een emotie en emoties zijn niet per definitie afhankelijk van feiten en cijfers. Toch kan het zg. onderbuikgevoel wel degelijk een kern van waarheid hebben. Mijn gevoel zegt dus dat we in Nederland in een veilig land wonen. Maar volgens de 80/20 regel, zullen we nog veel moeten doen om de resterende onveiligheid weg te werken.
Respect: 👍 3Reacties: 💬 4
Reageer
Stuiter
04 jan 2020 om 09:41
Heel mooi artikel. Erg nodig ook gezien de discussies die er steeds weer oplaaien onder ieder artikel waarin gesteld wordt dat de criminaliteit daalt. De gangbare gedachtengang van mensen die niet kunnen geloven dat de criminaliteit daalt, is dat de criminaliteit wel stijgt, maar dat de mensen geen aangifte meer doen omdat het toch niks uitmaakt. Dit artikel laat op twee manieren zien dat dat niet klopt. 1. Er wordt aan 150.000 mensen iedere twee jaar gevraagd of ze slachtoffer zijn geweest van een misdrijf. Dit aantal daalt gestaag. 2. Ook misdrijven waarbij geen aangifte nodig is (moord) of waarbij altijd aangifte wordt gedaan (inbraak, ivm verzekering) laten een dalende trend zien. Het artikel laat dus heel overtuigend zien dat de criminaliteit wel degelijk afneemt. Heel goed werk. Echter, dan moeten de mensen die sceptisch zijn het artikel wel lezen. Ik lees veel reacties waarbij men toch weer beweert dat het komt doordat mensen geen aangifte doen. Wat is dit? Feitenallergie?
Respect: 👍 28Reacties: 💬 9
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment380 reacties

Net binnen

  • 18:44
    Aandacht na Spelen werd Schouten toch te veel: 'In mijn wereld is er geen nee'
  • 18:36
    OverzichtOdesa zonder stroom, weer gevangenenruil tussen Rusland en Oekraïne
  • 18:30
    Waarom vind ik bellen zo eng?
  • 18:15
    Liveblog EredivisieAZ in Volendam begonnen aan jacht op koppositie

Meest gelezen

  • 1
    Drie rappers na wekenlange vermissing dood teruggevonden in kelder Detroit
  • 2
    Wat kun je doen aan het geluid van warmtepompen?
  • 3
    Brazilië brengt vliegdekschip met asbest ondanks protesten tot zinken in oceaan
  • 4
    Zelfde kapsalon, zelfde behandeling en tóch steeds vaker prijsverschil
  • 5
    Pim Lammers trekt zich terug als dichter Kinderboekenweek vanwege doodsbedreigingen


Nieuwsvideo's

  • Treinontsporing zorgt voor enorme brand in Ohio
    Treinontsporing zorgt voor enorme brand in Ohio
  • Kippenvel in Dortmund: Haller maakt eerste Bundesliga-goal
    Kippenvel in Dortmund: Haller maakt eerste Bundesliga-goal
  • Aap gooit flesje en verwondt filmend meisje in China
    Aap gooit flesje en verwondt filmend meisje in China
  • Tientallen krijgsgevangenen uit Rusland en Oekraïne vrijgelaten
    Tientallen krijgsgevangenen uit Rusland en Oekraïne vrijgelaten

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden