Volgens verloskundige en onderzoeker Irena Veringa is het logisch dat vrouwen angst voelen voor de bevalling. "Over de hele wereld zijn mensen voor drie dingen bang: pijn, de dood en het onbekende. Natuurlijk komen deze angsten naar boven als je een kindje verwacht: dit is het grootste lifechanging event dat er is", zegt ze.

Recent promotieonderzoek van Veringa wijst uit dat er een effectieve behandeling is tegen bovenmatige bevallingsangst: mindfulnesstraining. Deze training vermindert angst en vergroot de kans op een niet-medische bevalling.

In de vijfentwintig jaar dat Veringa als eerstelijns verloskundige werkt, zag ze dat bevallingsangst in de geboortezorg vaak wordt genegeerd.

"Al die jaren merkte ik dat veel vrouwen worstelen met gevoelens van angst. Onprettige emoties willen we liever niet voelen, dus angsten worden vaak ver weggestopt. Helaas ook door hulpverleners: we zijn geneigd om vrouwen gerust te stellen en ze te vertellen dat bang zijn niet nodig is. Ook kan het zijn dat angst niet wordt opgemerkt als een vrouw er niet uit zichzelf over begint."

De Groningse Mariska Maring (31) had tijdens haar eerste twee zwangerschappen en bevallingen last van extreme angsten.

"Ik was bang voor de pijn en stond doodsangsten uit bij het idee dat ik onder narcose zou moeten. In het ziekenhuis sprak ik met een maatschappelijk werker en bezocht ik een anesthesist om de verschillende mogelijkheden van pijnbestrijding te bespreken. Het was fijn dat er mee werd gedacht, maar het maakte mijn angsten niet minder. Tijdens de bevalling miste ik de regie: er was weinig communicatie en de medische interventies 'overkwamen' me.

Maring heeft zich door haar angst maandenlang eenzaam gevoeld en ze is zeker niet de enige, zegt Veringa. Bovenmatige angst om te bevallen heeft negatieve gevolgen voor zwangere vrouwen en baby's. "We zien dat angst leidt tot medische bevallingen en ingrepen op verzoek van de bevallende vrouw, zoals inleidingen, ruggenprikken en keizersnedes."

Onderzoek laat ook zien dat de moeder bij angst het stresshormoon cortisol aanmaakt. Dit heeft nadelige gevolgen.

"Te hoog cortisol bij de zwangere kan het DNA van een ongeboren baby aantasten en zorgen voor zowel mentale als fysieke problemen bij het kind", zegt Veringa. "Er moet daarom aandacht komen voor het behandelen van angst in de verloskundigenpraktijk.

Veringa zette voor de Universiteit van Amsterdam een onderzoek op waaraan 140 vrouwen met angst om te bevallen meededen.

"We hebben het effect van mindfulness op het verloop van een bevalling onderzocht. In een notendop: het volledig bewust aanwezig zijn, baringspijn in het lichaam of angstige gedachten in de geest opmerken, maar hier geen oordeel over vellen er niet op reageren."

De resultaten zijn positief. "De vrouwen die mindfulnesstraining (Mindfulness Based Childbirth and Parenting) volgden hadden betere bevallingen, met minder medisch ingrijpen. Bovendien kwamen de baby's in deze groep vrouwen beter ter wereld."

Veringa pleit voor mindfulnesstraining voor vrouwen met bevallingsangst tijdens de zwangerschap. Ze denkt daarmee de kosten in de geboortezorg omlaag te kunnen brengen.

"Een keizersnede, inleiding of ruggenprik zijn soms een zegen, maar worden ook op verzoek van barende vrouwen ingezet terwijl dit medisch niet noodzakelijk is. Door mindfulnesstraining in te zetten tijdens de zwangerschap zullen er minder medische interventies zoals keizersnedes nodig zijn. Het verdubbelt de kans op een natuurlijke bevalling."

Angst vermijden of wegredeneren is het slechtste wat je volgens Veringa kunt doen. Ze adviseert vrouwen om hun angst te verkennen en te kijken wat er nodig is om zich veilig te voelen. Medische hulpverleners moeten zich meer openstellen voor het psychisch welzijn van zwangere vrouwen en zelf actief in gesprek gaan over angst.

"Stel de simpele vraag: heb je angst voor je bevalling en zo ja, hoeveel? Ook is het handig om erachter te komen waar de angst vandaan komt en zwangere vrouwen te vertellen dat angst een normale emotie is, die je iets duidelijk maakt."

Veringa raadt vrouwen niet aan om zelf aan mindfulness te gaan doen met een app. "Als je last hebt van angsten, is het belangrijk dat je aanklopt bij een professional. Hopelijk bieden verloskundigen de trainingen in de toekomst zelf aan."