EU-milieucommissaris Virginijus Sinkevicius reageert verheugd op het resultaat: "We hebben hiermee geschiedenis geschreven."

De uitbreiding van beschermde gebieden was vanaf het begin de voornaamste inzet van de Europese Unie. Toch ging een belangrijk deel van de twee weken durende conferentie niet over biodiversiteit of dergelijke doelen stellen, maar over geld. De top deed daardoor denken aan de VN-klimaattop in Egypte van november.

Rijke landen hebben toegezegd uiterlijk in 2025 jaarlijks 20 miljard dollar (18,8 miljard euro) uit te trekken om armere landen te helpen bij het beschermen van biodiversiteit. Dit bedrag moet in 2030 zijn opgelopen tot 30 miljard dollar. De beoogde totale financiering van binnenlands natuurbeleid is dan nog ongeveer zeven keer zo groot.

In 2030 moet bovendien 30 procent van het land, de zoetwatergebieden en de oceanen een officieel beschermde status krijgen. Nu is dat aandeel op land slechts 17 procent en in zee 8 procent.

Er is een sterke overeenkomst tussen de biodiversiteitstop van Montreal en de klimaattop die een maand eerder in het Egyptische Sharm-el-Sheikh is gehouden.

De toppen leunen op milieuafspraken uit 1992, toen zowel het VN-klimaatverdrag als het VN-biodiversiteitsverdrag werd opgericht. Uit die periode stamt een indeling in 'rijke' en 'arme' landen. Daarbij moeten de rijke landen de armere landen helpen bij het realiseren van de gezamenlijke milieudoelen.

Dertig jaar later zijn er landen die deze indeling graag zo houden en andere landen die erop wijzen dat de wereld economisch sterk is veranderd. Inmiddels is er een middengroep die veel rijker is geworden en juist veel natuurfinanciering ontvangt. Het gaat om landen als China en Brazilië.

De EU wees hierop toen arme landen tijdens de top in Montreal opriepen tot een nieuw internationaal biodiversiteitsfonds om ecosystemen te beschermen. Een maand eerder in Egypte klonk de roep om een nieuw klimaat(schade)fonds.

De EU was aanvankelijk tegen zo'n nieuw fonds, maar is vóór als landen die na 1992 rijk zijn geworden ook aan de financiering meedoen. Volgens Sinkevicius zouden onder meer China en Brazilië en rijke oliestaten in het Midden-Oosten eraan moeten meebetalen.

"De Europese Unie is veruit de grootste financier van biodiversiteit. Andere landen zouden een grote doorbraak teweeg kunnen brengen als ze die bedragen evenaren. We moeten ook duidelijk zijn over de Arabische landen. Sommige hebben sinds de overeenkomsten heel andere economische niveaus bereikt."

Met dergelijk gesteggel blijft het de vraag of wereldleiders niet uit het oog verliezen waar het eigenlijk om draait: de razendsnelle achteruitgang van planten, dieren en ander natuurlijk leven. Die achteruitgang zou volgens het politieke akkoord over zeven jaar gestopt moeten zijn.

Als de nieuwe natuurdoelen niet worden gerealiseerd en de achteruitgang van biodiversiteit doorgaat, stevent de aarde af op een massale uitstervingsgolf. Ook in Nederland zijn daar voortekenen van, zoals de dramatische achteruitgang van insecten in slechts enkele decennia tijd.