Ga naar de inhoud Logo NU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Spellen
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Woensdag 27 september 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Weer, veel bewolking 20° TV GidsLive voetbalwedstrijden 0 liveVerkeersinformatie 0 kmBeursinformatie 721.74
Nord Stream gaspijplijn

Nederland kent aardgas als een brandstof, maar is het ook een splijtzwam?

Door Rolf Schuttenhelm

06 okt 2020 om 18:17 Update: 3 jaar geleden
Reacties op dit nieuwsbericht83 reacties
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail
Aardgas heeft de afgelopen jaren vol op de politieke agenda gestaan. We denken direct aan aardbevingen, en inmiddels ook aan het klimaat. Maar een andere gasdiscussie wordt in Nederland nauwelijks gevoerd: de rol die gas kan spelen in potentiële conflicten.

Via een omweg - de vergiftiging van de Russische oppositieleider Alexei Navalny - komt dat onderwerp nu toch op de politieke agenda. Niet in Nederland, maar in Duitsland, waar een discussie is opgelaaid over een omstreden pijpleiding: de 'Nord Stream'.

Deze voert Russisch gas direct over de Oostzeebodem naar Duitsland (en door naar Nederland). De eerste versie ligt er al, de tweede is in aanbouw.

Dat project moet worden gestopt, zeggen critici. De voornaamste reden: de gasleiding kan een spil worden in toekomstige politieke conflicten en verdeeldheid brengen in de Europese Unie (of de NAVO). Maar hoe dan? En hoe komt het dat deze discussie wel speelt in de Duitse politiek, maar vrijwel volledig ontbreekt in Nederland?

Waarom wil Rusland deze gasleiding eigenlijk?

Om vanuit het perspectief van de Europese Unie de vraag te beantwoorden of we de pijpleiding wel zouden moeten willen, kan het helpen die vraag om te draaien: waarom wil Rusland 'm wél? Het is niet alsof het land met deze pijpleiding gasvelden kan ontsluiten die nog niet in productie waren, betoogt Nord Stream-expert Rem Korteweg van Instituut Clingendael in een recent opiniestuk.


Omdat een groot deel van het gas voor West-Europa nu nog door Oekraïne moet, heeft Moskou er belang bij om enigszins goede relaties met Kiev te onderhouden. Is die doorvoerafhankelijkheid weg, dan heeft Moskou vrij spel.
Rem Korteweg, Nord Stream-expert

"Duidelijk is dat de Nord Stream-pijpleiding geen nieuw gas naar de Europese markt brengt", zegt Korteweg tegen NU.nl. "Het is een pijpleiding die vooral bedoeld is om een eerdere route te vervangen. Die loopt via Oekraïne - en daar begonnen de geopolitieke problemen."

"Omdat een groot deel van het gas voor West-Europa nu nog door Oekraïne moet, heeft Moskou er belang bij om enigszins goede relaties met Kiev te onderhouden. Is die doorvoerafhankelijkheid weg, dan heeft Moskou vrij spel."

Nederland ziet Nord Stream als een commercieel project

In Duitsland gaat de discussie over Nord Stream inmiddels inderdaad over politieke belangen, waarin na de militaire invallen in Georgië en Oekraïne en een lange reeks andere incidenten, zoals hackpogingen van Duitse instanties, een groeiend wantrouwen naar Rusland opspeelt.

Waarom bestaat deze discussie in Nederland dan niet? Korteweg: "Nederland verschuilt zich achter het argument dat Nord Stream 2 een 'commercieel project' is. Maar er zitten wel degelijk grote geopolitieke belangen achter - zeker voor Rusland."

Er is ook een andere manier om naar het project te kijken: als een onderdeel voor de energievoorziening. Dan zitten er ook duidelijke voordelen aan en komt juist een deel van de kritiek in een ander daglicht te staan, legt Coby van der Linde uit. Van der Linde is directeur van het Clingendael International Energy Programme en hoogleraar geopolitiek en energiebeheer aan de Rijksuniversiteit Groningen.

"Duitsland is een grote gasimporteur. Nu Nederland wegvalt als leverancier blijven Rusland en Noorwegen over. Die Russische import gaat nu nog via een pijpleiding door Wit-Rusland (Belarus, red.) en Polen, en via een pijpleiding door Oekraïne."

  • Verwarm jij je huis deze winter met Gronings of Russisch gas?
    Zie ookVerwarm jij je huis deze winter met Gronings of Russisch gas?

LNG-exporteur mengt zich in discussie, maar biedt weinig zekerheid

Dat betekent dat Duitsland ook grotere zekerheid van aanvoer nodig heeft. Ze hebben niet, zoals Nederland, een haven waar tankers met vloeibaar aardgas (LNG) kunnen aanmeren. Bovendien proberen ze gelijktijdig het gebruik van bruinkool en kernenergie te stoppen.

"Maar de realiteit is dat de situatie voor Nederland tegenwoordig niet heel anders is", zegt Van der Linde. "We zijn net als onze buurlanden een gewoon gasimporterend land geworden." Klein verschil: in Rotterdam kunnen LNG-schepen aanmeren. En dat verklaart juist kritiek op de Nord Stream uit andere hoek: de Verenigde Staten. De VS produceert schaliegas, dat het land via Rotterdam aan Europa wil leveren.

Dit gas is echter veel duurder dan het Russische gas. Bovendien wordt de schalie-industrie geplaagd door faillissementen. Dat paard biedt dus weinig zekerheid. Van der Linde is dan ook wel kritisch. "Andere landen zorgen ervoor dat ze leveringscontracten hebben voor de lange termijn. Nederland doet dat niet. In de huidige betrekkelijk ruime gasmarkt lijkt het probleemloos, maar als het aanbod krapper wordt betalen we de hoofdprijs."

"We lijken de houding te hebben dat als deze problemen zich aandienen we allang alternatieven voorhanden hebben, zoals waterstof. Maar we laten investeringen daarin aan de markt over."

Heeft Nederland een 'strategische gasreserve' nodig?

Is er nog een andere oplossing voor de korte termijn? Nederland zou kunnen overwegen een grotere strategische gasvoorraad aan te leggen, beamen verschillende experts. Dan zijn we zelf politiek minder chantabel en gevoelig voor prijsschommelingen en kunnen we in een echte crisis wellicht ook buurlanden uit de brand helpen en zo de Europese eenheid bewaken.

Maar ook dat vraagt, net als een versnelde overstap op duurzame energie en waterstof, bovenal politieke besluitvaardigheid. En een forse financiële investering.

Ben jij geïnteresseerd in nieuws over Klimaat & Energie?

Ontvang meldingen bij belangrijke ontwikkelingen
Reacties op dit nieuwsbericht83 reacties
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

Klimaat

NUjij: Uitgelichte reacties

Martin_De_Boer
07 okt 2020 om 07:19
Aardgas is nu nog een transitie brandstof. Het is niet verstandig om daar nog veel in te investeren. Het is beter om te investeren in duurzame energie. Rusland wil nu zo snel mogelijk nog geld verdienen, zij zien ook dat aardgas minder zal worden gebruikt. Putin is ook bezig om aardgas om te zetten in grijze waterstof, daar is een grote vraag, maar waterstof moet uiteindelijk groen worden omgezet, dat duurt nog een poos en is erg kostbaar. LNG uit de US moet je ook niet willen om dezelfde redenen. All electric uit wind en zon, samen met rest warmte is mogelijk, in Europa alle netwerken aan elkaar te koppelen, als hier niet waait, waait het wel in Spanje. Voor zo’n geld hetzelfde. Zeezout batterijen voor de nacht vraag. Kernenergie kan beperkt worden ingezet, maar is niet flexibel bij te sturen, je kunt een kerncentrale niet even stilzetten. Fossiel tijdperk loopt ten einde.
Respect: 👍 2Reacties: 💬 5
Reageer
Johan1979
06 okt 2020 om 19:53
Wat zou het mooi zijn om in te zetten op extra LNG terminals met opslag capaciteit, zoals bij Gate in Rotterdam en Fluxys in Zeebrugge. Nederland is sinds de jaren vijftig leverancier geweest van aardgas. NL heeft de kans dienstverlener te worden en leverancier te blijven, maar dan met geïmporteerd gas. Het bestaande netwerk aan gasleidingen en verzorgingseenheden kan blijvend ingezet worden. Dat de regering compleet wil breken met aardgas is in mijn optiek zonde van al die infrastructuur en kennis binnen de NAM en Gasunie. Naast het uitbreiden van vloeibaar aardgas installaties kan dan gelijkmatig worden ingezet op waterstof en uitbreiding van elektra als alternatieven. Een regering moet vooruitzien, het zou aan te raden zijn om ook technici aan tafel te hebben bij het maken van de plannen. Met boekhouders en lobby clubs vrees ik dat er geen uniform en verstandig beleid komt. We hebben een haalbare strategie nodig om te voorzien in de behoeftes en toekomstbestendig te worden.
Respect: 👍 11Reacties: 💬 2
Reageer
Bekijk meer reactiesBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

Reacties op dit nieuwsbericht83 reacties

Net binnen

  • 00:08
    Man (71) overleden na mishandeling door groep mensen in Rotterdam
  • 00:01
    Nederland is Europees koploper in import van goederen met risico op ontbossing
  • 23:38
    NBA-superster Lillard verrast met overstap naar Bucks van Antetokounmpo
  • 23:22
    Duitsland, Tsjechië en Polen scherpen grenscontroles aan om illegale migratie

Meer Economie

  • Gemeenten moeten nog lang wachten op geld van Chemours-fabriek
    Gemeenten moeten nog lang wachten op geld van Chemours-fabriek
  • Jongeren onder de zestien jaar mogen voortaan geen flitsbezorger worden
    Jongeren onder de zestien jaar mogen voortaan geen flitsbezorger worden
  • jan linders roermond
    Jumbo mag vier Limburgse supermarkten overnemen
  • Contactformulier op Arriva-website lekt contactgegevens van 195.000 reizigers
    Contactformulier op Arriva-website lekt contactgegevens van 195.000 reizigers
  • Philips slaapapneu
    Philips gaf duizenden klachten over apneuapparaten jarenlang niet door
Meer Economie

Meest gelezen

  • 1
    Marco Borsato wordt vervolgd voor zedendelict met minderjarige
  • 2
    Wiegman gefrustreerd na buitenspelgoal van Nederland: 'Het hele stadion zag het'
  • 3
    Feyenoord scoort nog één keer in restant tegen Ajax en boekt historische zege
  • 4
    Onschuldige man na 28 jaar in Amerikaanse gevangenis vrijgelaten
  • 5
    Crisis bij Ajax eist volgend slachtoffer: rvc-voorzitter Eringa treedt terug


Nieuwsvideo's

  • Amerikaanse astronaut keert na 371 dagen in ruimte terug
    Amerikaanse astronaut keert na 371 dagen in ruimte terug
  • Weinig vrienden? 'Dat ligt niet aan jou, jij bent niet sociaal onhandig'
    Weinig vrienden? 'Dat ligt niet aan jou, jij bent niet sociaal onhandig'
  • Mexicaans gezin houdt hoofd koel terwijl beer picknick verstoort
    Mexicaans gezin houdt hoofd koel terwijl beer picknick verstoort
  • Nieuwe statiegeldautomaat voorkomt plakkende handen
    Nieuwe statiegeldautomaat voorkomt plakkende handen

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Contact met de redactie
    • Colofon
    • Nieuwsbrieven
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Klachten / Feedback
    • Toegankelijkheid
    • Adverteren
    • Apps
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Contact met de redactie
  • Colofon
  • Nieuwsbrieven
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Klachten / Feedback
  • Toegankelijkheid
  • Adverteren
  • Apps
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden