
Willem-Alexander verkoos liefde voor Máxima boven zijn recht op de troon
Hans Hermans en Martin Maat hadden in Latijns-Amerika al meerdere documentaires gemaakt en wisten hoe groot de impact was die de Argentijnse dictatuur op de levens van de mensen had gehad. Toen ze tijdens het maken van een andere serie beeldfragmenten zochten, stuitten ze steeds op nieuwsfragmenten die gingen over de toenmalige kroonprins Willem-Alexander, zijn nieuwe vriendin en de discussie die er over haar vader oplaaide. "Toen vroegen we ons af: is dat eigenlijk weleens goed gereconstrueerd?", vertelt Hermans in gesprek met NU.nl.
BNNVARA liet het duo hun documentaire-idee uitwerken. Ze benaderden bronnen dicht bij het koninklijk paar en schreven ook een brief aan Willem-Alexander en Máxima om hen op de hoogte te brengen. "We hebben veel off-the-recordgesprekken gevoerd en later gevraagd of ze hun verhaal nog een keer op camera wilden delen."
Iemand die daar bijvoorbeeld 'ja' op zei is dominee Carel ter Linden, die Willem-Alexander en Máxima in de echt verbond. "Dat is eigenlijk de enige uit hun inner circle die zijn verhaal op camera wilde vertellen", vertelt Hermans. Ter Linden vertelt in de documentaire dat Willem-Alexander zo verliefd was, dat hij bereid was het koningschap op te geven. "Het is of haar of ik stap eruit", vertelt Ter Linden in Een porseleinen huwelijk.
"In 1997, ruim voordat hij Máxima kende, kreeg Willem-Alexander al de vraag van Paul Witteman: wat gebeurt er als het parlement geen toestemming geeft voor uw huwelijk? Toen zei hij dat hij in dat geval zijn hart zou volgen, ook al zou hij dan geen koning worden. Dat was al een prelude op wat er later zou gebeuren."
Máxima's vader is het gesprek van de dag
Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta leren elkaar in 1999 kennen. Eind augustus brengt de NOS het nieuws dat Máxima de nieuwe vriendin is van de kroonprins. Dan wordt al opgemerkt dat haar vader Jorge bewindsman was ten tijde van de dictatuur van president Jorge Videla.
In de loop van 2000 beginnen er in het publieke debat kritische geluiden te ontstaan, vertelt Hermans. "In de talkshow van Frits Barend en Henk van Dorp stelden ze bijna elke avond de vraag of Máxima's vader op het huwelijksfeest mocht komen, als het eenmaal zover was."
Het Nederlandse volk raakt intussen niet uitgepraat over de mogelijke aanwezigheid van Zorreguieta op een eventuele bruiloft, hoewel de verloving dan nog niet eens is aangekondigd. "Er waren veel bijdragen op de opiniepagina's en ook talkshows besteedden er volop aandacht aan", zegt Hermans. "Eigenlijk waren er twee stromingen. Een die zei: het kan echt niet dat haar vader erbij is, en de groep die vond dat het een privézaak was."
De publieke opinie begint zich volgens de documentairemaker vanaf maart 2000 te keren, zeker als oud-diplomaat Maarten Mourik wil zorgen dat het huwelijk met juridische middelen kan worden voorkomen. "Hij vond het een ondraaglijke gedachte dat het huis van Oranje verbonden zou zijn met familie van de man die betrokken was bij een dictatuur." Dan wordt het voor toenmalig premier Wim Kok duidelijk dat Máxima's vader niet bij het huwelijk aanwezig kan zijn.

Twintig jaar getrouwd: dit kenmerkt Willem-Alexander en Máxima
'Willem-Alexander dacht dat het wel zou loslopen'
Hoewel altijd is gecommuniceerd dat het Zorreguieta's eigen keuze was om het huwelijk niet bij te wonen, is dat besluit dus juist door Kok genomen. Op 15 januari 2001 wordt dit verteld aan Willem-Alexander en koningin Beatrix tijdens een verhit gesprek in het paleis, blijkt uit aantekeningen die diplomaat Max van der Stoel maakte en voor het eerst worden getoond in de documentaire.
De kroonprins zegt in datzelfde gesprek, tot schrik van Kok en zijn moeder, dat hij al later die week aan Jorge Zorreguieta toestemming wil vragen om met Máxima te trouwen. "Beatrix was zich er bewust van wat er op het spel stond. Maar Willem-Alexander dacht dat het wel zou loslopen en wist niet hoe hard het spel gespeeld werd."
Vier dagen later voert de kroonprins de druk verder op als hij Máxima zelfs al ten huwelijk vraagt, terwijl ze schaatsen op de bevroren vijver bij Huis ten Bosch. En dat terwijl premier Kok juist de tijd wil nemen om iedereen te overtuigen dat Zorreguieta weg moet blijven bij het huwelijk.
Er worden meerdere sessies op het Catshuis gepland om in te praten op Willem-Alexander en Máxima. Pas bij het laatste gesprek heeft Van der Stoel het gevoel dat de boodschap echt landt bij de kroonprins en dat ze hun (schoon)vader moeten vertellen dat hij niet op het huwelijk mag komen.

Urenlange gesprekken met Jorge Zorreguieta
Half februari, kort nadat Willem-Alexander en Máxima voor het eerst in de openbaarheid zijn verschenen, wordt diplomaat Van der Stoel door Kok naar Zorreguieta gestuurd om met hem te onderhandelen.
Dat verloopt moeizaam. Zorreguieta is bang voor zijn sociale positie als hij het huwelijk van zijn dochter zou missen en kan zich niet inleven in de discussie die in Nederland over hem wordt gevoerd.
"Van der Stoel moest tijdens een geheime bijeenkomst in New York urenlang op Zorreguieta inpraten, zelfs na twee dagen was het nog niet gelukt. Van der Stoel is een topdiplomaat die standvastig bij zijn punt is gebleven. Dat Zorreguieta uiteindelijk in São Paolo instemt niet bij het huwelijk te zijn, mag hij op zijn conto schrijven."
Een Porseleinen Huwelijk is vanaf maandag 31 januari vier dagen aaneen te zien om 22.15 uur bij BNNVARA op NPO 2.