In 2020 moest de uitstoot van broeikasgassen minimaal 25 procent onder het niveau van 1990 liggen. Drie rechters op rij stelden dit als ondergrens voor het Nederlandse klimaatbeleid, verwijzend naar de risico's van klimaatverandering en de zorgplicht van de Nederlandse Staat voor haar inwoners.

Door een tijdelijke CO2-dip als gevolg van de coronacrisis is dit doel vorig jaar mogelijk kantje boord gehaald. De oorspronkelijke eis en de Hoge Raad spreken echter van een verplichting "per 2020", wat betekent dat de uitstoot ook in alle jaren ná 2020 niet boven dit niveau mag uitkomen.

Dat dreigt volgens het PBL niet alleen in 2021 te gebeuren, maar kan zonder aanvullend klimaatbeleid zelfs tot 2025 zo blijven.

De jaarlijkse voortgangsanalyse is vastgelegd in de klimaatwet, die (vooral) gericht is op het jaar 2030. Vorig jaar schatte het PBL in dat de Nederlandse uitstootverlaging in 2030 zou blijven steken op 30 tot 40 procent ten opzichte van 1990.

Dat is op basis van het nu bestaande voorgenomen klimaatbeleid bijgesteld naar 38 tot 48 procent. Het bestaande klimaatdoel van Nederland voor 2030 is een uitstootverlaging van 49 procent ten opzichte van 1990.

Tijdens de formatie wordt ondertussen onderhandeld over een nieuw, hoger klimaatdoel. Alle Europese lidstaten moeten dit doen nadat ze vorig jaar een akkoord bereikten over aanscherping van het gezamenlijke EU-klimaatdoel voor 2030. De Europese Unie wil de uitstoot met ten minste 55 procent verlagen, tussen 1990 en 2030.

Ed Nijpels, voorzitter van het voortgangsoverleg van het Nationale Klimaatakkoord, roept politiek Den Haag al langer op duidelijkheid te verschaffen over dit nieuwe klimaatdoel, zodat bedrijven, investeerders en sectoren weten waar ze aan toe zijn.

"Partijen in het Klimaatakkoord gaan ervan uit dat het Europese uitstootdoel een-op-een wordt overgenomen door Nederland. Dat zou een stap zijn in de ambitie voor Nederland om zich te ontwikkelen van een Europese achterblijver tot een koploper", aldus Nijpels.

Met het aandeel duurzame energie en de hoogte van de uitstoot bevindt Nederland zich nu nog in de Europese achterhoede: ons land stoot per inwoner 37 procent meer broeikasgassen uit dan het EU-gemiddelde. We staan daarmee op de vijfde plek van meest vervuilende lidstaten, op een totaal van 27 landen.

Hogere klimaatdoelen voor 2030 werden ook op VN-niveau gevraagd, voorafgaand aan de klimaattop in Glasgow, die op 31 oktober begint. Deze nieuwe doelen brengen de wereld op een pad richting 2,7 graden opwarming, berekende VN-milieuprogramma UNEP dinsdag.

In werkelijkheid stijgt ook mondiaal de uitstoot van broeikasgassen in 2021 sterk, en kan de opwarming dus nog hoger uitpakken. Zes jaar geleden spraken landen in Parijs nog af "inspanningen na te streven" om de opwarming onder 1,5 graad te houden.

We zijn benieuwd naar je mening over dit artikel. Klik hier om je feedback achter te laten in een korte vragenlijst van een minuut.