Het leek afgelopen oktober allemaal in kannen en kruiken: de Europese Commissie, het Europarlement en de lidstaten bereikten een akkoord over het einde van de auto met brandstofmotor. Vanaf 2035 zouden geen personenauto's meer worden verkocht die op fossiele brandstoffen rijden.

Dat was vijf jaar later dan het Nederlandse kabinet eigenlijk wilde, maar toch een flinke stap. Nu is ongeveer 10 procent van de binnen de EU verkochte auto's elektrisch, maar door de wet zouden over twaalf jaar alle nieuwe auto's uitstootvrij zijn.

De liberale FDP twijfelde al eerder openlijk over het voorstel. Afgelopen zomer leidde het tot ruzie met coalitiepartner Die Grünen, aangevoerd door klimaatminister Robert Habeck. Hij stemde uiteindelijk namens Duitsland in met het EU-voorstel.

Maar op het laatste moment vertoont de coalitie opnieuw barsten. FDP-minister Volker Wissing (Verkeer) zei eerder deze week dat Duitsland het verbod op de brandstofmotor toch niet wil steunen, tenzij er een uitzondering komt voor auto's die volledig op synthetische brandstof gaan rijden. De machtige Duitse auto-industrie hoopt dat die uitzondering de geliefde brandstofmotor in leven houdt.

Het leidde tot verbazing in Brussel, waar het voorstel op een lijst stond om volgende week afgehamerd te worden zonder debat, nota bene door ministers van Onderwijs. Nu moeten vertegenwoordigers van de lidstaten vrijdag toch nog bespreken hoe Duitsland overtuigd kan worden. Zonder Duitsland is er onvoldoende steun voor de wet, omdat ook Italië en Polen al dwarsliggen.

Mogelijk kan een inlegvel bij de wet een oplossing bieden, zegt een betrokkene. "In deze fase zou het heel moeilijk zijn om helemaal opnieuw te gaan onderhandelen." Een bijsluiter bij de wet zou de FDP toch in staat stellen om in het thuisland een gedeeltelijke overwinning te claimen. Wat er precies in moet staan, is nog onduidelijk.

Jan Huitema, de VVD-Europarlementariër die de wet namens de milieucommissie door het Europees Parlement loodste, ziet er niets in om alsnog auto's op synthetische brandstoffen te laten rijden. Hij wees er in een speech in het parlement al op dat er ontzettend veel groene stroom nodig is om die brandstoffen op een duurzame manier te maken. Dat kost veel meer stroom dan elektrische auto's dezelfde afstand te laten afleggen.

"Wil je synthetische brandstoffen gebruiken, dan heb je vijf keer zo veel windmolens, zonnepanelen en dus grondstoffen nodig", zei Huitema. "Ik denk dat dit de verkeerde manier is."

Ook milieugroep Transport & Environment is kritisch op het voorstel van Wissing. "Het is simpelweg onmogelijk om bij te houden wat voor brandstof automobilisten over de gehele levensduur in hun voertuig stoppen", zegt Alex Keynes van de organisatie. Een auto die in theorie op synthetische brandstoffen moet rijden, komt namelijk ook nog op benzine vooruit.

"Als de prijs van deze geavanceerde brandstoffen - zoals verwacht - onbetaalbaar blijkt, dan zullen deze auto's alsnog op fossiele brandstoffen gaan rijden", denkt Keynes.