Oordeel: Waar

Mensen met een insecten- of spinnenfobie kunnen beter een kunstkerstboom in huis halen, want de gemiddelde natuurlijke spar zou duizenden beestjes bevatten. Het wordt nog enger: veel van dat ongedierte is in winterslaap, maar wordt wakker wanneer de boom in onze comfortabel warme huiskamer staat.

Waar komt het vandaan?

De kerstboomkruipers zijn net zo'n evergreen als hun behuizing: jaarlijks staan tientallen nieuwsmedia opnieuw stil bij het verhaal.   

Boswachter Arjan Postma was op woensdag 6 december van dit jaar te gast in RTL Late Night, waar hij een boekje opendeed over de ongewenste gasten die in de gemiddelde kerstboom zitten. Dat werd de dag erna opgepikt door Metro, waarna het weer snel de ronde begon te doen. "Dit haal je allemaal in huis als je een kerstboom koopt (ieh!)", schreef Libelle bijvoorbeeld op Facebook. 

De genoemde hoeveelheid ongedierte is oorspronkelijk afkomstig van hoofddocent entomologie Bjarte Jordal van de Noorse Universiteit van Bergen, die in 2012 over het onderwerp werd geïnterviewd. Uit onderzoek van die universiteit bleek dat sommige van de doorgelichte kerstbomen zo'n 25.000 minuscule meelifters bevatten. 

Waarom klopt het?

Dat kerstbomen ervoor zorgen dat er insecten en andere beestjes onze huiskamers worden binnengebracht is een feit, zeggen deskundigen. Dat is ook niet zo vreemd: het wemelt in de natuur immers van het leven en voor veel diertjes is een dennenboom een aantrekkelijke plek om te overwinteren.

Stadsecoloog Jan Doevendans plaatste in 2016 een kanttekening bij het Noorse nieuws bij RTV Noord: 25.000 is wel erg veel. Dat strookt overigens met het oorspronkelijke interview met Jordal: de bomen waarin zoveel leven werd aangetroffen waren uitschieters naar boven.

Volgens de Noor varieert het aantal enorm en is het zowel afhankelijk van het toeval als van het type boom. Kerstbomen afkomstig van een kwekerij bevatten in de regel minder insectenleven dan een boom uit eigen achtertuin. Dit laatste feit is in Noorwegen waarschijnlijk relevanter dan in Nederland, waar de meeste kerstbomen van kwekerijen komen.

Moeten we ons zorgen maken over de ongenode gasten? Nee: de meesten houden het in onze goed verwarmde huizen minder dan een dag uit. 

"Zowel de kerstboom als het huis zijn heel droog. En de meeste insecten leven niet van de boom, maar alleen erop. Omdat ze zich niet kunnen voeden met het beperkte plantenleven dat in de meeste huishoudens kan worden gevonden, zullen de beestjes snel uitdrogen en sterven", aldus Jordal.

Daarbij komt dat de diertjes in kwestie niet schadelijk zijn voor mens of meubilair, tenzij je bijvoorbeeld een hevige mijtenallergie hebt. Bovendien zijn de meeste kerstboombewoners niet zichtbaar met het blote oog - net zoals de enorme hoeveelheid kleine wezentjes (zoals bedwantsen en huisstofmijten) die al, veelal ongemerkt, met ons samenleven.

Wel is het verstandig om de hond of de kat niet onder de kerstboom te laten liggen, omdat er een kleine kans is dat dit een ontwakende teek voorziet van een kerstontbijt. En pas ook op voor de takzuiger, een soort bladluis die zich voedt met boomsap in plaats van bladeren. Die laat een hardnekkige vlek van paarse kleurstof achter als hij wordt geplet. 

Mocht je het aantal insecten in je kerstboom willen beperken, schudt de boom dan na aankoop goed uit, eventueel nadat die een dag of twee in de schuur heeft gestaan.

Conclusie

Kerstbomen bevatten inderdaad insecten, mijten en spinnen, hoewel het aantal van 25.000 niet zal worden gehaald door de gemiddelde boom.

Mensen met een insectenfobie of -allergie kunnen beter een kunstkerstboom aanschaffen, maar de rest van ons hoeft zich geen zorgen te maken: de kleine kruipers zijn niet schadelijk en overleven niet lang binnenshuis. De meesten blijven bovendien tot het bittere eind op de boom zitten en gaan niet aan de wandel. 

Entomoloog Jordal: "Ik geloof dat het een trend is dat mensen niet bijzonder veel weten over de natuur. Maar als je een boom in je comfortabele woonkamer zet, draagt die boom een stuk natuur met zich mee. Tegelijkertijd hebben mensen de neiging zichzelf meer en meer van de natuur te verwijderen."

Boswachter Arjan Postma sloot zich daar in RTL Late Night bij aan: "D'r zit zo verschrikkelijk veel leven overal - en dat is maar goed ook."

Heeft u een bericht of bewering gezien waarvan u de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.

[[articlelink:https://www.nu.nl/nucheckt/4778466/nucheckt-meld-mogelijk-nepnieuws-facebook.html]]