Meer dan 30.000 Leidse familienamen zijn meegenomen in het nieuwste boek dat over de Sleutelstad is verschenen: Leienaars. Auteur is emeritus hoogleraar Nederlandse Lexicologie Piet van Sterkenburg die in de stad ook bekendheid geniet als oud-voorzitter van de 3 October Vereeniging waar hij van 1992 tot 2006 aan het roer stond.
Van Sterkenburg kreeg in 2008 een geanonimiseerd namenbestand van de gemeente. Nadat hij het idee voor een boek met alle Leidse namen enige jaren had laten rijpen, begon het monnikenwerk. Drie jaar lang sloot hij zich op en vrijdag werd het resultaat gepresenteerd; een bijna 800 pagina’s tellend werk dat de toepasselijke titel Leienaars meekreeg.
"Welke Leidse naam er niet in staat? Ik denk geen een", zegt Van Sterkenburg die met de gemeente heeft afgesproken dat hij het bestand op enig moment aan de gemeente overdraagt. Dan kan het worden geactualiseerd met namen die na 2008 in Leiden bekend zijn geworden. Bijvoorbeeld doordat ze verbonden zijn aan de universiteit.
Eerste exemplaar
Burgemeester Lenferink mocht het eerste exemplaar in ontvangt nemen. Hoewel Lenferink uit Twente komt, staat zijn naam toch in het boek. "Alle burgemeesters en ereburgers van Leiden staan er sowieso in", verklaart Van Sterkenburg.
Lenferink’s achternaam had overigens niet veel onderscheidend vermogen. "Mijn vader kwam uit een plaatsje waar die naam zoveel voorkwam dat je er niks aan had. Daar gebruikte je de voornaam in combinatie met de naam van de boerderij om aan te geven wie je bedoelde."
Herkomstnaam
Van Sterkenburg’s eigen naam komt van een heerlijkheid uit de buurt van Driebergen: "Het is een herkomstnaam. Het is een kasteel waarvan gezegd wordt dat het heeft toebehoord aan bisschop David van Bourgondië. Ik vertel dus altijd dat ik een bastaard van hem ben. Overigens zeer tot ongenoegen van mijn moeder", lacht de schrijver.
Bij de presentatie werd Van Sterkenburg ook toegesproken door zijn vriend en oud-collega bij de 3 October Vereeniging Rens Heruer. Die werd tijdens het onderzoek van Van Sterkenburg onaangenaam verrast. Geheel in tegenstelling tot wat zijn familie altijd heeft gedacht komt de naam 'Heruer' niet uit Frankrijk, maar is hert een Germaanse naam die zoveel betekent als 'aanvoerder van het leger'.
Onomastiek
Heruer had voor Van Sterkenburg ook nog wel enkele kwinkslagen in zijn toespraak. Zo lijdt de auteur door de jaren van afzondering waarmee het schrijven van het boek Leienaars gepaard ging volgens Heruer aan 'Onomastiek'.
"Maar daar kan je prima mee leven hoor, maar vervelend is het wel. Het zit door je hele lijf en je raakt het niet meer kwijt". Het klinkt overigens erger dan het is. Onomastiek betekent, heel toepasselijk, naamkunde.
