Wie deze ochtend de radio aanzet op Radio 538 of Radio Veronica heeft het door: het is onrustig in het radiolandschap nu de veiling van de FM-kavels in volle gang is. Momenteel beoordeelt het ministerie van Economische Zaken de aanvragen die vóór 7 april binnen moesten zijn.

Dat is een intensief proces van enkele maanden, waarbij naar verwachting in de laatste week van juli bekend wordt welke commerciële zender op welke FM-kavel gaat uitzenden. Ruim een maand later, op 1 september, begint dan officieel de nieuwe periode van twaalf jaar. Aan de FM-vergunning is ook een DAB+-vergunning gekoppeld.

De belangen zijn groot, net als de onzekerheid, omdat het ministerie in de maanden voor de bekendmaking niets loslaat. En dus weet niemand wie er precies allemaal meedoet in de strijd om de FM-plekken. Als ze het al weten, mag er absoluut geen contact zijn: alleen zo kan het biedingsproces eerlijk verlopen.

Bij de veiling gaat het om de hoogste bieder: wie is bereid het grootste bedrag neer te leggen? "De hoogste bieder is de winnaar, ook als deze de hele dag Poolse polka's gaat uitzenden", zegt een ingewijde. "Je weet niet of je wel genoeg hebt geboden. Het is een loterij", zei Radio 538-dj Frank Dane eerder tegen NU.nl.

In theorie zouden er na het besluit allemaal nieuwe commerciële zenders op FM kunnen komen. Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken) zei eerder dat nieuwkomers een kans moeten krijgen.

Waar de concurrentie in het verleden vooral ging tussen bekende radiozenders als Qmusic en Radio 538, belooft het dit keer een stuk spannender te worden. Bronnen melden aan NU.nl dat ook nieuwe spelers zich gemeld hebben voor een FM-kavel. In ieder geval Bauer Media Group mikt op twee FM-frequenties. Bauer is een grote Duitse mediagroep, die in het Verenigd Koninkrijk succesvol is met popstations als Kiss, Magic en Hits Radio.

Talpa Network, eigenaar van Radio 538, Radio 10 en Sky Radio, verloor op 11 mei een rechtszaak om de startprijzen van de kavels te verlagen. Eerder lieten radiostations al weten de prijzen voor geclausuleerde kavels - waarbij je als zender gebonden bent aan bepaalde regels - te hoog te vinden.

Als Talpa zijn nog drie overgebleven zenders (Radio 10, Radio 538 en SkyRadio) op FM wil houden, moet het concern zeker ruim 42 miljoen betalen (zie kader voor de startprijzen), of zelfs meer als er wordt overboden. Het mediabedrijf heeft nog niet zo lang geleden een andere radiozender, Radio Veronica, van de hand moeten doen omdat er volgens de nieuwe regels maar drie FM-frequenties naar één eigenaar gaan.

Minister Adriaansens zei tijdens de rechtszaak die Talpa aanspande, dat het ministerie met de prijsstelling niet-serieuze bieders wil weren, de veiling sneller wil laten verlopen en afspraken tussen deelnemers wil voorkomen. Ze baseerde haar bedragen op onderzoek van bureau SEO.

De voorzieningenrechter ging daarin mee en wees het verzoek van Talpa af. Voor Talpa rest dus niets anders dan mee te gaan in de biedingenstrijd. Dat geldt ook voor Mediahuis (Radio Veronica, Slam, Sublime, 100 procentNL) en DPG Media (Qmusic).

Ook voor onrust zorgt het nieuwe luisteronderzoek, dat in januari dit jaar begonnen is. De andere manier van meten - met een app in plaats van dagboekjes - heeft nog niet tot enorme verschuivingen geleid. Maar de manier van meten leverde onderzoeksinstituut NMO wel vragen op van met name kleinere zenders. Zij zagen flinke "niet te verklaren" verschillen tussen de nieuwe en oude methode. Een kleiner marktaandeel kan leiden tot minder advertentieomzet.

Met name Radio 538 is daarnaast behoorlijk zoekende. Het laatste marktaandeel ligt onder de 8 procent en dat is een groot verschil in vergelijking met de marktleider NPO Radio 2, die steevast wekelijks boven de 14 procent uitkomt. Radio 538 heeft het afgelopen jaar behoorlijk wat wijzigingen ondergaan.

Zo werd Frank Dane in januari 2022 vervangen door Wietze de Jager en Klaas van der Eerden, en stopte de Coen en Sander Show in de middag een half jaar daarna. Dane keerde vervolgens terug op dat tijdstip. En nu verdwijnen De Jager en Van der Eerden in de ochtend. Dat was sneller dan gepland. Het tekent de onrust in de radiomarkt.

Het belooft een spannende zomer te worden, waarbij door alle onzekerheid de kans op een verdere stoelendans binnen het radiolandschap groot is.