Oordeel: onwaar

Er gaat een filmpje op Facebook rond waarin zou worden bewezen dat kraanwater in Nederland helemaal niet goed gezuiverd wordt en zelfs kanker zou kunnen veroorzaken. Maar toont de video dit echt aan?

NU.nl werkt samen met Facebook bij het bestrijden van nepnieuws. Als mensen berichten op Facebook rapporteren, kan NU.nl dit in een dashboard zien. Sinds begin april zien we filmpjes binnenkomen waarin een glas kraanwater en een glas bronwater met elkaar vergeleken zouden worden. Uit deze vergelijking zou naar voren komen dat kraanwater erg ongezond is.

Het vergelijken gebeurt met behulp van een klein apparaat dat in het water gestopt wordt. Het kraanwater wordt bruin door dit apparaat, terwijl het bronwater glashelder blijft. Dit bewijst volgens degene die in het filmpje aan het woord is dat kraanwater kanker veroorzaakt.

Het apparaat dat in de video gebruikt wordt, is een elektrolyseapparaat. Ook op YouTube zijn meerdere video's te vinden waarin met behulp van dit apparaat zou worden aangetoond dat kraanwater slecht voor je is. Maar wat gebeurt er nu echt met kraanwater als je er een elektrolyseapparaat in stopt?

Een elektrolyseapparaat stuurt elektrische stroom door het water. Door elektrolyse worden watermoleculen opgesplitst in waterstof en zuurstof. Beide zijn gasvormig, en dus ontstaan er bubbeltjes in het water.

Maar dit verklaart nog niet waarom het kraanwater bruin werd. Wateronderzoeksinstituut KWR legt uit dat het kraanwater in het filmpje verkleurt omdat ijzer uit een van de staafjes van het apparaat door elektrolyse 'verroest'. De roest komt als deeltjes in het water terecht, en is dus zichtbaar.

Wat voor substantie het 'bronwater' in het filmpje is, is niet te zeggen. Het flesje in de video was al open voordat de inhoud in het glas geschonken werd. Welke stoffen als eerste onder invloed van elektrolyse reageren, hangt volgens KWR samen met de samenstelling van de stoffen in het 'bronwater'. Deze samenstelling zal in het geteste flesje water anders zijn dan in het kraanwater. Maar dat er bij dit water geen zichtbare reactie plaatsvindt, wil niet zeggen dat het water uit het flesje gezonder is dan kraanwater.

KWR legt uit dat grondwater van nature ijzer bevat. Dit ijzer wordt, in het zuiveringsproces om er kraanwater van te maken, uit het water gehaald door zuurstof aan het water toe te voegen. Het zuurstof reageert met het ijzer, waardoor het, net zoals bij het glas water, in roestdeeltjes neerslaat en uit het water kan worden gefilterd.

KWR vertelt dat kraanwater, doordat het al op deze manier is gezuiverd, zelf nooit zo veel ijzer kan bevatten dat het door elektrische stroom zo neerslaat. De zichtbare deeltjes moeten dus van het elektrolyseapparaat afkomstig zijn.

De video die op Facebook rondgaat, laat alleen zien dat er onder invloed van elektrische stroom een chemische reactie kan plaatsvinden. Dat het kraanwater in de video verkleurde, zegt in dit geval helemaal niets over hoe gezond het water wel of niet is.

We beoordelen de bewering "Een video op Facebook toont aan dat kraanwater kanker veroorzaakt" als onwaar.

Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.