Oordeel: Deels waar/deels onwaar

Het zee-ijs van de Noordpool (het Arctisch gebied) is in oktober 2017 sneller gegroeid dan het gemiddelde voor die maand. Dagelijks kwam er gemiddeld 94.200 vierkante kilometer ijs bij. De grootte van de ijsvlakte neemt in oktober altijd snel toe. De zomer is voorbij, de zonneactiviteit neemt af en de warmte in de bovenste laag van de oceaan stijgt op naar de atmosfeer.

Maar dit jaar verliep de groei dus sneller dan normaal en groeit het zee-ijs ieder jaar verder, melden de Nederlandse blogs JDreport.com en Sott.net. De kop Arctisch zee-ijs groeit verder elk jaar en dit jaar is de groei sneller dan verwacht trekt aandacht en de berichten worden dan ook gretig gedeeld op social media, vergezeld met opmerkingen als 'de zogenaamde opwarming van de aarde'. De kop blijkt echter niet in overeenstemming met de tekst.

Waar komt het vandaan?

Het bericht is gebaseerd op een post van het Amerikaanse blog Watts up with that?, waarop klimaatsceptici schrijven. De primaire bron van informatie is een nieuwsbericht van het National Snow & Ice Data Center (NSIDC). De organisatie gebruikt onder meer satellietbeelden om de weersomstandigheden en ijsdiktes op de polen bij te houden. Daarbij wordt samengewerkt met NASA.

Maandelijks brengt het NSIDC een verslag uit over de ontwikkelingen van het ijs op de polen. Aan de cijfers in het artikel te zien, hebben de websites hun berichten ook gebaseerd op dit bericht van het NSIDC. Zo stelt het centrum dat het zee-ijs in oktober gemiddeld met 94.200 vierkante kilometer per dag is gegroeid.

Waarom klopt het deels?

Naar aanleiding van de rapportage van het NSIDC bekijken we of de twee voornaamste beweringen uit de artikelen kloppen.

• IJs groeide 5.100 vierkante kilometer per dag sneller dan gemiddeld in oktober

Volgens de gegevens groeide het ijs op de Noordpool in oktober met 94.200 vierkante kilometer per dag. "Dat was 5.100 vierkante kilometer per dag sneller dan de gemiddelde toename van ijs in de maand", aldus het NSIDC in het maandverslag. Deze bewering klopt dus volgens de cijfers.

• Arctisch zee-ijs groeit ieder jaar verder

In oktober groeide het ijs in het Noordpoolgebied inderdaad sneller dan verwacht. Maar dat betekent niet dat die groei voor het hele jaar geldt.

De maximale oppervlakte aan zee-ijs in het noordpoolgebied wordt doorgaans in februari of maart bereikt, zo ook dit jaar. De afmeting van 14,43 miljoen vierkante kilometer was het laagste maximum ooit gemeten. Het was het derde jaar op rij dat het zee-ijs het record verbrak. Het is dus niet waar dat het arctisch zee-ijs ieder jaar verder groeit.

Een ander belangrijk moment om het zee-ijs te meten is het laagste punt van het jaar, wat doorgaans in september wordt bereikt. In 2017 was dat op 13 september. Op die dag besloeg het zee-ijs op de Noordpool 4.64 miljoen vierkante kilometer, het op zeven na laagste ooit gemeten. 2012, 2016 en 2007 waren de jaren met kleinste ijsgebied, zo meldde NASA in september.

De onderstaande grafiek toont de ontwikkeling in de gemiddelde omvang van zee-ijs in het Noordpoolgebied in september sinds 1979. De cijfers zijn gebaseerd op satellietbeelden.

Misleidende kop

Met de misleidende kop wordt dit artikel gepresenteerd als iets dat klimaatverandering tegenspreekt, maar uit de tekst blijkt dat helemaal niet. Zo wordt er ook stilgestaan bij de ijskap van de Zuidpool, waarin de op een na laagste seizoenslimiet in het satellietrecord wordt aangestipt.

En over de Noordpool wordt het volgende geschreven: "Tegen het einde van oktober was de omvang in het grootste deel van de Noordpool ondergemiddeld, behalve in de Laptevzee, die volledig bedekt was met ijs." Die zin alleen al spreekt de kop tegen.

Conclusie
Het artikel klopt inhoudelijk, maar dat komt vooral doordat het vrijwel een op een vertaald is van een nieuwsbericht het NSIDC. De kop erboven is echter onjuist en misleidend.

Heeft u een bericht of bewering gezien waarvan u de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.