Er is de afgelopen jaren te weinig gedaan om energie te besparen, vindt Jetten. Het kabinet wil nu inhalen en moedigt onder de slogan 'Zet ook de knop om' huishoudens en bedrijven aan om de verwarming lager te zetten en korter te douchen. Dat moet zorgen voor een lagere energierekening én een verminderde afhankelijkheid van Russisch gas.

Met reclames op radio, tv en internet worden Nederlanders aangemoedigd om de thermostaat overdag op 19 graden te zetten en 's nachts op 15. Ook door maximaal vijf minuten te douchen, kunnen huishoudens veel aardgas besparen. Op een website deelt de overheid praktische besparingstips.

Ambtenaren van de Rijksoverheid kunnen erop rekenen dat de verwarming in hun kantoor vanaf nu laag blijft, aldus Jetten. "Wij kunnen als overheid permanent het goede voorbeeld geven dat je zuiniger met energie moet omgaan."

Alles bij elkaar kunnen de maatregelen 10 procent van het aardgasverbruik schelen, denkt Jetten. De CO2-uitstoot gaat op deze manier met 5 megaton omlaag. "We boeken een enorme klimaatwinst als we dit voor elkaar krijgen."

Het kabinet start de campagne vijf weken na het begin van de oorlog in Oekraïne, terwijl het stookseizoen bijna ten einde is. Volgens Jetten lag de focus in de afgelopen weken eerst op het veiligstellen van voldoende gas en het lanceren van het Nationaal Isolatieprogramma. "We hebben dit denk ik vrij snel uit de grond weten te stampen", zegt hij.

Jetten en collega-minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) moesten de afgelopen weken ook "flink op zoek" om te zien hoe de thermostaat in honderden overheidsgebouwen überhaupt omlaag kan. De Jonge zei zaterdag dat het nog maanden gaat duren om de verwarming van alle ruim tweehonderd gebouwen goed af te stellen.

Om permanent energie te besparen, moeten huizen ook beter worden geïsoleerd. Via het Nationaal Isolatieprogramma stelt het kabinet daar tot 2030 4 miljard euro voor beschikbaar. Voor het eind van dit decennium moeten in ieder geval alle 1,5 miljoen woningen met een energielabel E of slechter zijn opgeknapt.

Experts zeiden onlangs tegen NU.nl dat de huidige isolatiesubsidies en -leningen niet toegankelijk genoeg zijn voor mensen met een laag inkomen, terwijl zij juist de meeste moeite hebben om hun energierekening te betalen. De overheid subsidieert 30 procent van investeringen in isolatie, maar huizeneigenaars moeten de rest zelf betalen of kunnen lenen.

De Jonge erkent dat dat beter moet. "We moeten zorgen dat we alle financieringsmogelijkheden veel beter bereikbaar maken", aldus De Jonge tegen NU.nl. "Voor mensen met een goed inkomen is 30 procent subsidie mooi meegenomen, en de rest komt uit een lening of spaargeld. Maar voor een deel van de mensen lukt dat niet."

De minister belooft onder meer duurzaamheidsleningen die pas hoeven worden afgelost als een huis wordt verkocht. Hij verwacht dat die leningen vanaf 1 juli beschikbaar kunnen zijn.