
Ursula von der Leyen: 'Niks doen tegen klimaatverandering wordt steeds duurder'
De Green Deal is het klimaatplan van de Europese Unie. Over negen jaar moet onze uitstoot van broeikasgassen 55 procent lager zijn dan in 1990. Het einddoel ligt in 2050: een volledig klimaatneutrale samenleving.
"We moeten de feiten onder ogen zien", zegt Von der Leyen. "Extreme regenval en overstromingen in Nederland, België en Duitsland, dodelijke temperaturen in Canada, smeltende permafrost in Siberië: klimaatverandering is een feit."
"En de kosten van niets doen tegen de opwarming van de aarde stijgen overal dramatisch. De oude, fossiele economie heeft zijn grenzen bereikt."
Klimaatpakket is stap naar een nieuwe economie
Afgelopen maand begon het 'echte werk', toen een groot klimaatpakket met twaalf nieuwe of aangepaste Europese wetten werd aangenomen. Die wetten bieden de 27 lidstaten kaders om aan de slag te gaan met alles van laadpalen voor elektrische auto's tot een CO2-prijs voor grote vervuilers.
We waren vastbesloten en dat zijn we nog steeds.
"We laten met dit pakket zien hoe we alle sectoren kunnen verduurzamen en hoe iedereen hiervan kan profiteren. Rond 2030 moet het al een miljoen groene banen opleveren."
Von der Leyen vreest niet dat klimaatbeleid ten koste gaat van economische groei: "CO2-uitstoot en economische groei hebben we in Europa al losgekoppeld. Onze uitstoot is sinds 1990 met 25 procent gedaald, terwijl de economie met 60 procent is gegroeid."
Het Europese equivalent van de maanlanding
Toen de Green Deal in december 2019 werd gepresenteerd, sprak Von der Leyen van het Europese 'mens-op-de-maanproject'.
Die stap naar voren kreeg snel navolging. Ook tal van andere economieën - waaronder China, Japan, Canada, Zuid-Afrika en uiteindelijk ook de VS onder president Joe Biden - stelden zich tot doel de eigen CO2-uitstoot rond 2050 tot (netto) nul te verlagen. Zo ontstond een nieuwe groene golf in de wereld.
Anderhalf jaar geleden heerste juist een mineurstemming wat betreft klimaatbeleid. "We hadden een Amerikaanse regering die nauwelijks iets aan klimaatbescherming wilde doen en het Parijsakkoord stond onder druk", herinnert Von der Leyen zich.
"Maar wij waren vastbesloten dat we krachtig vooruit wilden. En dat zijn we nog steeds. Nu met de VS weer aan onze zijde, net als veel andere grote industrielanden."
"Er is in korte tijd dus veel veranderd. Maar doelen stellen op zich is niet genoeg. We hebben als wereld ook concrete plannen nodig voor de uitvoering. Dat staat voor ons ook voorop tijdens de belangrijke VN-klimaattop in Glasgow van komend najaar."

Deelnemende landen zouden doelen moeten aanscherpen
Voorafgaand aan deze klimaattop die in november begint, wordt deelnemende landen wel éérst gevraagd de nationale klimaatdoelen voor 2030 aan te scherpen.
De huidige doelen zouden - áls ze überhaupt gehaald worden - tot een opwarming van rond de 3 graden leiden. De grootste ambitie in het Parijsakkoord is de opwarming tot 1,5 graden te beperken en zo hopelijk veel schade van klimaatverandering nog te voorkomen.
Nederland blijft binnen EU nog achter
De meeste van onze buurlanden, de VS en de EU als geheel hebben al zo'n hoger doel gesteld, maar Nederland nog niet. Terwijl we voor Europese begrippen per inwoner een relatief hoge CO2-uitstoot hebben en ook met ons aandeel duurzame energie nog steeds achteraan lopen.
Dat nieuwe Nederlandse klimaatdoel, als onderdeel van de Europese Green Deal, is een van de onderwerpen die momenteel achter de formatiedeuren besproken worden. Maar potentiële regeringspartijen houden hun kaarten tegen de borst en doen sinds de verkiezingen geen uitspraken meer over hoe hard de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen zou moeten dalen.
Von der Leyen bezocht onlangs de door overstromingen getroffen gebieden in België en zegt dat Europa ook "aan onze zijde staat" als het gaat om de bedreigingen van klimaatverandering en een stijging van de zeespiegel.
"Nederland heeft veel te winnen bij de Green Deal, ook als innovatieleider. Hoe sneller we handelen, hoe groter de wereldwijde vraag zal zijn naar baanbrekende technologieën die we in Europa en Nederland kunnen creëren. Laten we deze kansen samen aangrijpen voor de planeet en voor onze kinderen."
Welk klimaatdoel zal Nederland kiezen?
- D66 zette voor de verkiezingen hoog in: een 60 procent lagere uitstoot in 2030.
- Ed Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad, noemt een afname van 55 procent (het EU-gemiddelde) het minimum.
- Er is ook een ondergrens: Nederland is binnen de EU verplicht het bestaande doel van 49 procent reductie ten minste te verhogen naar 52 procent.
NUjij: Uitgelichte reacties