Het idee voor de vierdelige documentaireserie ontstond naar aanleiding van het boek Beatrix - Dwars door alle weerstand heen van Jutta Chorus.

"Toen Beatrix tachtig jaar werd, was er op televisie niet veel aandacht voor", vertelt journalist en maker Godfried van Run in gesprek met NU.nl. "Het was tijd voor een goede terugblik en dat heb ik aangegrepen om een voorstel te maken voor een serie. Ik haalde Jutta erbij vanwege haar boek en ze was gelijk enthousiast. Zij dacht ook al na over een documentaire over Beatrix", aldus de journalist over het ontstaan ervan.

"Zo'n terugblik wordt gegeven door personen die dicht bij haar stonden - en vaak nog staan - te interviewen. Samen met archiefbeelden vertellen die het verhaal."

Chorus had vanwege haar boek al contacten gelegd met (oude) bekenden van Beatrix. Voor de documentairereeks werden vrienden, zoals prinses Benedikte van Denemarken, raadgevers, politici en een hofdame benaderd. "Het is voor sommigen van hen moeilijk om over Beatrix te praten", legt Van Run uit.

"Zelf zegt Beatrix: 'Men praat mét ons, niet óver ons.' Je klapt al gauw uit de school. En ze weten dat Beatrix naar de serie zal kijken."

Toch stemden ze in met een interview. "Vaak omdat ze het beeld van Beatrix als koele, hardwerkende koningin die lastig was, wilden bijstellen. In de serie wordt Beatrix inderdaad een stuk warmer dan het beeld van haar, maar lastig was ze zeker. Ze was geen doetje en wilde wat bereiken."

Beatrix was namelijk ontzettend maatschappelijk betrokken, vertelt Van Run. "Ze was veel bezig met de minderbedeelden, ook buiten Nederland. Ze is idealistisch, iets dat bewonderenswaardig is. En wat ik zelf niet wist, is dat Claus hierbij een grote steun en toeverlaat is geweest. Toen ze elkaar net leerden kennen, herkenden ze dat in elkaar."

Van Run kan zich sinds het maken van de documentaire beter voorstellen hoe moeilijk haar baan is geweest. "Het koningschap lag aan diggelen toen zij koningin werd, het werd door haar moeder en vader in een treurige staat achtergelaten. Maar Beatrix heeft de monarchie gered."

Hoewel de voormalige koningin vaak streng en koel werd gevonden, werd ze gedurende de jaren steeds populairder. Dat gebeurde vooral na het verlies van haar ouders en haar man Claus. "Ze werd meer geliefd door het volk, ook door hoe ze optreedt bij rampen", stelt Van Run. "We zouden haar er nu goed bij kunnen hebben in deze tijden van het coronavirus."

De vierdelige serie De zware jas van Beatrix start woensdag om 20.25 uur bij de NTR op NPO2.