
Wereldverbeteraars: Vianna: 'Mantelzorgen mag niet ten koste gaan van jezelf'
"Ik ben praktisch geboren als mantelzorger", vertelt Vianna Spang. "Mijn ouders zijn verstandelijk beperkt en mijn vader was chronisch ziek. Verder is mijn moeder autistisch en heeft ze maar 10 procent zicht. Mijn broer Frank heeft ook een verstandelijke beperking en autistisme."
Weken ontregeld
"Als kind hielp ik mijn moeder al met de administratie, het huishouden en de boodschappen. Als er iets in de schappen was veranderd, was mijn moeder soms wekenlang ontregeld. Ze had precies in haar hoofd waar alles lag, door autisme maar ook omdat ze slecht zag."
"Toen ik een jaar of drie was, kreeg mijn vader nierkanker. En op mijn tiende kreeg hij een hartaanval, waaraan hij bijna overleed. Hoe hij het voor elkaar kreeg weet ik niet, maar élke schoolvakantie lag hij in het ziekenhuis. Ik werd dan naar voren geschoven om met het medisch personeel te praten en ging ook mee naar zijn medische afspraken."
Volg GeneratieNU
Heel veel regelen
"Mijn vader werd steeds zieker en minder mobiel. Ik regelde van alles op zijn dagbesteding en overlegde met hulpverleners en de gemeente. Mantelzorgen is niet alleen zorgen, maar vooral ook heel veel regelen. Ook voor mijn moeder en broertje deed ik dat."
"Toen ik achttien was, overleed mijn vader. Ook werd ik officieel verantwoordelijk voor mijn broer en moeder. Intussen ging ik ook nog naar school. 's Ochtends maakte ik eerst mijn moeder en broer klaar voor de dag en dan rende ik naar de bus. Op school maakte ik zoveel mogelijk huiswerk in de pauzes en tussenuren. Thuis kookte ik en hielp ik mijn moeder en broer door de avond. Als ze naar bed gingen, begon ik aan de rest van m'n huiswerk."

Gevecht
"Ik volgde een opleiding tot managementassistent, maar in mijn laatste jaar kreeg ik een burn-out. Ik zocht hulp, waardoor ik afgelopen zomer alsnog mijn opleiding kon afmaken. Een grote droom, want die opleiding paste me goed. Ook mocht mijn moeder afgelopen zomer eindelijk naar een instelling voor mensen met een verstandelijke en visuele beperking. Daar heb ik echt voor moeten vechten. Mijn broer verhuisde een jaar eerder naar een instelling."
"In mijn ouderlijk huis mocht ik niet blijven wonen, maar ik heb een appartementje gevonden. Daar ben ik heel blij mee, al voelt het nog steeds onwennig. Op een dag had ik al mijn taken af en dacht echt: wat nu? Ik was helemaal onrustig. Toen ik mijn beste vriendin appte, zei die: 'Ho, rustig, je verveelt je gewoon.' Dat gevoel kende ik helemaal niet."
Als jonge mantelzorger kun je wél een succesvolle toekomst hebben, en dat wil ik graag laten zien aan anderen.
Voorbeeld voor anderen
"Op school was ik altijd al erg ambitieus, maar vaak kreeg ik te horen: 'Je moet niet denken dat je als dubbeltje een kwartje kunt worden.' Daar ben ik het niet mee eens. Als jonge mantelzorger kun je wél een succesvolle toekomst hebben. Dat wil ik graag laten zien aan anderen."
Beter beleid
"Ik ontdekte dat je de politiek in moet als je echt iets wil veranderen. Daarom zit ik nu in de gemeenteraad van Emmen. Daarnaast ben ik ambassadeur voor MantelzorgNL. Door mijn ervaringen te delen wil ik meewerken aan een beter beleid voor jonge mantelzorgers."
"Ik vind dat school altijd voor zou moeten gaan en dat ook mantelzorgers zelf hulp moeten krijgen. Er wordt te vaak op mantelzorg geleund, omdat het een gratis oplossing is. Mantelzorgen is mooi en je doet het uit liefde, maar het moet niet ten koste gaan van jezelf."
"Voor mij is het te laat, maar ik wil anderen graag helpen om niet tegen hetzelfde aan te lopen. Uiteindelijk wil ik het liefst burgemeester van Emmen worden. Ik weet dat dat maar voor weinigen is weggelegd. Maar mijn vader zei altijd dat je alles kunt bereiken wat je wil, als je maar hard genoeg werkt."
NUjij: Uitgelichte reacties