De voorgaande warmterecords werden in Europa gebroken in 2014, 2015 en 2018. In Nederland werd in juli met 40,7 graden het absolute hitterecord gebroken en was onder andere ook februari uitzonderlijk warm. Toch blijft 2014 vooralsnog het jaar met de hoogste gemiddelde Nederlandse temperatuur.

Wereldwijd komt 2019 dus op plek twee. Alleen in 2016 was de gemiddelde aardtemperatuur nog hoger, mede als gevolg van een krachtige El Niño in dat jaar (een periodiek natuurverschijnsel dat doorgaans koel zeewater opwarmt). De mondiale top vijf van heetste jaren is in oplopende volgorde als volgt: 2018, 2015, 2017, 2019 en 2016. Gemiddeld was het afgelopen decennium ook het warmste ooit gemeten.

Uit ander onderzoek blijkt dat ook de oceanen afgelopen jaar uitzonderlijk warm waren. De gemiddelde watertemperatuur was nooit eerder zo hoog als in 2019, zo meldden Chinese en Amerikaanse onderzoekers.

Kaart met temperatuurafwijkingen van 2019 ten opzichte van het actuele klimaatgemiddelde tussen 1981 en 2010. Het was het warmst in Alaska, Groenland, het noorden van Siberië, zuidelijk Afrika, Australië, West-Antarctica en Europa. (Bron: Copernicus-programma).

In bovenstaande kaart zijn de temperaturen te zien ten opzichte van het actuele klimaatgemiddelde. Dat gemiddelde schuift elke tien jaar mee naar de toekomst.

Momenteel wordt als klimaatgemiddelde de periode tussen 1981 en 2010 gehanteerd, ook zichtbaar als het horizontale stippellijntje in onderstaande grafiek. Volgend jaar schuift dit weer tien jaar op, en worden temperaturen vergeleken met het gemiddelde van 1991 tot en met 2020.

De opwarming van de aarde wordt uitgedrukt ten opzichte van een vaste basislijn, het zogeheten 'pre-industriële klimaat', toen de CO2-concentratie nog niet substantieel door mensen was verhoogd. Hiervoor wordt doorgaans het klimaatgemiddelde van het einde van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw gebruikt. Die wordt weergegeven als de zwarte nullijn in onderstaande grafiek:

Volgens het Copernicus-programma lag de gemiddelde temperatuur op aarde in de afgelopen vijf jaar tussen 1,1 en 1,2 graden boven dit pre-industriële klimaat. Alhoewel die opwarming een lange aanloop van bijna anderhalve eeuw heeft, is de stijging vooral in de laatste veertig jaar sterk toegenomen. Dit is in lijn met een eveneens versnellende CO2-concentratie in de atmosfeer. De temperatuur op aarde gaat nu elke tien jaar met 0,2 graden omhoog.