
NU+ Prinses Aiko is enig kind van Japanse keizer, maar niet zijn opvolger
Aiko wordt geboren op 1 december 2001. Bij haar geboorte krijgt ze de prinsessentitel Toshi, wat staat voor 'iemand die anderen respecteert'. In de praktijk wordt ze vaker prinses Aiko genoemd. De kans dat ze deze titel uiteindelijk verliest is groot, want Aiko mag hem niet meer dragen als ze iemand huwt die niet van adel is. De adel werd in 1947 afgeschaft in Japan.
In Nederland is de oudste zoon of dochter van de huidige koning(in) troonopvolger, maar in Japan zit dit anders. In een wet, die sinds 1948 van kracht is, staat dat er alleen mannen op de troon mogen komen. In principe is de troonopvolger de oudste zoon van de keizer.
De Japanse keizer en zijn vrouw Masako krijgen één kind: Aiko. Als hun dochter in 2001 geboren wordt, laait de discussie over de wet rond troonopvolging weer op. Het is voor de keizer en zijn vrouw moeilijk om een kind te krijgen. Het duurt lang voordat Masako in verwachting is. Het blijft bij Aiko. Als de wet niet verandert, moet een troonopvolger dus elders in de familie worden gezocht. Daar komt nog eens bij dat het aantal mannen in de monarchie flink uitdunt, omdat er vooral vrouwen geboren worden. Het aantal potentiële troonopvolgers is dus niet groot.

De discussie roept de vraag op: moet de wet niet gewijzigd worden? Eerder waren vrouwen er namelijk ook aan de macht: in de geschiedenis zijn er acht keizerinnen geweest. Het onderwerp komt volop terug in de Japanse media en er worden ook onderzoeken gedaan onder het Japanse volk. Telkens rolt daar dezelfde conclusie uit: een ruime meerderheid (volgens de laatste peilingen 80 procent) heeft er geen moeite mee als een vrouw troonopvolger wordt.
Maar de keizer en zijn familie willen niet meewerken aan een verandering van de wet. De keizerlijke familie is erg conservatief en daarom niet te vergelijken met bijvoorbeeld de Nederlandse koninklijke familie. Niet dat Willem-Alexander en Máxima hun diepste geheimen delen, maar een gesprek met de media waarin ook ruimte is voor grapjes, is voor de Japanners ondenkbaar.
Toch kan daar verandering in komen. Een dag voor Aiko's verjaardag zegt Akishino, de broer van keizer Naruhito en nu de eerste in lijn van troonopvolging, dat het Japanse hof zich meer moet openstellen voor de buitenwereld. Er worden actief mensen aangenomen die helpen met sociale media en andere communicatie en ook de familie zelf gaat vaker berichten naar buiten brengen. Het lijkt de stap naar een minder conservatieve Japanse monarchie in elk geval wat kleiner te maken.
Ga gratis verder
Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen