Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zondag 11 juni 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Bosbranden en smeltende ijskappen: dit waren de klimaatrecords van 2019

Bosbranden en smeltende ijskappen: dit waren de klimaatrecords van 2019

Door Rolf Schuttenhelm

31 dec 2019 om 23:04
nujij comment14 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
2019 werd wereldwijd gekenmerkt door een reeks opvallende hitterecords, en opmerkelijke bosbranden verspreid over vier continenten. Bij elkaar opgeteld zijn de bosbranden afgelopen jaar het omvangrijkst in ruim twintig jaar. Bovendien bereikte de wereldgemiddelde temperatuur de een na hoogste notering ooit gemeten.

Dat naderende bosbrandenrecord werd begin november duidelijk, toen na omvangrijke branden in de Amazone, het noordelijk poolgebied en Siberië ook in Californië flinke bosbranden woedden. Deze brandhaarden werden in de afgelopen weken nog in omvang overtroffen door de natuurbranden in het door droogte geplaagde Australië.

2019 komt op plek twee van heetste jaren

In vergelijking met de bosbranden is de gemiddelde temperatuur van 2019 nog extremer. In oktober schreven we op NU.nl dat 2019 op weg was het een na warmste jaar ooit gemeten te worden: een positie die in de laatste drie maanden is verstevigd.

De Amerikaanse weerdienst NOAA gaf het in november een kans van 92 procent dat 2019 op plek twee van heetste jaren zou eindigen. Aangezien ook december op veel plaatsen, waaronder in Europa, Rusland en Australië een uitzonderlijk warme maand is geworden, is die positie nu vrijwel zeker.

Het heetste jaar ooit gemeten blijft vooralsnog 2016. Dat jaar werd de wereldgemiddelde temperatuur onder andere beïnvloed door het natuurlijke fenomeen El Niño, dat een tijdelijke piek geeft in de temperatuurmetingen.

  • 2019 wordt recordjaar voor bosbranden; komt dat door klimaatverandering?
    Zie ook2019 wordt recordjaar voor bosbranden; komt dat door klimaatverandering?

Extreemste hitte van 2019 begon en eindigde in Australië

Hitterecords werden al meteen in het begin van 2019 gevestigd, toen het in Australië nog volop zomer was en Adelaide op 24 januari met 46,6 graden de hoogste temperatuur voor een grote Australische stad noteerde. Dat gebeurde te midden van de heetste zomer die het land ooit had meegemaakt.

Dat record houdt mogelijk maar één jaar stand: volgens Australische meteorologen heeft het land twee extreem droge en hete zomers op rij. Twee weken geleden werd in het droge binnenland een temperatuur van 50 graden gemeten en op 18 december werd ook het nationale hitterecord voor de gemiddelde temperatuur verbroken: 41,9 graden.

  • Gemiddeld 40 graden: hoe extreem is de hitte in Australië?
    Zie ookGemiddeld 40 graden: hoe extreem is de hitte in Australië?

Juni en juli brachten heetste temperaturen Europa

Europa raakte in juni in de ban van een extreme hittegolf die Nederland net niet bereikte, maar in Frankrijk en in veel Centraal-Europese landen de nationale hitterecords brak. Zo werd op 28 juni in de buurt van Montpellier een temperatuur van 45,8 graden gemeten, de hoogste ooit in Frankrijk.

Een maand later was het opnieuw raak, en bereikte de recordgolf ook Nederland. Twee dagen op rij werd het nationale hitterecord gebroken. In Gilze-Rijen werd het op 25 juli 40,7 graden, een temperatuurnotering die volgens KNMI-expert Geert Jan van Oldenborgh zonder de mondiale klimaatverandering "vrijwel onmogelijk" zou zijn geweest.

In augustus beleefde West-Europa een derde officiële hittegolf op rij. Ook dat is heel uitzonderlijk. Er werden toen echter geen nationale temperatuurrecords meer gebroken.

  • Recente zomers in Europa waren warmste van laatste vijfhonderd jaar
    Zie ookRecente zomers in Europa waren warmste van laatste vijfhonderd jaar

Kerst en Oud en Nieuw: smeltrecord en kunstsneeuw in Moskou

Op Kerstavond kwam er op het zuidelijk halfrond nog een opmerkelijk klimaatrecord bij: de grootste hoeveelheid smelting van ijs in één dag, sinds het begin van satellietwaarnemingen in 1979. Klimatologen van de Universiteit van Luik meldden dat er op 24 december afsmelting plaatsvond op circa 15 procent van het oppervlak van 's werelds grootste ijskap.

Hoe uniek is zo'n dagsmeltrecord? Aan de andere kant van de planeet gebeurde afgelopen jaar precies hetzelfde: nooit eerder werd op de ijskap van Groenland op één dag zoveel smelting van ijs gemeten als op 1 augustus 2019: elf miljard ton. Groenland had eerder in de zomer een opmerkelijke 'hittegolf': in juni was de temperatuur boven de ijskap 17 graden boven nul.

Ondertussen beleeft Rusland tot nog toe de warmste winter sinds het begin van officiële metingen in 1880, en ligt er in Moskou met Oud en Nieuw geen sneeuw op de straten. Omdat dat voor de Moskovieten zo ongebruikelijk is, heeft het stadsbestuur besloten op enkele iconische plekken in het centrum van Moskou kunstsneeuw te verspreiden.

Het Kremlin erkent inmiddels de problematiek rond klimaatverandering en besloot in 2019 het klimaatakkoord van Parijs te ratificeren, hetzelfde jaar waarin de VS juist formeel de terugtreding indiende. In de internationale klimaatonderhandelingen werd in 2019 weinig vooruitgang geboekt: de twee weken durende klimaattop in Madrid had een teleurstellende uitkomst, zij het met een aantal toezeggingen voor 2020.

Komend jaar wordt van landen gevraagd scherpere emissiedoelen te stellen. Of het nu wel lukt een doorbraak te bereiken in de klimaatsamenwerking zal pas weer in december blijken tijdens de nieuwe VN-klimaattop, ditmaal in het Schotse Glasgow.

  • Minitornado's en hitterecords: het Nederlandse weer in 2019
    Zie ookMinitornado's en hitterecords: het Nederlandse weer in 2019

Eerder

  • 11 dec 2019 om 07:41
    IJskappen Groenland smelten zeven keer sneller dan dertig jaar terug
    IJskappen Groenland smelten zeven keer sneller dan dertig jaar terug
  • 11 dec 2019 om 07:35
    Klimaatmodellen uit jaren zeventig voorspelden huidige opwarming al
    Klimaatmodellen uit jaren zeventig voorspelden huidige opwarming al
  • 19 nov 2019 om 22:02
    Oudste en dikste Noordpoolijs smelt nu ook
    Oudste en dikste Noordpoolijs smelt nu ook
  • 12 nov 2019 om 21:47
    Keizerspinguïn zal uitsterven als huidige klimaatverandering aanhoudt
    Keizerspinguïn zal uitsterven als huidige klimaatverandering aanhoudt
Beeld: Reuters
nujij comment14 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

WeerKlimaat


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment14 reacties

Net binnen

  • 00:25
    Weer een explosie in Rotterdam, geen gewonden
  • 00:11
    CL-winnaar City pas maandag gehuldigd met bustour: Aké voorlopig niet bij Oranje
  • 23:59
    Aké uitzinnig na Champions League-winst: 'Dit was een perfect seizoen'
  • 23:34
    De reuzebadeend in de haven van Hong Kong zwemt weer in zijn eentje

Meest gelezen

  • 1
    Dertienjarig meisje verdronken in recreatieplas Alblasserdam
  • 2
    'Unabomber' Ted Kaczynski op 81-jarige leeftijd dood gevonden in gevangenis
  • 3
    Hoe vier kinderen na miraculeuze overleving in gevaarlijke jungle werden gered
  • 4
    Zonnepaneleneigenaar moet zich niet blindstaren op energietarief
  • 5
    Vrouw overleden in Schaijk, aed was onbruikbaar doordat accu was gestolen


Nieuwsvideo's

  • Rodri schiet Manchester City op voorsprong in Champions League-finale
    Rodri schiet Manchester City op voorsprong in Champions League-finale
  • Waarom hete dagen in Nederland vaak zo klam aanvoelen
    Waarom hete dagen in Nederland vaak zo klam aanvoelen
  • Behulpzame beveiliger stofzuigt Airpod van rails in Japan
    Behulpzame beveiliger stofzuigt Airpod van rails in Japan
  • Hulpdiensten in actie bij plas in Alblasserdam waar meisje verdronk
    Hulpdiensten in actie bij plas in Alblasserdam waar meisje verdronk

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden