Marijnissen (SP): 'We doen alleen mee aan kabinet dat ongelijkheid aanpakt'

09 maart 2021 05:26 09-03-21 05:26 Laatste update: 09 maart 2021 18:13 Update: 09-03-21 18:13

De SP is altijd een partij van de oppositie geweest, maar daar moet - als het aan lijsttrekker Lilian Marijnissen ligt - dit keer verandering in komen. Marijnissen vertelt in gesprek met NU.nl waar de partij voor wil strijden en wat haar ideale coalitie is. "Uiteindelijk wil je dat iedereen in Nederland een gelijke kans heeft."

Bij de Provinciale Statenverkiezingen en Europese Parlementsverkiezingen ging de SP flink onderuit. Wordt het erop of eronder?
"Nou, erop of eronder suggereert alsof het iets definitiefs is. Zo voel ik dat niet. Ik zie veel kansen, omdat het politiek gezien op veel onderwerpen onze kant op komt. Bijvoorbeeld op het gebied van een eerlijker loon, het aanpakken van huurstijgingen, meer investeren in veiligheid en het onderwijs, en de marktwerking in de zorg. Dat zijn allemaal al jarenlang SP-punten. Daar was een ander denken toch altijd dominant. En nu zie je dat steeds meer partijen zeggen: daar zit toch wel wat in."

Waarom lijkt het succes dan toch niet jullie kant op te komen? In de peilingen staan jullie op tien zetels.
"Niet om flauw te zijn, maar dat moet op 17 maart blijken."

Een belangrijk speerpunt van de SP is stoppen met marktwerking in de zorg en een hoger salaris voor verpleegkundigen. Tijdens de coronacrisis zijn alle blikken op deze sector gericht. Waarom komen kiezers dan nu niet massaal naar jullie toe?
"Als SP krijgen we dingen voor elkaar. Het sluiten van verzorgingstehuizen was wat ons betreft echt een grote fout. Daarom stellen we zorgbuurthuizen in de eigen wijk voor en je ziet dat daar steeds meer bijval voor komt. Maar dat is alleen maar in woord."

"Dit zorgt er misschien voor dat mensen denken dat de zorg bij andere partijen ook wel in goede handen is, maar ik zou mensen in alle eerlijkheid ook wel willen waarschuwen. Trap er echt niet in. Neem bijvoorbeeld het verhogen van de zorgsalarissen. Daar hebben we keilang voor gestreden. Uiteindelijk is onze motie aangenomen, maar nog steeds heb je CDA en VVD die het naast zich neerleggen."

“Maar het punt is wel: met Mark Rutte krijg je de VVD er cadeau bij.”

Lilian Marijnissen

Toch moet het pijn doen dat die veranderingen in ideeën niet tot succes leiden voor de SP.
"Het is natuurlijk veel leuker om campagne te voeren als je in de peilingen op grote winst staat. Maar het gaat onze kant op komen, daar ben ik van overtuigd. Je ziet de kentering op zo veel gebieden, maar ik snap ergens ook wel dat mensen nu midden in een grote coronacrisis denken: Mark Rutte zit er al tien jaar en we moeten deze crisis door. Maar het punt is wel: met Mark Rutte krijg je de VVD er cadeau bij."

"Een aantal ideeën van ons wordt in woord ook overgenomen en daarmee wordt bijna de suggestie gewekt: nou, we zijn het allemaal met elkaar eens. We zitten in een crisis, samen de schouders eronder. Dat vind ik echt de grootste onzin die er is. Want let maar op: dadelijk hebben we een gevaccineerd land en daarna gaat het toch over wie de rekening gaat betalen. Nou, reken maar dat de politieke verschillen dan gigantisch zijn."

Op hoeveel zetels mikken jullie?
"Ik zeg steeds: winst. We hebben er nu veertien, dus alles daarboven is winst. Dat zou ik supermooi vinden."

In de huidige peilingen staat de SP op tien. Waar zitten jullie potentiële kiezers?
"Ik denk dat we een brede partij zijn; dat zie je ook wel aan onze leden: van winkelmedewerkers tot buschauffeurs en van ingenieurs tot hoogleraren. Er zijn heel veel mensen in Nederland die willen dat het eerlijker wordt."

Waarom moeten zij dan op de SP stemmen?
"Omdat ik denk dat de SP niet alleen in ideeën, maar ook in werkwijze het verschil kan maken. Een voorbeeld is de toeslagenaffaire. We hadden een meldpunt en daaruit werd duidelijk dat het niet alleen om een klein groepje ouders ging, maar dat het systeem veel meer ouders trof. Naast meldpunten bieden we mensen ook gratis juridische hulp. Zo trekken we continu samen op. Een grote SP is de beste garantie dat we sociaal uit deze crisis gaan komen."

De SP is altijd een oppositiepartij geweest. Willen jullie wel meeregeren?
"Jazeker, dat willen we."

Dat moet dan wel met de VVD gaan gebeuren.
"Die staan onderaan het lijstje. Ik denk dat het heel goed is voor Nederland als er een kabinet zonder de VVD zou komen."

Lilian Marijnissen (SP), Jesse Klaver (GroenLinks) en Lodewijk Asscher (voormalig PvdA-leider) tussen duizenden schoenen op het Malieveld tijdens de Landelijke Actiedag Zorg.

Wat zou dan uw ideale coalitie zijn?
"Een die breekt met het beleid van de afgelopen jaren. Dus dat is breken met het vergroten van de tweedeling, breken met de economische gedachte dat het met iedereen goed gaat als het goed gaat met de top. Dat is breken met de doorgeslagen marktwerking en betekent meer investeren in de publieke sector. Als ik het zelf voor het zeggen zou hebben, zou ik partijen die dat met ons willen doen als eerste uitnodigen."

Welke partijen zijn dat?
"Dan kijk je toch eerst naar de partijen aan de linkerkant: PvdA en GroenLinks. Daarmee trekken we natuurlijk ook regelmatig op als het over belangrijke onderwerpen gaat."

Maar een aanbod tot een stembusakkoord van Jesse Klaver (GroenLinks) heeft u van de hand gewezen.
"Ik ben heel erg voor samen optrekken als we het ergens over eens zijn en samen een vuist kunnen maken. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan het niet afschaffen van de dividendbelasting. Ik denk dat we dit de afgelopen jaren juist hebben laten zien. Maar ook dat we op punten kunnen samenwerken met andere partijen, zoals met de ChristenUnie, met het reguleren van arbeidsmigratie, en met het CDA, met het heropenen van sociale werkplaatsen."

Wat zou voor de SP een breekpunt zijn tijdens een formatie?
"Ik denk dat je over alles moet praten als je uiteindelijk wil gaan formeren. Je kan niet 100 procent je zin krijgen. Maar ik kan me niet voorstellen dat we meedoen aan een kabinet dat de ongelijkheid in Nederland niet zou aanpakken."

Is die ongelijkheid het belangrijkste aspect voor u?
"Ja. Uiteindelijk wil je dat iedereen in Nederland een gelijke kans heeft. Als je ziet dat kinderen opgroeien in een gezin waarin zo weinig geld is dat ze niet naar de sport of met een fatsoenlijk ontbijt naar school kunnen, vind ik dat niet passen bij een schatrijk land als Nederland."