"Het is geen hogere wiskunde", zegt professor Guido van der Werf van de Vrije Universiteit Amsterdam: "Een bos wordt snel brandbaarder als de temperatuur een paar graden hoger ligt. Van Canada tot Siberië hebben we veel hittegolven gezien, en die werden bijna steevast gevolgd door branden."

Van der Werf is als onderzoeker verbonden aan de Global Fire Emissions Database, een programma dat sinds 2003 met speciale satellieten de uitstoot van bosbranden bijhoudt.,

In die achttien jaar waren er in juli en augustus nog nooit zoveel branden als nu. Het is ook aannemelijk dat het jaarrecord gebroken wordt. "Wat dit jaar echt bijzonder maakt, is dat het zoveel regio's tegelijk zijn."

Daar speelt op de achtergrond de invloed van de mondiale klimaatverandering, zegt Van der Werf, die benadrukt dat niet elke natuurbrand gelijk is. Zo nemen de jaarlijkse savannebranden in Afrika af (doordat er door toename van landbouw steeds minder savanne over is). Branden in noordelijke bossen nemen juist toe.

"Dat zijn grote aaneengesloten bossen in gebieden waar de temperatuur hard omhoog gaat. Branden horen er thuis, maar niet in deze mate. Ik dacht dat ik dit pas zou zien als ik met pensioen zou zijn. Maar de praktijk gaat sneller dan ik verwachtte."

De bosbranden zullen ook lange termijn gevolgen hebben, denkt Van der Werf: als branden te vaak achter elkaar voorkomen, leiden ze tot een omslag in het landschap, waarna de begroeiing definitief verandert.

Ook verschillen bosbranden sterk in hun impact op het klimaat. Bij een savannebrand komt per vierkante meter ongeveer 200 gram koolstof vrij. Bij bossen rond de Middellandse Zee is dat al een kilo en in Canada en Siberië kan dat oplopen tot 5 kilo per vierkante meter.

De grootste branden woeden dit jaar in Siberië, waar al circa 170.000 vierkante kilometer taigawoud in vlammen is opgegaan - een oppervlak van meer dan vier keer Nederland. De omgerekende CO2-uitstoot loopt in de miljarden tonnen, tot ongeveer een vijfde van onze jaarlijkse uitstoot als gevolg van de verbranding van olie, kolen en gas.

Ongeveer een kwart is 'netto uitstoot', zegt Van der Werf: doordat de bosbranden vaker achter elkaar voorkomen, krijgen de bossen niet meer de tijd om volledig terug te groeien en zo de CO2-uitstoot die vrijkwam bij de brand te compenseren.

Afgelopen juli was wereldwijd de warmste maand ooit gemeten, meldde NOAA, het Amerikaanse KNMI, vorige week.

De wereld is nu 1,1 tot 1,2 graden warmer dan voor het begin van de twintigste eeuw. In Parijs spraken wereldleiders in 2015 af dat de opwarming onder de 1,5 graden moet blijven.

Volgens het nieuwste klimaatrapport van het IPCC wordt die grens in het huidige tempo van opwarming rond 2030 doorbroken. Als de mondiale CO2-uitstoot blijft stijgen, kan het deze eeuw nog 5 graden warmer worden.