De NPO wil later dit jaar op zijn ondemandplatform NPO Start content gaan brengen die niet per se op tv te zien is, of programma's die je al eerder kunt zien.

Een uitbreiding waar een lange voorbereiding aan vooraf ging. Vorige week kwam er een positief advies van de Autoriteit Consument en Markt ACM. Die meldde vorige week woensdag dat de plannen van de NPO beperkt effect hebben op de concurrentie op de diverse markten waar de NPO op actief is.

Een ontwerpbesluit van de staatssecretaris van media Gunay Uslu werd dinsdag gepubliceerd in de Staatscourant. Alles wordt pas over een maand of twee geformaliseerd na een definitief besluit van de staatssecretaris. Dan kan ook podcast-app NPO Luister die nu proefdraait officieel van start.

Hoe ziet die uitbreiding eruit op NPO Start ‘2.0’? Het moet draaien om de combinatie van ‘genieten en bijblijven’, omschrijft Van Dam het. “Iedereen kijkt en luistert vooral om te ontspannen, maar wil ook geïnformeerd worden. Streamen beperkt zich niet tot films en series. NPO Start is al een echt ondemandplatform dat steeds meer los is gekomen van televisie, maar formeel vind je er nu alleen alles wat al een keer op tv is uitgezonden."

"Als we toestemming krijgen kunnen we echte on demand content gaan aanbieden die speciaal voor Start wordt gemaakt. Denk aan extra verdieping bij actualiteiten. Of juist verrassende nieuwe, experimentele programma’s. Maar we kunnen bijvoorbeeld ook extra documentaires inkopen over een actueel onderwerp, zoals nu over de oorlog tegen Oekraïne.”

Van Dam schetst nog een verschil met nu. “We kunnen straks ook NPO Start gaan programmeren zonder dat alles eerst op tv hoeft te komen. Zo kunnen we bijvoorbeeld alle documentaires op een vaste dag in één keer online zetten, of alles van de avondprogrammering van die dag – behalve natuurlijk de live programma’s - al in de middag. Zo kan je je eigen tv-avond samenstellen, op het moment dat het jou uitkomt.”

Hoe de invulling precies wordt, is nu nog niet bekend. Maar tegelijkertijd biedt het omroepen en producenten ook meer kansen. De NPO is met ze in gesprek om ook met ideeën te komen. “We willen sterk blijven in series en documentaires, maar vragen ze ook hoe ze in andere genres echte on demand content kunnen maken. Dat is voor een deel ook nog een beetje onontgonnen terrein.”

Van Dam beweert dat NPO Start nu al het on demand platform is met de meeste gebruikers in Nederland. “We hebben tussen de 5 en 6 miljoen gebruikers op maandbasis. In de beste weken zitten we op 2,5 à 3 miljoen gebruikers per week. Maar dat is nog steeds met de rem erop.”

Ook in NPO Luister ziet hij een dienst met veel potentie. Met het podcastplatform werd de afgelopen tijd geëxperimenteerd en Van Dam ziet het echt als aanvulling op de radiozenders. “Wij denken dat wij met deze eigen dienst veel beter in staat zijn om mensen ook nieuwe podcasts te laten ontdekken dan wanneer ze tussen dat enorme aanbod op die grote internationale platforms moeten zoeken. We willen straks bijvoorbeeld persoonlijke aanbevelingen geven, gebaseerd op jouw voorkeuren en je luistergedrag.”

Volgens Van Dam zijn de ontwikkelingen rond NPO Start en NPO Luister goed nieuws voor het Nederlandse publiek. “We zien dat kijk- en luistergedrag verandert. Tv en radio blijven ongelooflijk belangrijk en trekken nog altijd de meeste kijkers en luisteraars, maar tegelijkertijd gaan we steeds meer on demand kijken en ook luisteren.”

Hij wil nog kwijt dat het “best frustrerend” was dat de NPO een lange procedure door moest. “Tel het voorbereidende onderzoek, de aanvraag en het wachten op de definitieve ‘go’ bij elkaar op en je bent drie jaar verder. Dat terwijl de internationale marktpartijen veel sneller kunnen bewegen.”

Daarom vindt hij de kritiek op de publieke omroep vanuit onder meer politiek Den Haag dat hun diensten ‘marktverstorend’ zouden werken ook niet terecht. “Men zou eigenlijk moeten vragen: bewegen jullie wel snel genoeg mee om die publieke belangen te waarborgen in een markt die steeds internationaler wordt en steeds sneller beweegt?"

“De procedure die we net hebben moeten doorlopen helpt ons – en dus ook onze kijkers en luisteraars - niet. Ik wil Den Haag echt oproepen om daarnaar te kijken want in een medialandschap dat zo snel verandert, moeten wij als publieke omroep veel meer snelheid kunnen maken om de waarde die wij bieden voor de Nederlandse cultuur en onze democratie te kunnen blijven waarmaken. ”

Daarnaast ziet Van Dam de publieke omroep juist ook als voorloper in de marktontwikkelingen. “Uitzending Gemist was eigenlijk de eerste terugkijkdienst en ook internationaal een van de eersten. Ik zie met podcast hetzelfde gebeuren. Ik durf wel te zeggen dat wij één van de belangrijkste oorzaken zijn dat podcast in Nederland populair is geworden. En daardoor ontstaan er ook voor anderen weer mogelijkheden om het te vermarkten. Maar natuurlijk doen we het in de eerste plaats voor het publiek."