Hoofdonderzoeker Niek Mouter van het onderzoek van de TU Delft en UMC Utrecht stipt aan dat de journalisten die minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) dinsdag wezen op de geringe effectiviteit bij beperkte inzet van 1G niet het volledige beeld beschreven.

De journalisten wezen erop dat alleen als 1G vrijwel overal wordt ingezet en bijvoorbeeld ook een verplichting is op de werkvloer, het reproductiegetal in januari tot 44 procent kon dalen.

"Dat klopt", erkent Mouter. "Maar in ons onderzoek is onderscheid gemaakt tussen het beperken van virusverspreiding in de samenleving én het voorkomen van besmettingen op een locatie". En dat is volgens hem een belangrijk verschil. "1G kan wel veel betekenen per locatie. Het kan tot wel 67 procent van het verwachte aantal besmettingen en ziekenhuisopnames voorkomen. Het effect op de maatschappij is erg afhankelijk van op hoeveel locaties je het toepast."

Mouter weet niet of wat het effect is als 1G wordt ingezet op indoorfestivals, in discotheken en in andere nachtclubs. "We kunnen niet specifiek onderscheid maken per locatie, maar het is beperkt." Wel voegt hij toe dat 1G nog een bijkomend positief effect heeft: "Het beschermt bezoekers met een kwetsbare gezondheid. Ook als je als ondernemer wil dat bezoekers minder risico lopen op een besmetting, is dit een prettige regel."

Daar sluit een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid zich bij aan. Hij wijst erop dat de maatregel ook clusteruitbraken kan voorkomen, doordat positieve mensen "uit de rij" gefilterd worden.

"En hoewel het effect op de R-waarde mogelijk beperkt is, worden alsnog veel besmettingen voorkomen", vervolgt de woordvoerder. Hij legt uit dat een klein percentage van het huidige aantal besmettingen alsnog betekent dat veel infecties worden voorkomen.

Mouter wil één kanttekening bij de maatregel plaatsen: volgens hem kan de omikrongolf door 1G over langere tijd uitgesmeerd worden. "Iemand die niet besmet raakt door 1G, kan later alsnog elders besmet raken. Er is namelijk een klein effect op het aantal dagelijkse besmettingen, maar het effect op het totale aantal is moeilijk in te schatten."

Het is niet duidelijk hoelang 1G actief blijft. Minister Kuipers wil het overkoepelende systeem (Testen voor Toegang) inzetten "zolang er sprake is van een situatie met grote aantallen besmettingen, zoals nu". Testlocaties kunnen de vraag naar testbewijzen straks aan, verzekerde Kuipers dinsdag op de persconferentie.

Vrijdag organiseert NU.nl een dag over het leven na de pandemie. Op een extra rubriek op de voorpagina blikken we vooruit op de tijd zonder (zware) maatregelen. Lees alle verhalen hier:

• Strenge maatregelen lijken voorbij: brengt dat de samenleving weer bijeen?
• Heeft thuiswerken de werk-privébalans verstoord? 'Balans bestaat eigenlijk niet'
• 1G heeft beperkt effect op reproductiegetal, maar kan wel verschil maken
• VIDEO: Zo zorg je ervoor dat de 'verplichte' drie zoenen niet terugkomen
• Terug naar de kantoortuin: zo blijf je gefocust
• Heeft de pandemie het taboe op mentale gezondheid definitief doorbroken?