AMSTERDAM – Een vaste relatie als basis voor voortplanting is ontstaan als strategie van onaantrekkelijke mannen, om zich ondanks hun slechte papieren toch voort te kunnen planten.

Ze stelden zich beschermend op om de overlevingskansen voor vrouw en kinderen te verbeteren.

Dat schrijft een evolutionair bioloog en wiskundige Sergey Gavrilets van de Universiteit van Tennessee in de Verenigde Staten in de nieuwste editie van de Proceedings of the National Academy of Sciences.

Vele sekspartners

Wetenschappers zijn het er over eens dat monogamie bij de mensheid nog niet zo lang bestaat. Hoe monogamie het hebben van vele sekspartners als dominante voortplantingsstrategie heeft vervangen, daarover is nog discussie.

Gavrilets simuleerde deze overgang. Hij nam eerst de verschillende factoren mee in zijn simulatiemodel: gemeenschappelijke zorg over de kinderen, het zorgen voor veiligheid van vrouw en kinderen en voedsel in ruil voor seks.

Als alle mannen rekening hielden met een of meer van deze factoren, pakte monogamie niet gunstiger uit dan polygamie. Echter, wanneer slechts een deel van de mannen dat deed wel.

List

In het oude systeem kregen alleen de meest succesvolle mannen de kans vrouwen te bezwangeren. Voor de soort was dat prima: de sterkste genen werden doorgegeven. Echter, voor de zwakkeren,de grootste groep, was er geen kans om zich voort te planten.

Zij bedachten in de loop der evolutie een list: 'als we nu aanbieden om heel goed voor deze vrouwen te gaan zorgen en dat beloven ook met hun kinderen te doen, mogen wij misschien wel de vader worden'. 

Omdat de meest machtige mannen alleen maar bezig waren met vechten en voortplanten, keken ze nauwelijks om naar hun kroost. De keuze voor een zwakkere man mét bijbehorende diensten klonk de vrouwen daarom ondanks hun slechtere genen aantrekkelijk in de oren. De overlevingskansen van hun kinderen namen toe wanneer ze een 'papa' kozen en in ruil daarvoor trouw beloofden.

Alfamannetjes

Hoewel niet uit te sluiten was dat de vrouwen af en toe toch vreemd gingen met de alfamannetjes en de papa's bastaardkinderen lieten opvoeden, waren zowel de minder aantrekkelijke mannen als de vrouwen met het nieuwe, op 'het huwelijk' gebaseerde systeem beter af.

De machtige mannen grepen niet in, omdat zij toch wel aan hun trekken kwamen.