Geraldine Kemper vindt dat we als maatschappij moeten leren anders te reageren op slachtoffers van seksueel geweld. De presentatrice kwam tot die conclusie tijdens het maken van het programma Geraldine en de Vrouwen. Rond seksueel geweld worden vaak de verkeerde vragen gesteld, zegt ze in gesprek met NU.nl.

Kemper volgt in Geraldine en de Vrouwen zes slachtoffers van seksueel geweld tijdens therapiebehandelingen om van hun posttraumatische stressstoornis (PTSS) af te komen. Tijdens de opnames leerde ze dat deze trauma's ook vaak worden veroorzaakt door de reacties van de omgeving van het slachtoffer.

"We moeten af van het met de vinger wijzen, waarbij we slachtoffers vragen waarom ze met de dader mee zijn gegaan of waarom ze 's avonds in een kort rokje over straat gingen", vindt Kemper.

"Ook wordt slachtoffers nog weleens verweten dat ze eerder wel met de dader naar bed wilden. Het is eigenlijk belachelijk dat dit gezegd wordt. Alsof seksueel geweld dan ineens geoorloofd is. Als je met iemand mee naar huis gaat en in bed belandt, en je dan toch bedenkt en naar huis wil, dan heb je gewoon het recht om weg te gaan. Niemand mag zomaar aan jou komen. Iedereen moet inzien dat dit inbreuk is op iemands lichaam. We kunnen nog veel leren over hoe we op verhalen van slachtoffers reageren."

"Het is ook een soort zelfbescherming om de schuld bij het slachtoffer te zoeken. Zolang je je voorhoudt dat het slachtoffer iets heeft gedaan om het te laten gebeuren, hoef je niet te accepteren dat het iedereen kan overkomen."

Geraldine Kemper volgt zes vrouwen die in Kroatië in therapie gaan nadat ze slachtoffer werden van seksueel geweld. (Foto: RTL)

Geschrokken van de gevolgen van PTSS

Kemper geeft toe dat het maken van het programma haar niet in de koude kleren is gaan zitten. Ze schrok ervan hoe veelvoorkomend seksueel geweld eigenlijk is. "Ik had dat niet verwacht. Daar ben je normaal niet op dagelijkse basis mee bezig. Ik ben er ook meer met mijn vrienden over gaan praten en dan hoor je toch verhalen die ze niet eerder hebben verteld. Iedereen kent wel iemand die zoiets heeft meegemaakt, en daar wordt echt nog te weinig over gesproken."

Ook de gevolgen van seksueel geweld, die zich kunnen uiten via een PTSS, waren ingrijpend om te zien. "Het beïnvloedt hun leven niet alleen, het vormt het. Zo zijn er vrouwen die 's avonds de deur niet meer uit durven. Als ik trek heb als het donker is, ga ik nog snel even naar de supermarkt, maar zij kunnen dat niet. Anderen kunnen amper met een man in een ruimte zijn zonder spanning. Ze slapen weinig, en liggen of zitten in een bepaalde houding kan al een trigger zijn. Dat is heel heftig."

Een luisterend oor op afstand

Kemper gaat in het programma het gesprek aan met de vrouwen die therapie ondergaan voor hun stressstoornis. Het was geen eenvoudige taak voor de presentatrice, maar ze probeerde in haar aanpak vooral dicht bij zichzelf te blijven. "Ik ben de gesprekken echt als mezelf ingegaan met de vragen die ik zelf had, zoals een ander ook bij hen op de bank zou kunnen zitten."

Daarbij werd ze af en toe wel met situaties geconfronteerd waarin ze niet precies wist hoe ze moest reageren. Dan schoof Kemper tijdens de lunch even bij de therapeuten aan om met hen te bespreken hoe ze hier het best op kon anticiperen. Ook sprak ze veel met de kleine crew waarmee ze werkte, om de heftige gesprekken zelf ook een plek te kunnen geven.

Kemper kreeg op de eerste dag te horen dat het niet de bedoeling was dat ze de vrouwen knuffelde of een arm om hen heen zou slaan, omdat het juist belangrijk is dat ze het trauma zelf verwerken. "Dat gaat tegen mijn natuur in, want ik ben juist wel knuffelig, maar je weet waarom je het doet. Als er nu stiltes vielen, was het ook oké. Luisteren zonder een oordeel is al zo waardevol."

Geraldine en de Vrouwen is vanaf 18 oktober iedere zondag om 21.20 uur te zien op RTL 4.