NUcheckt: Dagelijks rijstwafels eten is ongezond voor jonge kinderen
Oordeel: grotendeels waar
Volgens Tiswatxl moeten ouders per direct stoppen met het geven van rijstwafels aan hun kinderen. Rijst en rijstproducten zouden volgens de website namelijk bijzonder veel kankerverwekkende stoffen bevatten. Maar kan het echt kwaad om een kleuter een rijstwafel te geven?
Waar komt het vandaan?
In het artikel van Tiswatxl wordt verwezen naar de Zweedse voedselautoriteit. Zij publiceerde in 2015 een onderzoek waaruit bleek dat in rijst en rijstproducten de schadelijke stof arseen zit. Vooral in rijstwafels bleek veel arseen te zitten, daarom werd het door de Zweedse voedelautoriteit afgeraden om kinderen van jonger dan zes jaar rijstwafels te geven.
Arseen is een zwaar metaal dat van nature veelvuldig in lage concentraties in water en gesteenten voorkomt.
Het Voedingscentrum schrijft dat langdurig te veel arseen binnenkrijgen de kans op kanker verhoogt. Ook toxicoloog Majorie van Duursen van de Vrije Universiteit geeft aan dat arseen bewezen schadelijke effecten op de gezondheid heeft.
Waarom zit er arseen in rijst?
Maar waarom zit er arseen in rijst? Van Duursen legt uit dat rijst vanuit de grond en het (grond-)water arseen opneemt. "Met name in de landen waar veel rijst wordt verbouwd, zit er van nature relatief veel arseen in de grond."
Rijst is niet het enige voedingsmiddel waar arseen in zit. Uit onderzoek van de Europese voedselveiligheidsautoriteit bleek dat Europese volwassenen vooral arseen binnenkrijgen door het eten van andere graanproducten dan rijst. Daarnaast zijn ook melk en drinkwater voor Europeanen bronnen van arseen.
Rijst bevat in vergelijking met deze voedingsmiddelen wel meer arseen, maar wordt in Europa gemiddeld minder gegeten dan bijvoorbeeld brood en melk. Hierdoor is het niet de belangrijkste bron van arseen in de voeding van Europeanen.
In Nederland ook relatief veel arseen in sommige rijstwafels
In Nederland onderzocht de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit in 2016 het arseengehalte in 37 verschillende pakken rijstwafels. Hieruit bleek dat de rijstwafels in één van de 37 verpakkingen niet voldeden aan de wettelijke norm. Consumentenorganisatie Foodwatch publiceerde in 2017 een onderzoek naar 24 voor kinderen bedoelde rijstproducten. Volgens Foodwatch bevatten zes producten meer arseen dan wettelijk is toegestaan.
De wettelijke normen zijn Europees vastgelegd en verschillen per product. Voor voedingsmiddelen die speciaal voor kinderen zijn bedoeld, gelden strengere normen dan voor andere producten.
Zouden kinderen geen rijstwafels moeten eten?
Hoe erg is het dat er voedingsmiddelen zijn die te veel arseen bevatten? Volgens het Voedingscentrum zijn de normen voor arseen in voeding streng en is het daarom niet direct schadelijk als een rijstproduct een keer iets boven de norm uitkomt.
Vanwege het arseen in rijst wordt door het Voedingscentrum wel afgeraden om kinderen elke dag rijstproducten te laten eten. Het advies van het Voedingscentrum is gebaseerd op het onderzoek van de Europese voedselveiligheidsautoriteit. Arseen is voor zowel volwassenen als kinderen schadelijk. Het advies geldt specifiek voor kinderen, omdat zij relatief meer arseen binnenkrijgen als ze rijst eten.
Van Duursen legt uit dat jonge kinderen vanwege hun lage lichaamsgewicht bij het eten van dezelfde hoeveelheid rijst relatief meer arseen binnenkrijgen dan volwassenen. "En dus zitten jonge kinderen ook sneller dan volwassenen aan een gevaarlijke dosis."
Wanneer een kind te veel rijstproducten eet, is volgens het Voedingscentrum niet te zeggen. Dat hangt ook af van de rest van het voedingspatroon van het kind en welke arseenhoudende voeding het nog meer eet.
Conclusie
Het is waarschijnlijk geen goed idee om jonge kinderen iedere dag een papje van rijstmeel en een paar rijstwafels te geven. Tegelijkertijd geeft het Voedingscentrum aan dat het niet nodig is om rijst volledig uit het eetpatroon van jonge kinderen te schrappen; het is vooral belangrijk dat jonge kinderen ook gevarieerd eten.
We beoordelen de stelling "Het eten van rijstwafels is gevaarlijk voor jonge kinderen" als grotendeels waar.
Arseen in Azië
- De gemiddelde Europeaan eet niet zo veel rijst en krijgt dus op deze manier ook relatief weinig arseen binnen. In Azië ligt de consumptie van rijst een stuk hoger en in sommige regio's waar veel arseen in de grond zit vormt dit ook een probleem. Of mensen ziek worden van de rijst is echter moeilijk te bepalen, ook het drinkwater kan arseen bevatten. Op het platteland van het Bangladesh drinken veel mensen water dat een bijzonder hoge dosis arseen bevat. Volgens Human Rights Watch sterven jaarlijks ongeveer 43.000 Bengalezen door arseengerelateerde ziekten.