Journalisten die bedreigd worden, zouden beter moeten worden beschermd door politie, justitie en hun werkgever. Zij oefenen als 'publieke' en relatief onbeschermde beroepsgroep een belangrijke maatschappelijke taak uit.
Dat schrijft Alex Brenninkmeijer nadat hij samen met criminoloog Marjolein Odekerken onderzoek deed naar de stijging van het aantal bedreigingen van journalisten in Nederland. De voormalig ombudsman deed het onderzoek in opdracht van vakbond NVJ, zo meldt dagblad Trouw.
Uit een eerdere analyse bleek dat 61 procent van de Nederlandse journalisten zegt wel eens bedreigd te zijn. Dit is een substantiële stijging vergeleken met de cijfers acht jaar geleden, toen eenzelfde onderzoek werd gedaan. Van deze groep bedreigde scribenten wordt 80 procent fysiek geïntimideerd.
De bedreigingen komen vooral voor bij journalisten die schrijven over 'gevoelige’ onderwerpen als moord, kindermisbruik, de islam, Wilders en Erdogan. Bijna de helft van de groep bedreigde verslaggevers zegt de teksten of reportages aan te passen nadat zij zijn belaagd of bedreigd.
Zeer kwalijk
Brenninkmeijer noemt dit "zeer kwalijk". Hij beklemtoont in zijn rapport het belang van journalisten voor het functioneren van de democratische rechtsstaat. Hij vindt dat journalisten moeten worden beschermd in het vervullen van hun taken, net zoals dat met agenten of brandweermannen gebeurt.
Een groeiend probleem is ook dat de meeste Nederlandse journalisten tegenwoordig niet meer in een vast dienstverband werken en dus geen vaste werkgever hebben die op de bres springt voor ze. ZZP’ers zijn kwetsbaarder wanneer mensen of grote organisaties ze onder druk zetten of proberen te beïnvloeden.
Zorgwekkend
Reporters zonder Grenzen (RSF) en Freedom House, twee organisaties die de persvrijheid in de wereld monitoren, luidden vorige maand ook de noodklok dat de mondiale persvrijheid recent nog nooit zo onder druk heeft gestaan als het afgelopen jaar. Een zorgwekkend aantal landen is gezakt op de index waarmee de mate van persvrijheid in 180 landen wordt gemeten.
De organisaties maken zich zorgen over de daling van landen die in het verleden golden als boegbeelden als het gaat om persvrijheid. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk eindigden allebei lager dan in het verleden het geval was.
Dit komt door de opkomst van president Donald Trump in de VS en de Brexit-campagne in het Verenigd Koninkrijk. Deze twee trends gingen gepaard met "een giftige vorm van het zwartmaken van de media en het verspreiden van nep-informatie en fake news", aldus RSF in het rapport.
Onderzoek
Minister van Veiligheid en Justitie Stef Blok heeft in een reactie op de aanbevelingen van Brenninkmeijer aangegeven "serieus te gaan bekijken" of er zwaardere straffen moeten worden geëist voor het bedreigen van journalisten. "Ik wil met het OM goed kijken waar het probleem zit en of die maatregel hier ook zou helpen'', aldus Blok.
