In eerste instantie speelde bij veel media de vraag of ze überhaupt verslag moesten doen van het WK in Qatar. Daar waren ze vrij snel uit: zo'n groot sportevenement kan je niet negeren. Maar dat geldt ook voor de mensenrechtenschendingen in Qatar.

Dus krijgt dat onderwerp ook ruim aandacht, terwijl het bij eerdere WK's vooral over voetbal ging. Al is dat geen gemakkelijke combinatie. Bij de BBC is lang gediscussieerd over de invulling van de eerste WK-uitzending, vertelt oud-voetballer en presentator Gary Lineker aan iNews.

Dus riep de Britse omroep, die vele miljoenen neerlegde voor de uitzendrechten van het toernooi, hulp in. Lineker: "We hebben met onder meer mensenrechtenorganisatie Amnesty International gesproken. Zij hebben ons uitgelegd wat sportwashing inhoudt."

Sportwashing is een term die wordt gebruikt als een land het eigen imago wil oppoetsen met de organisatie van een groot sportevenement. "Sportwashing werkt alleen als je de mensenrechtenschendingen niet bespreekt. Daarom gaan wij het er juist over hebben", zegt Lineker. "Bij eerdere WK's deden we op een luchtige manier verslag van het evenement, maar deze keer zal dat anders zijn. Met name in de eerste aflevering zullen we de kijkers een volledig beeld van de situatie in Qatar geven."

In Nederland is de NOS de uitzendgemachtigde. De publieke omroep liet eerder al weten het als zijn journalistieke taak te zien om verslag te doen van wat er gebeurt in de wereld. Het WK hoort daarbij. Maar óók de maatschappelijke kant van het toernooi. Daarom schuiven naast de voetbalanalisten ook extra experts aan.

De Belgische, Scandinavische en Duitse rechtenhouders kiezen voor een soortgelijke route, door niet alleen voetbalverslaggevers naar Qatar te sturen. "Wij zien het WK juist als een gelegenheid om de situatie in Qatar onder de aandacht te brengen bij een breed publiek en hen te informeren", zegt een woordvoerder van het Duitse ZDF tegen NU.nl. "We zullen met een klein team aanwezig zijn in Qatar. Onze correspondent Golineh Atai en onze verslaggevers Markus Harm en Amelie Stiefvatter zullen de thema's buiten het stadion duiden."

Bij een andere Duitse zender, ARD, zal het ook niet bij voetbal blijven, benadrukt een woordvoerder. "Naast dat er verslag wordt gedaan vanuit Qatar, zal het in talkshows als Hart aber Fair over de mensenrechten gaan. Ook zijn in de aanloop naar het WK verschillende documentaires en reportages over de schaduwkant van het toernooi uitgezonden op de Duitse zender. Met treffende namen als Geld.Macht.Katar, Katar - WM der Schande en Katar, warum nur? draaien de Duitsers er niet omheen.

Maar niet alle media zitten op dezelfde lijn. In de Verenigde Staten zijn de WK-wedstrijden te zien op FOX Sports en het Spaanstalige Telemundo. FOX Sports heeft laten weten alleen te berichten over sport. Onderwerpen die niet met voetbal te maken hebben, laat het links liggen.

Daarmee geeft de zender in feite gehoor aan de oproep van de FIFA. De wereldvoetbalbond riep de 32 WK-landen enkele weken terug op zich volledig te focussen op voetbal. In een brief schreven voorzitter Gianni Infantino en secretaris-generaal Fatma Samoura dat "voetbal niet moet worden meegesleept in alle ideologische en politieke gevechten die in de wereld bestaan".

FOX Sports lijkt een van de weinige media die die oproep serieus hebben genomen.