Oordeel: onbewezen

Welingelichte Kringen schreef op 25 februari dat een kwart van de hbo- en universitaire studenten weleens ritalin of een aanverwant middel slikt. Dit zou blijken uit onderzoek van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM).

Het bericht van Welingelichte Kringen is gebaseerd op een artikel van Trouw. In die krant stond op 22 februari inderdaad dat het IVM in 2017 onderzoek heeft gedaan naar het ritalingebruik onder studenten, en dat van de studenten die deelnamen aan het onderzoek inderdaad een kwart weleens ritalin of een vergelijkbaar medicijn heeft geslikt.

In het artikel van Trouw staat echter belangrijke informatie die in het stuk van Welingelichte Kringen ontbrak. Trouw schreef namelijk dat het onderzoek niet representatief was voor alle scholieren en studenten in Nederland. Je kunt volgens Trouw op basis van dit onderzoek dus geen conclusies trekken die voor alle studenten gelden.

Het IVM legt aan NU.nl uit dat het in 2017 inderdaad betrokken was bij een onderzoek naar het aantal studenten dat ritalin, of middelen met dezelfde werkzame stof, oneigenlijk gebruikt - dus zonder voorschrift van een dokter. Hiervoor werd een groep van ongeveer vierhonderd studenten ondervraagd. Een kwart van deze studenten had weleens oneigenlijk ritalin of een vergelijkbaar middel gebruikt. Het merendeel van deze studenten gebruikte het bij het studeren en ongeveer 20 procent gebruikte het bij het uitgaan.

Een woordvoerder van het IVM vertelt dat het onderzoek onder meer niet representatief was omdat het om een afstudeerscriptie ging waarvoor alleen in een bepaalde regio deelnemers waren verzameld. "Het onderzoek was te beperkt om er harde conclusies uit te trekken. Het onderzoek signaleert wel een mogelijk probleem."

Het IVM vertelt dat het ook steeds vaker signalen krijgt dat studenten en jongeren middelen als ritalin gebruiken om hun studieprestaties te verhogen. "Maar of dit probleem echt steeds groter wordt en hoeveel studenten dit doen, weten we niet."

Het Trimbos Instituut vroeg in het Grote Uitgaansonderzoek 2016, waaraan jongeren deelnamen die in het afgelopen jaar minstens één keer waren uit geweest, ook naar ritalin. Van deze groep jongeren gaf 9 procent aan zonder voorschrift van een arts ritalin te hebben gebruikt. Ook deze groep onderzochte jongeren is echter niet representatief voor alle Nederlandse jongeren.

Het Trimbos-instituut vertelt aan NU.nl dat het op dit moment geen schatting kan maken van het aantal jongeren dat oneigenlijk ritalin gebruikt.

In 2018 gebruikte volgens cijfers van Stichting Farmaceutische Kengetallen ongeveer 2 procent van de mensen tussen de achttien en 25 jaar op voorschrift van een arts ritalin of een ander middel met dezelfde werkzame stof.

Er is, voor zover bekend, geen representatief onderzoek waarin is bekeken hoeveel studenten in Nederland ritalin gebruiken. We beoordelen de stelling "een kwart van de studenten slikt weleens ritalin" om deze reden als onbewezen.

Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.