Beoordeling: onwaar

De nieuwe Europese privacywet gaat op 25 mei in. Deze wet heeft grote gevolgen voor veel bedrijven en verenigingen, maar volgens verschillende blogs verandert er ook veel voor amateurs die wel eens een foto nemen op straat. Volgens onder andere fenixx.org en jdreport.com kan je jouw camera wel aan de wilgen hangen, want de nieuwe wet zou ervoor zorgen dat het praktisch verboden wordt om op de openbare weg te fotograferen.

De nieuwe privacywet, die in Nederland wordt ingevoerd als de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), regelt hoe er moet worden omgegaan met persoonsgegevens. Deze Europese wet vervangt op 25 mei de Nederlandse Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp).

Een foto van jou kan een persoonsgegeven zijn, het zegt immers iets over je identiteit, en dus gaat de AVG ook over foto's van personen. Volgens de blogs die alarmerend over de AVG schrijven, verbiedt deze wet het maken van foto's waarbij niet iedereen toestemming heeft gegeven om op de foto te staan. Het zou hierdoor dus onmogelijk worden om in een winkelstraat of tijdens een concert een foto te maken.

Ten eerste is voor de AVG niet iedere foto van een persoon ook een persoonsgegeven. Volgens minister Dekker, in een antwoord op een vraag van de VVD, is een foto geen persoonsgegeven als iemand daar niet op te herkennen is. Iemand die onherkenbaar op de achtergrond van je familiefoto staat hoef je dus niet om toestemming te vragen.

Advocaat Paul Kreijger, gespecialiseerd in onder andere privacy, vertelt dat als je een foto neemt en je maakt deze foto alleen om aan je familie of vrienden te laten zien, dat dan de AVG waarschijnlijk ook niet van toepassing is. "Maar, het moet wel echt privé blijven, zodra je foto's op Facebook of een eigen blog plaatst waar ook anderen bij kunnen, kan het al snel anders zijn."

Online mag je zeker niet zomaar alle foto's plaatsen. Kreijger legt uit dat je een foto alleen mag publiceren als jij bijvoorbeeld toestemming hebt, of een "gerechtvaardigd belang" hebt dat zwaarder weegt dan het privacybelang van degene die op de foto staat.

"Of jouw belang zwaarder weegt dan het belang van degene op de foto hangt heel erg van de omstandigheden af."  

Volgens Kreijger mag je ook onder de huidige wet al niet zomaar alle foto's online mag plaatsen. "Ook nu al moet je een grondslag hebben om persoonsgegevens, zoals foto's, te verwerken." Daarnaast kan iemand onder het bestaande portretrecht ook al bezwaar maken tegen een publicatie als hiermee zijn privacy wordt geschonden. "Daar zijn nu al veel rechtszaken over."

Wanneer mag je dan een foto wél online plaatsen? Kreijger legt uit dat vaak de vrijheid van meningsuiting een belang is dat zwaarder kan wegen dan iemands privacy. "Maar vooral bij onbekende personen weegt de privacy zwaar."

Ook minister Dekker schreef dat onder de AVG het soms toegestaan is om foto's zonder toestemming van de geportretteerde online te plaatsen. Een legitieme reden voor publicatie is bij sommige foto's ook volgens de minister de vrijheid van meningsuiting.

Kreijger verwacht vooralsnog dat de AVG in de praktijk voor de amateurfotograaf niet fundamenteel anders hoeft uit te pakken dan de huidige wetgeving. "Maar de wet is nog nieuw. En dankzij alle publiciteit rond de AVG is iedereen zich natuurlijk veel meer bewust van privacy. Dus wellicht dat er, in combinatie met sociale media die nu overal zijn, ook nog meer dan vroeger discussies en rechtszaken zullen gaan komen."

Het wordt in ieder geval niet helemaal verboden om foto's op de openbare weg te maken. In de nieuwe wet staat dat je een foto gewoon mag maken en online plaatsen als je van iedereen die herkenbaar op de foto staat toestemming hebt. Daarnaast vertelt advocaat Kreijger dat je je waarschijnlijk ook geen zorgen hoeft te maken als je een foto alleen aan je familie of vrienden laat zien.

Als je een foto online plaatst dan moet je wel oppassen. Je mag onder de AVG niet iedere foto zomaar publiceren. Dit was ook al onder de oude wet het geval. Er is een aantal redenen waardoor je zonder toestemming wel een foto op Facebook mag zetten. De vrijheid van meningsuiting zal bij sommige foto's bijvoorbeeld belangrijker wegen dan de privacy van degene op de foto.

Om deze redenen beoordelen we de stelling "het is vanaf 25 mei door nieuwe EU-wetgeving als amateur niet meer toegestaan om foto's op de openbare weg te maken" als onwaar.

Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.