Dankzij een subsidieregeling komen er zo'n 400 extra uitstootvrije vrachtwagens de weg op in Nederland, jubelde het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat afgelopen week in een persbericht. "Het gaat om batterij- én waterstofelektrische vrachtwagens", voegde het ministerie eraan toe.

Maar uit cijfers die NU.nl opvroeg bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die de aanvragen behandelt, blijkt dat er geen enkele keer subsidie werd aangevraagd voor een waterstofvrachtwagen. Al die 400 emissieloze vrachtwagens krijgen dus een batterij. Ook de 1.200 aanvragers die achter het net vissen, omdat de subsidiepot binnen een dag leeg was, wilden allemaal een elektrische vrachtwagen.

Het ministerie zegt dat het persbericht "wellicht wat ongelukkig overkomt". Toen het werd verstuurd, wist het ministerie zelf nog niet dat er geen enkele aanvraag waren gedaan voor waterstofvrachtwagens, zegt een woordvoerder.

Een jaar geleden werd er nog subsidie aangevraagd voor negen waterstoftrucks. Dat was toen 3 procent van het totaal, zegt een woordvoerder van de RVO.

De lage cijfers zijn opvallend, want het ministerie blijft wél inzetten op infrastructuur voor waterstofvrachtwagens. Momenteel zijn er vijftien waterstoftankstations in Nederland, maar die zijn niet allemaal geschikt voor vrachtwagens.

Daarom trekt staatssecretaris Vivianne Heijnen volgend jaar 22 miljoen euro uit om vijf à tien extra tankstations op te tuigen. Een tankstation krijgt alleen subsidie als er ook bijbehorende vrachtwagens worden aangeschaft.

Volgens het ministerie zijn zulke tankstations nog nodig voor vrachtwagens die langere afstanden rijden. Die zouden niet altijd op een batterij kunnen rijden. Het ministerie verwacht daarom wél interesse in de subsidie voor waterstoftankstations. "Wij zien zelf dat het echt wat kan toevoegen voor de zwaardere toepassingen", aldus een woordvoerder.

Milieuorganisaties vragen zich af waarom het kabinet zo graag wil doorzetten met die waterstoftrucks. "Wat ons betreft wordt er vol ingezet op elektrificatie van vrachtwagens", zegt Bert van Mourik van Natuur & Milieu. Een vrachtwagen met een batterij gaat namelijk een stuk zuiniger om met energie dan een waterstofmodel.

Groene waterstof wordt geproduceerd met wind- of zonnestroom, maar daarbij gaat veel energie verloren. Om 100 kilometer te rijden met een waterstofauto is daarom een stuk meer elektriciteit nodig dan om 100 kilometer te rijden met een batterijwagen.

Bovendien is groene waterstof voorlopig schaars. Het kan beter worden ingezet in de industrie, die minder makkelijk overstapt op elektriciteit, vindt Van Mourik. "En niet voor het vervoer, waar elektrificatie wel mogelijk is."

Uit recent onderzoek van TNO blijkt dat vrijwel alle vrachtwagens in 2035 elektrisch kunnen rijden. Dat is dan ook een stuk goedkoper dan rijden op diesel of waterstof, verwachten de onderzoekers.

Slechts voor 0,2 procent van de vrachtwagens is een batterij geen oplossing. Zij rijden zulke lange afstanden dat het bereik onvoldoende is. Volgens TNO is het daarom mogelijk dat er in de toekomst een kleine rol is weggelegd voor waterstoftrucks. Daarbij speelt ook mee of er snel genoeg laadpalen voor elektrische vrachtwagens kunnen worden gebouwd.

Ook energie-expert Thijs ten Brinck van Wattisduurzaam.nl zegt dat elektrische vrachtwagens de voorkeur hebben. "Maar het is niet gek om hier en daar op een paar hoofdroutes waterstoftankstations te hebben", zegt hij. Die zijn mogelijk nog nuttig voor het beperkte aantal vrachtwagens dat lange afstanden aflegt. Al zou het ook kunnen dat ze in de toekomst helemaal niet nodig blijken te zijn: "Dan is het pech gehad."

Eind februari reden er 27 waterstofvrachtwagens door Nederland, blijkt uit cijfers van de RVO. Opvallend genoeg was dat er één minder dan in december. Er zijn al meer dan 400 elektrische vrachtwagens in het Nederlandse wagenpark, een aantal dat snel stijgt.

Op de markt voor personenauto's is inmiddels duidelijk dat de batterij het heeft gewonnen van waterstof. Er rijden 341.000 volledig elektrische auto's door Nederland, terwijl er slechts 597 op waterstof zijn.