"Ik heb hier nogal wat ochtenden om zeven uur in de kou staan werken, kijken of alles goed ging", zegt Cees van Nimwegen. Na anderhalf jaar noeste arbeid staat de 79-jarige uitvinder dan eindelijk voor het resultaat. In het Ecodorp Boekel verrijst de 5 meter hoge warmteaccu die 36 woningen 's winters duurzaam warm gaat houden.

De energie uit zeshonderd zonnepanelen loopt rechtstreeks naar metalen buizen die door een dikke laag beton lopen en warm worden. Dankzij een dikke laag isolatie kan het beton de warmte lange tijd vasthouden.

Op een frisse decemberochtend is het beton opgewarmd tot 'slechts' 100 graden. Dat komt doordat de zonnepanelen pas in de herfst zijn aangesloten. Aan het begin van de volgende winter moet het beton de 450 graden aantikken. "Dan is het binnen roodgloeiend", zegt Van Nimwegen. "Maar aan de buitenkant voel je niks."

Om de huizen te verwarmen, blazen ventilatoren lucht door de buizen. Met die warme lucht wordt water opgewarmd, dat uiteindelijk door de vloerverwarming van de 36 woningen stroomt. Dat bespaart 12.000 kubieke meter gas per jaar en zorgt ervoor dat zonne-energie ook in de winter nog kan worden benut.

Zo lost de accu een belangrijke uitdaging voor het toekomstige energiesysteem op. Nu al kunnen zonneparken op zomerdagen niet al hun stroom kwijt aan het elektriciteitsnet. Een deel van de stroom wordt dan weggegooid. In de winter is er juist niet voldoende zonnestroom en hebben we nog veel gas en kolen nodig om elektriciteit en warmte te produceren. Langdurige opslag van zonne-energie is daarom een heilige graal van de energietransitie.

In 2019 bouwde Van Nimwegen in Sint-Oedenrode al een proefversie van zijn warmte-accu. Daar vulde hij een flinke schuur met basalt om warmte vast te houden. "Het werkt gewoon", constateert hij nuchter. "Het principe is heel simpel."

Na de eerste proef kwam er interesse vanuit het Ecodorp Boekel, een proeftuin voor duurzame woningen. De warmteopslag werd opgenomen in een aanvraag voor een Europese miljoenensubsidie. Met succes: "Ze waren zo enthousiast bij de subsidieverstrekker. Die heeft een dikke subsidie gegeven voor het dorp én voor de accu."

Om nog meer warmte vast te houden, verving Van Nimwegen het basalt uit zijn originele ontwerp. Daar zat nog veel lucht tussen, waardoor de accu minder efficiënt was. "Hoe meer massa, hoe meer energie je kunt opslaan. Die lucht, daar kun je niks mee." Het beton voor de Boekelse warmte-accu is gemaakt met staalslakken, een restproduct van een staalproducent in Duitsland.

Dat staal geeft juist extra massa aan de accu, die 1,2 miljoen kilo weegt. Het ronde gebouw eromheen heeft een diameter van 15 meter. Daarvan bestaat 11 meter uit beton, met rondom 2 meter dik isolatiemateriaal om de warmte vast te houden.

De capaciteit van de accu is gigantisch: meer dan 100 megawattuur. Daarmee is die vergelijkbaar met de capaciteit van vijfduizend Tesla's. Het laat volgens Van Nimwegen zien waarom we energie veel beter kunnen opslaan in een warme steen dan in elektrische accu's. Het is goedkoper en neemt minder ruimte in.

Heet beton werkt volgens hem ook beter dan warm water, de meest voorkomende manier om warmte op te slaan. "Het probleem met water is dat je het wel onder de 100 graden moet houden, anders gaat het koken. Steen gaat niet koken, je kan naar 400, 500 of 600 graden als je wil. Dan kun je ineens heel veel energie in een kubieke meter opslaan."

Na het project in Boekel wil Van Nimwegen de volgende warmte-accu neerzetten bij een nieuwbouwproject bij Sint-Oedenrode. Het liefst zou hij de accu steeds groter maken. "Hoe groter, hoe beter", vindt de uitvinder. Dan heeft de accu relatief minder oppervlak en is er dus minder isolatie nodig. "Als hij héél groot is, heb je bijna geen isolatie meer nodig."

Hoewel Van Nimwegen een bedrijf heeft opgericht om de betonaccu's te bouwen, noemt hij dit toch nog "een soort hobby". Hij heeft geen ambities meer om zelf nog een groot bedrijf te runnen. "Hier in Boekel is er nog wat geld bij gegaan, maar ik hoop bij de volgende quitte te spelen en misschien daarna nog wat te verdienen. Dan verkoop ik het bedrijfje, dan is voor mij de lol eraf."