NU.nl
De bijna 200 landen die meededen aan de VN-klimaattop in Glasgow zijn het zaterdagavond eens geworden over een slotverklaring. Dat gebeurde met een dag vertraging, omdat er nog flink wat aanpassingen zijn gedaan in de gezamenlijke verklaring van de landen. Daarmee komt een einde aan ruim twee weken van besprekingen over de mondiale aanpak van klimaatverandering.
COP26-voorzitter Alok Sharma noemde het akkoord "imperfect", maar een stap in de goede richting. Dat gevoel overheerste ook bij veel delegaties. Eurocommissaris Frans Timmermans noemde het resultaat zelfs "historisch".
Belangrijke elementen in de slotverklaring gaan over het op termijn afbouwen van steenkoolgebruik en subsidies op fossiele brandstoffen. Concrete jaartallen staan er niet in en bij beide punten worden diverse voorbehouden gemaakt. Dat het punt over fossiele brandstoffen het tot de eindtekst heeft gehaald, wordt onder meer door de Europese Unie beschouwd als een belangrijke stap. Wel werd de passage op het allerlaatste moment nog afgezwakt na felle kritiek van India.
India weigerde aan het einde van de top teksten over steenkool goed te keuren waar veruit de meeste landen het wel over eens waren. Tot vlak voor de laatste sessie ging het in de teksten over "uitfaseren". Dat werd "afbouwen". Voor die gang van zaken bood voorzitter Sharma zijn excuses aan. Diverse landen, waaronder Zwitserland, uitten hun ergernis. Omdat groot belang wordt gehecht aan een slotverklaring waar iedereen het mee eens is, gingen ze toch akkoord.
Al sinds 1991 wordt geprobeerd om in officiële VN-klimaatteksten te vermelden dat overheidssubsidies voor kolen, olie en gas haaks staan op de ambitie om klimaatverandering te stoppen. Toch is dat in dertig jaar tijd nooit eerder gebeurd. Ook in het Parijsakkoord uit 2015 worden fossiele brandstoffen nergens bij naam genoemd.
Eind volgend jaar moeten plannen in lijn zijn met klimaatdoelen in Parijsakkoord
Een ander belangrijk punt uit het akkoord van Glasgow gaat over het verminderen van de CO2-uitstoot. Landen wordt verzocht om uiterlijk eind volgend jaar hun plannen daarvoor aan te scherpen en in lijn te brengen met de klimaatdoelen die in 2015 in Parijs werden afgesproken. Hierbij staat wel de kanttekening dat rekening moet worden gehouden met verschillende "nationale omstandigheden".
Over financiering is onder meer afgesproken dat ontwikkelingslanden meer geld krijgen om zich aan te passen op een opwarmende wereld. Ook moet de 100 miljard dollar aan jaarlijkse hulp die hun eerder is beloofd voor de jaren tot 2025 nu echt worden geleverd. De landen zijn het er ook over eens dat dit bedrag verder zal moeten stijgen.
Landen benadrukken 'lagere' impact op klimaat bij opwarming van 1,5 graad ten opzichte van 2 graden
Een hoofddoel van de top was om zicht te houden op de grens van 1,5 graad opwarming ten opzichte van pre-industriële tijden. Dat is het meest ambitieuze doel uit het Klimaatakkoord van Parijs. In de slotverklaring benadrukken alle landen dat de impact van klimaatverandering "veel lager" zal zijn bij 1,5 graad dan bij het vastgelegde maximum van 2 graden.
In hoeverre de wereld met dit akkoord op een traject is gekomen om de opwarming echt onder de 1,5 graad te houden, zal nog moeten blijken. Critici zijn sceptisch. Zo schreef activiste Greta Thunberg op Twitter: "Nu #COP26 ten einde loopt, pas op voor een tsunami van greenwashing en mediaspin om de uitkomst te duiden als "goed", "vooruitgang", "hoopvol" of "een stap in de goede richting".
Eind 2022 vindt in Egypte een nieuwe klimaattop plaats.
