In juli presenteerde de Europese Commissie een pakket met regels om de Europese klimaatambitie te realiseren. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de Tweede Kamer vroegen het PBL te analyseren wat dit pakket voor Nederland betekent.

Ten eerste moet het klimaatbeleid in vrijwel alle sectoren versnellen, zo concludeert het PBL, zodat de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen in 2030 verder gedaald is.

De Europese Commissie vraagt op sommige punten ook om een andere focus, zoals extra ondersteuning voor lagere inkomens. De bijna half miljoen Nederlandse huishoudens die lijden onder energiearmoede moeten financieel worden ontzien, zodat hun lasten niet stijgen.

EU-landen bereikten afgelopen december een akkoord over een hoger Europees klimaatdoel: in 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen 55 procent lager zijn dan in 1990. Onder andere Nederland had in Brussel voor dat EU-doel gepleit.

Om die ambitie te realiseren, moeten lidstaten vervolgens ook nationaal hun klimaatdoelen voor 2030 aanscherpen. Nederland heeft dit nog niet gedaan, maar onze noordelijke buurlanden wel:

Het PBL concludeert verder dat de Nederlandse strategie voor de zware industrie niet goed aansluit bij de Europese voorstellen. Nederland wil tijdelijk inzetten op ondergrondse CO2-opslag en zogeheten blauwe waterstof, die wordt gemaakt van aardgas.

De Europese strategie beoogt daarentegen om in de industrie sneller de sprong te maken naar het einddoel: groene waterstof. Het gaat om waterstof gemaakt op basis van duurzame energie, waarbij netto geen CO2 vrijkomt.

Het 'Fit for 55'-pakket sluit op andere vlakken juist wel goed aan bij het Klimaatakkoord. Zo wil Nederland kolencentrales sluiten en elektrische auto's stimuleren. Nu de Europese Commissie voorstelt om het emissiehandelssysteem en de normen voor de uitstoot van voertuigen aan te scherpen, ontstaat er voor Nederland volgens het PBL een gelijker speelveld.

Bovendien kunnen die aanscherpingen zorgen voor snellere innovaties, die ook de Nederlandse klimaatplannen meewind kunnen bezorgen, aldus het planbureau.

Welk klimaatdoel Nederland ook kiest, het is een politieke keuze waar de partijen voor de verkiezingen verschillend over dachten.

Binnen de Europese samenwerking heeft Nederland wel een minimum, zo rekent het PBL voor: de uitstoot moet tegen 2030 met 52 procent zijn verlaagd ten opzichte van 1990.

Volgens de wetenschappelijke denktank Climate Analytics komt dat doel niet overeen met de toezegging uit het Parijsakkoord om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden te beperken.

Binnen een qua kosten optimale verdeling moet de Europese uitstoot volgens Climate Analytics gemiddeld met 65 procent dalen en in Nederland zelfs met minimaal 68 procent. De uitstoot per inwoner ligt in Nederland boven het EU-gemiddelde.